به همین منظور فرزندش حسن را که از مدرسه سیاسی و نظامی مسکو فارغ التحصیل شده بود و در سفارت ایران در روسیه کار می کرد به تهران فراخواند و او را به ریاست دفتر وزارتی خود منصوب کرد. میرزا حسن خان به محض ورود به تهران، اوضاع نابسامان وزارت امور خارجه و نحوه اداره آن را مشاهده کرد و دانست که کار از اساس مفسده است و حتی مبنای علمی اعضای وزارت امور خارجه است. نابود شد، هر کاری که می کرد بی اثر می شد. روزنامه تربیت در این باره و ایده ایجاد مدرسه علوم سیاسی می نویسد: «میرزا نصرالله خان مشیرالدوله وزیر امور خارجه تلاش کرد تا افراد آگاه برای وزارت امور خارجه و مأموریت های لازم این جلیلی تربیت کند. . مدیریت.”
از این رو با هدف تربیت کارگزاران آگاه به امور مالی و حقوق سیاسی و افزایش توانمندی های وزارت امور خارجه در برابر بیگانگان، به فکر راه اندازی مدرسه علوم سیاسی و تربیت کارمندان تحصیلکرده برای وزارت امور خارجه افتاد. . قرار شد دانشکده علوم سیاسی مقاماتی را برای وزارت امور خارجه تربیت کند که از ضرورت قوانین آگاهی کافی داشته باشند تا بتوانند بهتر از حقوق کشورشان در قبال بیگانگان دفاع کنند.
پس از فرمان شاه، میرزا حسن خان بلافاصله برنامه مدرسه را تنظیم کرد و با انتشار اطلاعیه ای تاریخ ثبت نام و گزینش دانش آموزان و شروع به کار مدرسه را اعلام کرد.
پس از رسیدن به 17 نفر، در 7 دی 1278 مدرسه علوم سیاسی با حضور جمعی از بزرگان از جمله میرزانسراله خان مشیرالدوله وزیر امور خارجه، میرزا خان نیرالملک وزیر علوم، میرزا ابراهیم خان برگزار شد. ، معاون وزیر تجارت، سردار مکرم، وزیر قرخانه و ابوالقاسم خان نصیرالملک افتتاح شد. ابتدا میرزا نصراله خان مشیرالدوله فرمان مظفرالدین شاه در مورد تأسیس و فواید مدرسه علوم سیاسی را قرائت کرد. در بخشی از این نامه آمده است: «با توجه به اهمیت امور خارجه، مدرسه‌ای سیاسی که به آموزش علوم عالی می‌پردازد، از چهارمین سال سلطنت جاودان ما و کارمندان آینده وزارت، در قرون آینده به یادگار خواهد ماند. وزارت امور خارجه و سایر ادارات دولتی پس از اخذ مدرک دیپلم و تایید اتمام تحصیلات از آن مکتب وارد رشته خدمات ملکی می شوند. لذا به ریاست جناب مستطاب عجل اکرم میرزا نصرالله خان مشیرالدوله وزیر امور خارجه دستور افتتاح آن مدرسه را صادر کرد…».
عبدالله مستوفی که از اولین شاگردان و فارغ التحصیلان این مدرسه بود، درباره اولین روز افتتاحیه می گوید: «دانش آموزان در صندلی های خود روی نیمکت ها نشستند، در ساعت مقرر مهمانان به کلاس آمدند، حسن مشیر. الملک (در آن زمان افتخار می کرد که لقب مشیرالدوله ساخته نشده و همه او را مشیرالملک می دانستند) با جزوه ای که قبلاً در مقدمه حقوق بین الملل نوشته بود و در دستش را روی میز در اتاق معلم به عنوان مقدمه برای دانش آموزان تعریف قانون و جنسیت و فصول آن را توضیح داد و پس از اتمام سخنان او، عموم مردم اظهارات او را تشویق کردند.
