نتایج موفقیتآمیز آزمایش واکسن ضد پیری در موشها، امیدواری محققان را به کارآمدی چنین واکسنی در انسان افزایش داده است.
به گزارش باراناخبر، این روزنامه جام جم او نوشت: «افزایش طول عمر سالم یکی از آرزوهای دیرینه بشر است که بسیاری از محققان در سراسر جهان در سال های اخیر در تلاش برای رسیدن به آن بوده اند. داروهای ضد پیری مختلف در مراحل مختلف آزمایش هستند تا سلول های پیری را از بدن خارج کرده و آثار تجمع این سلول های منسوخ را از بین ببرند. اما در یک مطالعه جدید، گروهی از محققان ژاپنی واکسنی آزمایشی ساخته اند که با موفقیت سلول های پیر را از بدن موش ها حذف می کند و به طولانی شدن عمر جوندگان و معکوس کردن برخی از علائم بیماری های مرتبط با افزایش سن کمک می کند. محققان می گویند این آزمایش گامی به سوی دستیابی به واکسن مشابه برای انسان است، اما آیا واقعاً می توانیم نتایج مشابهی را از این واکسن در انسان مشاهده کنیم؟
واکسن جدید سلول های پیر را هدف قرار می دهد. سلول هایی که به دلیل آسیب یا استرس تکثیر خود را متوقف کرده اند، اما زمانی که باید نمی میرند. این سلول ها با افزایش سن انباشته می شوند، زیرا سیستم ایمنی به تدریج در پاکسازی چنین سلول هایی از بدن با افزایش سن کارایی کمتری پیدا می کند. سلول های پیر ترکیباتی را آزاد می کنند که باعث التهاب می شود و در نتیجه به سلول های سالم مجاور آسیب می رساند. شواهد نشان میدهد که تجمع سلولهای قدیمی منجر به طیفی از بیماریهای مرتبط با افزایش سن، از جمله سرطان، آلزایمر و تصلب شرایین یا تصلب شرایین میشود که در آن پلاکهایی در رگهای خونی تشکیل میشوند.
پیشگیری بهتر از درمان است
در دهه گذشته، دانشمندان مطالعات گستردهای را برای یافتن «درمانهای سنولیتیک» یا داروهایی که میتوانند سلولهای پیر را از بدن پاک کنند، انجام دادهاند. برخی از این داروها التهاب را کاهش می دهند، شروع بیماری های مرتبط با افزایش سن را به تاخیر می اندازند و طول عمر جوندگان را افزایش می دهند. به گفته رابینز، برخی از این داروها وارد آزمایشات بالینی در بیماران انسانی شده اند.
پل رابینز، استاد بیوشیمی، زیست شناسی مولکولی و بیوفیزیک و دانشیار موسسه زیست شناسی پیری و متابولیسم در دانشگاه مینه سوتا، توضیح می دهد: «زمانی که این سلول ها تشکیل می شوند، از تجمع آنها در بافت های مختلف جلوگیری می کنند. “
سیستم ایمنی یک فرد واکسینه شده برای جستجوی سلول های قدیمی و کشتن فوری آنها آموزش دیده است. در مقابل، فردی که داروهای سنولیتیک مصرف می کند باید به طور مکرر آنها را مصرف کند زیرا سلول های قدیمی پس از هر دوره درمان دوباره تشکیل و تجمع می یابند.
هدف مناسب را انتخاب کنید
محققان برای ساخت واکسن ضد پیری خود، یک هدف خاص یا «آنتی ژن» را در سلولهای قدیمی انتخاب کردند – چیزی شبیه سیبیل که سیستم ایمنی بدن آن را هدف قرار میدهد و هر جا که ببیند بلافاصله به آن حمله میکند. دکتر توضیح میدهد: «از آنجایی که سلولهای سراسر بدن میتوانند پیر شوند، سلولهای پیری متفاوت به نظر میرسند. توهیرو مینامینو، نویسنده ارشد، استاد دانشکده پزشکی دانشگاه جونتو و مدیر قلب و عروق در بیمارستان دانشگاه توکیو. به همین دلیل است که انتخاب یک آنتی ژن مشترک و موثر در میان انواع سلول های پیر چالش برانگیز است.
در مطالعه خود، این تیم نمونههای بافتی از بیماران انسانی مبتلا به تصلب شرایین را بررسی کردند و دریافتند که سلولهای اندوتلیال عروقی آنها حاوی پروتئین ملانوم B بسیار بیشتری نسبت به سلولهای افراد بدون این بیماری است. در این مطالعه، تیم به طور خاص تنها یک نوع سلول را بررسی کرد: سلولهای اندوتلیال عروقی قدیمی که داخل شریانها، سیاهرگها و مویرگها را پوشانده بودند. آنها تجزیه و تحلیل کردند که کدام پروتئین در مقادیر زیاد روی سطوح این سلول ها ظاهر می شود تا ببینند کدام پروتئین ها هدف خوبی برای واکسن آنها هستند. بر اساس گزارشی که در سال 2011 در مجله علمی Ageing منتشر شد، از میان پروتئین های شناسایی شده، پروتئینی به نام «گلیکوپروتئین پروتئین ملانوم B غیر متاستاتیک (GPNMB)» را انتخاب کردند که به نظر می رسد با افزایش سن در برخی بافت ها افزایش می یابد. انباشته می شود و به بیماری های مختلف کمک می کند. بر اساس گزارشی که در سال 1399/2020 در مجله “Clinical Chemistry and Laboratory Medicine” منتشر شده است.
