آرزو احسانی

آرزو احسانی هستم علاقمند به نویسندگی و مساعل کسب و کار و اقتصادی
  • آرزو احسانی03/04/1402
    85

    مهم‌ترین علل لزوم رعایت اصول در ساخت دودکش موتورخانه

    نصب دودکش موتور جهت انتقال گازها و دوده‌های حاصل از احتراق به هوای آزاد از اهمیت بسیاری برخوردار است. لازم به ذکر است که برای کارکرد صحیح این سازه لازم است، ساخت دودکش موتورخانه بر طبق اصول و قوانین خاصی صورت گیرد. و بهینه سازی مصرف انرژی و کیفیت مطلوب انتقال حرارت و آب گرم از اصلی ترین دلایل ضرورت رعایت اصول در طراحی و ساخت دودکش موتورخانه است.

    اهمیت دودکش موتورخانه

    فعالیت دودکش‌ها به دو دلیل از اهمیت زیادی در موتورخانه‌ها برخوردار می‌باشد؛ دلیل اول خارج کردن دود و ذرات ناشی از سوختن مواد و دلیل دوم تاثیر مهم این سازه در افزایش کارکرد سیستم بویلر موتورخانه می‌باشد. جریان مداومی که در راستای عمود بر زمین، به صورتی که از سمت پایین به سمت بالا، به دلیل اختلاف فشار بین این دو نقطه  اتفاق می‌افتد؛ را می‌توان بر اساس فعالیت دودکش‌ها در موتورخانه دانست.

     هرچه ارتفاع دودکش بیشتر باشد؛ به تبع آن اختلاف فشار بیشتر و در نتیجه جریان به صورت سریع‌تر جابجا خواهد شد. دقت کنید که قطر و ارتفاع دودکش باید متناسب با اندازه بویلر و دیگ بخار موتورخانه باشد؛ چرا که اینگونه اندازه قدرت مکش در داخل کوره  بویلر افزایش و انتقال دوده‌ها، گازها و ذرات حاصل از احتراق، با شدت بیشتری صورت می‌گیرد.

    مهم‌ترین نکات نصب دودکش موتورخانه

    • دقت کنید که مکان نصب دودکش موتورخانه باید با دیوار پیرامون خود مقداری فاصله داشته باشد؛ تا حرارت به دیوارهای پیرامون منتقل نشود.
    • توصیه می‌شود که نصب این سازه را حتماً به یک متخصص کاربلد بسپارید؛ چرا که مسیر دودکش به هیچ عنوان نباید با  هیچ مانعی مسدود شده باشد و در صورت مشاهده آن سریعاً با برقراری ارتباط با مجرب‌ترین متخصصان به رفع آن اقدام کنید.
    • مکان نصب دودکش موتورخانه باید حداقل به اندازه یک متر بالاتر از سطح پشت بام انتخاب شود.
    • به نصب دمپر مسدود کننده دودکش، در محلی مناسب جهت بروز شرایط خاموش شدن مشعل مبادرت ورزید. ()
    • برای داشتن حداکثر کارایی، بهتر است لوله‌های دودکش به صورت عمودی جهت خروج از دستگاه قرار گیرند. اگر مجبور به نصب این سازه به صورت افقی شدید، تا جای ممکن از زاویه ۴۵ درجه استفاده کنید. زاویه کمتر ممکن است کاهش افت کارایی سازه شود؛ بنابراین در صورت بروز زاویه کمتر از ۴۵ درجه، حتماً راهی دیگر را امتحان کنید.
    • استفاده از پایه‌های مخصوص، برای مهار وزن دودکش‌های عمودی و اتصال مناسب آن‌ها به دیوار می‌تواند علاوه بر افزایش کارایی آن، دوام دودکش‌ها را نیز تضمین کند.
    • امروزه استفاده از کلاهک‌های مخصوص که به حالت (H)  هستند؛ جهت جلوگیری از ورود آب، باران یا پرنده‌ها بسیار متداول می‌باشد.
    • در نصب این سازه باید دقت شود که دهانه خروجی آن در معرض جریان باد و در هوای آزاد قرار داشته باشد. قرار دادن دهانه خروجی دودکش در پناه ساختمان‌های دیگر اصلاً درست نمی‌باشد.