این مدرسه پس از مدرسه طب دارالفنون دومین مؤسسه علمی بود که در زمینه تخصصی ساخته شد. مدرسه علوم سیاسی ابتدا در خانه نصرالله خان سالاری تأسیس شد که چهار سال بعد به دلیل آسیب دیدن ساختمان به خیابان برق نزدیک بانک شاهنشاهی منتقل شد و بعدها با کمک های دانشجویی در کوچه اتابک حد فاصل لاله زار تأسیس شد. و خیابان علا الدوله (فردوسی فعلی) به ارزش 150000 ریال. مدرسه علوم سیاسی در ابتدا یک کلاس درس داشت و در سال های بعد کلاس دوم، سوم و چهارم به آن اضافه شد. بودجه این مؤسسه بر اساس زمان مظفرالدین شاه چهار هزار دلار بود، اما بعدها دانشجویان مجبور به پرداخت شهریه شدند.
سیاستمدار علی اکبر در خاطرات خود می نویسد: مکتب سیاسی از لحظه پذیرش در مدت سه سال سه بار تغییر مکان می دهد. وی با ورود به این مدرسه به یاد می آورد که «محل این مدرسه در آن زمان ساختمان بزرگی در خیابان اول لاله زاری نزدیک میدان توپخانه (بعدها میدان سپه) بود، اتاق های زیادی با تالار بزرگ با پنجره های عریض و طویل و شیشه رنگی معروف به “ارسی”. شاید از روسیه آمده یا برای این مناسبت اقتباس شده است. سپس می افزاید که «در سال دوم به اقامتگاهی واقع در ابتدای خیابان علاءالدوله (فردوسی) و در سال سوم به ابتدای خیابان چراغ برق (امیر کبیر) نقل مکان کرد.
مدرسه علوم سیاسی دارای اساسنامه ای در 6 فصل و 71 ماده بود که در تاریخ 10 دی 1372 به توشیح وزیر امور خارجه وقت محمدعلی علاء السلطنه رسید و موضوعاتی مانند «اداره مدرسه»، «شرایط». ورود دانش آموزان، «آیین نامه آموزشی»، «ساعت کاری مدارس»، «آیین نامه آزمون مدارس»، «نظام مدارس» فصول این آیین نامه را تشکیل می دهند. در ماده اول از فصل اول این آیین نامه (مدیریت مدارس) آمده است: «دانشکده علوم سیاسی به ریاست مدیری که از طرف وزیر امور خارجه منصوب می شود و دارای رتبه یکم ریاست وزارت امور خارجه است. . مسائل. عزل و انتصاب معلمان توسط وزیر امور خارجه با تایید رئیس انجام می شود. آرای مجمع که با اکثریت آراء صادر می شود در صورت عدم مخالفت با قانون اساسی به موقع توسط رئیس اجرا می شود.
در فصل دوم (شرایط پذیرش دانشجو) جزئیات پذیرش داوطلبان را ذکر و تاکید می کند، داوطلب باید نماینده ای داشته باشد که در واقع ضامن حسن اخلاق او و پرداخت شهریه سالانه مدرسه باشد. اگر داوطلبی تهرانی نباشد و نتواند خود را معرفی کند، باید خود را به وزارت امور خارجه معرفی کند و از آن وزارتخانه برای ورود به مدرسه توصیه کتبی بگیرد. در فصل سوم (ترتیب آموزش) به جزئیات دوره های برگزار شده، مدت زمان آموزش، نحوه برگزاری آزمون ها و برگزاری همایش ها و ضرورت شرکت در آنها اشاره شده است.
در فصل چهارم (تنظیم برنامه کاری مدرسه)، شروع سال تحصیلی، زمان دروس، زمان برگزاری امتحانات، تعطیلات رسمی مدارس در اعیاد و مناسبت های مذهبی، غیبت در امتحانات کتبی و شفاهی، نمرات دروس و تقلب توسط دانش آموزان نیز در این آیین نامه در نظر گرفته شده است. در قسمت آخر به نام “نظام مدرسه” مواردی مانند دفترچه ارزشیابی دانش آموز، رعایت آداب، اخلاق و انضباط دانش آموزان، مجازات دانش آموزان متخلف و نحوه اخراج دانش آموز از مدرسه با اکثریت آرای معلمان ذکر شده است. .
6565