شواهد نشان می دهد که مولکول های آزاد شده توسط سلول های پیر مستقیماً در تشکیل پلاک در آترواسکلروز نقش دارند. با در نظر گرفتن این موضوع، محققان می خواستند ببینند که آیا حذف سلول های دارای سطوح بالای GPNMB از بدن به کاهش تراکم این پلاک ها کمک می کند یا خیر.
در مدل های حیوانی موثر است
برای آزمایش این ایده، این تیم از موشها در مدل تصلب شرایین استفاده کردند و سپس سلولهای حاوی پروتئین ملانوم B را با استفاده از اصلاح ژنتیکی از موشها حذف کردند. پس از برداشتن سلول ها، آنها دریافتند که میزان پلاک در رگ های موش ها به سرعت کاهش می یابد. این یافته ها تیم را متقاعد کرد تا GPNMB را با واکسن ضد پیری خود هدف قرار دهند. این تیم به طور خاص یک واکسن پپتیدی ایجاد کرد. واکسنی که بخشهای کوتاهی از یک توالی پروتئین طولانیتر را هدف قرار میدهد. هنگامی که واکسن به موش ها داده شد، سیستم ایمنی بدن را مجبور کرد تا آنتی بادی هایی را علیه بخش هایی از پروتئین ملانوم B تولید کند. این آنتی بادی ها به پروتئین متصل شده و با سلول های متصل به پروتئین برای تخریب برچسب گذاری شدند. سلولهای حاوی پروتئین ملانوم B، پلاکهای شریانی و مولکولهای التهابی در موشهای واکسینهشده در مقایسه با موشهای واکسینهشده با دارونما به طور قابلتوجهی کاهش یافت. آنها دریافتند که نشانگرهای مولکولی خاص پیری در موش های واکسینه شده در مقایسه با گروه کنترل کاهش یافته است.
بهبود علائم کلی پیری
برای اینکه ببینند آیا این واکسن بر علائم عمومی پیری تأثیر میگذارد، تیم تحقیقاتی موشهای میانسال را واکسینه کردند و سپس مهارت آنها را در حدود یک و نیم سالگی آزمایش کردند. تیمی که موشهایی را که واکسن پلاسبو دریافت کردند، آهستهتر به سمت پیری حرکت کردند، اما موشهایی که واکسن را دریافت کردند بسیار سریعتر بودند. علاوه بر این، در آزمایش سوم، تیم دریافت که موشهایی که واکسن دریافت کردهاند کمی بیشتر از موشهایی که دارونما دریافت کردهاند، عمر میکنند و این نشان میدهد که واکسن میتواند تا حدودی عمر را افزایش دهد. این تیم هیچ عارضه جانبی را در موشهای واکسینهشدهشان پیدا نکردند، که رابینز گفت که تعجبآور نبود زیرا او در این مطالعه شرکت نداشت.
از آنجایی که پروتئین GPNMB نه تنها در سلولهای قدیمیتر، بلکه در سلولهای مختلف نیز یافت میشود، میتوانیم برخی اثرات خارج از هدف را مشاهده کنیم. رابینز معتقد است که یک آنتی ژن اختصاصی آنتی ژن به تنهایی هرگز قابل تشخیص نیست، بنابراین همیشه این نگرانی وجود دارد که واکسن بتواند سیستم ایمنی را به جستجوی سلول های سالم بدون هدف قرار دادن سلول های سالم بفرستد. محققان باید از چنین اثراتی آگاه باشند زیرا واکسن های خود را به سمت آزمایش های انسانی پیش می برند. وی گفت: نتایج این تحقیقات تا کنون بسیار امیدوارکننده است، اما سوال بزرگ این است که آیا این واکسن برای انسان بی خطر است یا خیر. برای کشف این موضوع، محققان باید مطالعات بیشتری روی حیوانات انجام دهند، از جمله نمونههای اولیه غیرانسانی و آزمایشهای متعدد تا ببینند آیا این واکسن برای بیماران انسانی بیخطر است یا خیر.
تحقیقات ادامه دارد
یافته های این مطالعه جدید تاکنون در مجله علمی Nature Age در 10 دسامبر 1400 منتشر شده است، اما تحقیقات روی این واکسن ادامه دارد. علاوه بر توسعه واکسن جدید برای آزمایشهای بالینی، محققان ژاپنی قصد دارند تا اهداف واکسن دیگری را بیابند که انواع مختلفی از سلولهای قدیمی را که ممکن است پروتئینهای سطحی متفاوتی داشته باشند، مورد هدف قرار دهند تا همه آنها توسط سیستم ایمنی مورد هدف قرار گیرند. اما ابتدا تیم باید آن پروتئین ها را شناسایی کند و سپس واکسن هایی را برای این منظور فرموله کند. رابینز گفت: «در این مرحله ما نمیدانیم کدام گروه از سلولهای پیری را باید در درمانها و واکسنهای ضد پیری هدف قرار دهیم.» «یک گروه از سلولهای قدیمی میتوانند مشکلات بیشتری نسبت به دیگری ایجاد کنند، اما در این مرحله هنوز نتوانستهایم آنها را شناسایی کنیم.
انتهای پیام/