    توصیه‌های مهم جهت ساخت دودکش موتورخانه

    • دقت کنید که ضخامت ورق دودکش برای حداکثر کارکرد، متناسب با درجه حرارت مشعل انتخاب شود.
    • هنگام ساخت دودکش موتورخانه، لازم است در طراحی سازه تناسب قطر لوله دودکش با قطر دهانه خروجی دیگ موتورخانه همراه باشد.
    • از ساخت دودکشی از جنس آلومینیومی یا پلاستیکی خودداری کنید؛ چرا که جنس آن باید به گونه‌ای مقاوم در برابر هرگونه حرارت باشد.
    • پیچ و خم‌های زیاد در لوله دودکش، به دلیل کاهش عملکردی که ایجاد می‌کند؛ اصلاً توصیه نمی‌شود.
    • بهتر است برای دوام طولانی، جلوگیری از پوسیدگی و فرسایش در طول زمان در کنار کاهش مصرف انرژی، برای دودکش عایق بندی مناسبی را در نظر بگیرید.
    • برای مانع شدن از ورود دی اکسید کربن به محیط داخلی موتورخانه، لازم است محل اتصال لوله دودکش را به خوبی آب بندی کنید.
    • در اکثر موارد از ورق فولاد سیاه برای جنس دودکش داخل موتورخانه استفاده می‌شود و پوشاندن آن به وسیله رنگی با ترکیب روی انجام خواهد شد.
    • جهت ساخت این سازه، از قطعات نر و ماده استفاده می‌شود تا محل درز اتصال‌ها به طور کامل پوشیده شود و از خروج هرگونه دود، به طور کامل پیشگیری به عمل آید.
    • از عایق شدن همه سطوح دودکش به وسیله مخلوطی از سیمان و پنبه نسوز با ضخامت حداقل ۲ اینچ، برای افزایش مقاومت این سازه در برابر دود زیاد و درجه حرارت بالا اطمینان حاصل کنید.

    خطرات و اثرات ناشی از ساخت و نصب نادرست دودکش

    • کاهش عملکرد و راندمان بویلر
    • افزایش احتمال گاز گرفتگی و به دنبال آن آسیب جانی به مصرف‌کنندگان آن
    • جلوگیری از ورود هوای تازه به اندازه کافی به موتورخانه
    • تهمیه هوا به صورت نامناسب
    • افزایش احتمال ورود گاز مونوکسید کربن به داخل ساختمان
    • ایجاد درز و ترک در دیواره‌های دودکش در صورت عایق‌بندی نشدن مناسب یا سرویس به موقع آن و در نهایت نشت گاز
    • هدر دادن انرژی و در نتیجه افزایش مصرف انرژی داخلی

    عوامل موثر در اندازه و قطر دودکش

     در ساخت دودکش موتورخانه، برای داشتن عملکردی مناسب لازم است اندازه و قطر دودکش به درستی انتخاب شود. انتخاب نامناسب اندازه دودکش علاوه بر افت کارایی سازه، ممکن است خطرات جبران ناپذیری را نیز به دنبال خود داشته باشد. عوامل موثر بر اندازه و قطر دودکش شامل ظرفیت حرارتی بویلر، ارتفاع ساختمان، فشار محیط، درجه حرارت دود خروجی، فشار خروجی دود از بویلر، جنس چه داره دودکش، درجه حرارت محیط و فشار محیط می باشد.

    نوع سوخت مصرفی نیز می‌تواند بر حجم دوده گازهای حاصل از سوختن آن و درجه حرارت تاثیر بگذارد. برای ایجاد کشش بیشتر  در دودکش می‌بایست جنس جداره آن را حدالامکان صاف‌تر و صیقلی‌تر انتخاب کرد؛ چرا که در نتیجه آن، اصطکاک کمتر و افزایش بازده دودکش را به دنبال خواهد داشت.  وجود دودکش در موتورخانه‌ها امری بسیار ضروری می‌باشد. در کنار آن ساخت دودکش موتورخانه نیازمند رعایت اصولی است که اشتباه در آن ممکن است خطرات جبران ناپذیری را به‌دنبال خود داشته باشد. با وجود ذکر کامل از نکات مهم جهت ساخت و نصب دودکش، ما به شما توصیه می‌کنیم که اگر قصد نصب دودکش موتورخانه را دارید؛ حتماً این کار را به متخصصین مجرب و حرفه‌ای بسپارید.

    انتخاب دودکش موتورخانه مناسب

    انتخاب دودكش نامناسب و يا اجراي نادرست آن، علاوه بر اثرات مخرب در كاركرد و راندمان بويلر، خطر ايجاد شرايط گازگرفتگي و مرگ را هم با خود به دنبال دارد. گزارش كارشناسان آتشنشاني، شركت گاز و … گواه این مدعی است که علت بیش از 80 درصد حوادث گازگرفتگي مشكل دودكش ساختمان ها است. نصب، اجرا و اصلاح دودکش ها با پيروي از مفاد استانداردها و مقررات ملي ساختمان اهميت بالایی در چگونگي كاركرد ايمن همراه با بازدهی مناسب موتورخانه دارد. برخي نكات مهم كه در محاسبه، انتخاب، نصب و اصلاح دودكش ها بايد بدان ها توجه كرد به قرار زیر است:

    1. دودکش واقع در داخل موتورخانه از جنس ورق فولادی سیاه انتخاب می شود و سپس با دو دست رنگ مخصوص محتوی ترکیبات روی و کروم روی آن پوشیده می شود.
    2. برای جلوگیری از نفوذ آب، دودکش ها بایستی دارای کلاهک مخصوص باشند.
    3. جهت تنظیم فشار در دودکش، دریچه تعدیل فشار در محل مناسبی نصب شود.
    4. جهت تخلیه دوده دودکش، در قسمت پایین آن باید دریچه بازدید پیشبینی شود.
    5. دهانه خروجی دودکش موتورخانه، باید تا اندازه یک متر بالاتر از دست انداز پشت بام، امتداد پیدا کند.
    6. اجرای دودکش ها باید حتی الامکان مستقیم و عمودی باشد و چنانچه نیاز به انحراف باشد، از 30 درجه بیشتر نشود. اگر در مسير قائم دوخم لازم شود، اختلاف شيب قسمت بين دوخم با خط زاويه قائم نباید بيش از 45 درجه باشد.

    ابعاد دودکش مورد نیاز

    با استفاده از جدول راهنمای زیر که از استاندارد 16000 برگرفته شده است، می توان بر اساس ظرفیت حرارتی دیگ و ارتفاع دودکش، قطر مناسب را انتخاب کرد.

    ارتفاع مفید دودکش موتورخانه بر حسب متر
    3 6 9 12 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 70 80
    ظرفیت حرارتی مفید دیگ بر حسب کیلوکالری بر ساعت قطر مورد نیاز دودکش موتورخانه بر حسب سانتی متر
    40000 15 12 11 10 10
    60000 18 15 14 13 12 11 10 10
    80000 21 17 16 15 14 13 12 12 11 11 10 10
    100000 23 19 17 16 15 14 14 13 12 12 12 11 11 11 10
    125000 26 21 19 18 17 16 15 15 14 13 13 13 12 12 12 11
    150000 28 24 21 20 19 18 17 16 15 15 14 14 14 13 13 12
    175000 30 25 23 21 20 19 18 17 16 16 15 15 15 14 14 13
    200000 32 27 25 23 22 20 19 19 18 17 16 16 16 15 15 14
    250000 36 30 27 25 24 23 21 21 20 19 18 18 17 17 16 15
    300000 40 33 30 28 26 25 23 23 21 21 20 20 19 19 18 18
    350000 43 36 32 30 29 27 25 24 23 22 22 21 21 19 19 19
    400000 46 38 34 32 30 29 27 26 25 24 23 23 22 22 21 20
    500000 51 43 39 36 34 32 30 29 28 27 26 25 25 24 23 22
    600000 56 47 42 40 38 35 33 32 30 29 28 28 27 26 25 25
    700000 61 51 46 43 41 38 36 34 33 32 31 30 29 29 28 27
    800000 65 54 49 47 43 40 38 36 35 34 33 32 31 31 29 28
    900000 69 57 52 49 46 43 41 39 37 35 35 35 33 32 31 30
    1000000 72 60 55 51 48 45 43 41 39 38 37 37 35 34 33 32
    1200000 76 66 50 56 53 49 47 45 43 42 40 40 38 37 36 35
    1400000 79 72 65 60 57 53 50 48 46 45 43 42 41 40 39 38
    1600000 88 77 70 64 61 57 54 52 50 48 47 45 44 43 42 41
    1800000 97 82 74 68 65 61 58 55 53 51 50 48 47 46 45 43
    2000000 106 89 81 75 71 67 63 60 58 55 54 53 51 50 49 47
    2500000 115 96 87 82 77 72 67 65 62 60 58 57 55 54 52 50
    3000000 125 105 95 89 84 79 74 71 68 66 64 62 61 59 57 55
    3500000 136 114 103 95 90 85 81 76 74 71 69 67 66 64 62 59
    4000000 145 122 110 102 97 91 86 82 79 76 74 72 70 68 66 64
    4500000 153 129 116 108 103 97 90 87 83 81 78 76 74 72 70 68
    5000000 162 136 123 114 108 101 95 91 87 85 82 80 78 76 73 71

    فاکتور Z دودکش

    این فاکتور برای انواع زانویی دودکش موتورخانه مطابق جدول زیر می باشد:

    زاویه زانویی (درجه) فاکتور Z
    30 0.149
    45 0.221
    60 0.328
    90 1.191

    توجه: تعداد و نوع زانویی های استفاده شده در موتورخانه باید به نحوی باشد که مجموع فاکتور Z آنها از 2.5 فراتر نرود.

    نصب کلاهک باران گیر دودکش

    کلاهک باران گیر ممکن است با استفاده از ورق فولادی یا سایر مصالح ساختمانی، به شکل های گوناگونی ساخته شود. مجموع مساحت خالص دهانه های خروج دودکش، باید حداقل دو برابر سطح مقطع دودکش باشد. برای جلوگیری از ورود پرندگان و اجسام خارجی به دودکش، می توان توری محافظ با چشمه های به ابعاد حداقل 25 میلی متر در دهانه خروج دود نصب کرد. در نقشه اجرایی زیر، نمونه ای از یک کلاهک باران گیر دودکش با ورق فولادی گالوانیزه نشان داده می شود.

    قطر داخلی دودکش به میلی متر ابعاد کلاه گیر به میلی متر
    قطر B ارتفاع C
    150 125 300 80
    200 150 400 100
    250 200 500 125
    300 225 600 150
    400 300 800 200
    500 380 1000 250
    600 450 1200 300

    نکات تاثیرگذار در انتخاب اندازه و قطر مناسب برای دودکش

    برای داشتن کارکردی خوب و مناسب در ساخت و نصب دودکش موتورخانه، باید اندازه و قطر دودکش مناسب باشد. اگر سایز دودکش به درستی انتخاب نشود، علاوه بر اینکه کارکرد دودکش کاهش می‌یابد، خطرات غیرقابل جبرانی را نیز با خود به همراه می‌آورد. فشار محیط، ظرفیت حرارتی بویلر، فشار دود خروجی از بویلر، ارتفاع ساختمان، میزان گرمای دود خروجی، جنس دیواره دودکش، میزان گرما و فشار محیط از جمله عوامل موثر بر اندازه و قطر دودکش هستند. نوع سوختی که مصرف می‌شود می‌تواند بر میزان گرما و مقدار دوده گاز‌هایی که از سوختن آن به وجود می‌آید موثر باشد. برای افزایش کشش در دودکش لازم است تا حد ممکن جنس دیواره آن صاف و صیقلی باشد، زیرا به دنبال آن اصطکاک کاهش و عملکرد دودکش افزایش می‌یابد.

    منبع:

    youtube

    پویان گسترش

تمامی حقوق متعلق به باراناخبر می باشد.
دکمه بازگشت به بالا