باراناخبر/همدان تبدیل امید به واقعیت نیازمند همکاری دانشگاه های علوم پزشکی رسانه ها و مردم است. هر اقدام کوچک از یک گفت وگوی صمیمانه تا طراحی یک پویش آگاهی بخشی مثل داستان_من_ادامه_دارد می تواند فصل های ناتمام زندگی را به جریان بیندازد.
۱۶ آوریل مصادف با 27 فروردین روز جهانی نقطه ویرگول یادآور این واقعیت است که خودکشی یک چالش بهداشت عمومی با ابعاد روانی اجتماعی و فرهنگی است به همین مناسبت حمید رنجبران روانشناس بالینی یادداشتی را در اختیار باراناخبر گذاشت که در این یادداشت آورده است:
بر اساس داده های سازمان جهانی بهداشت خودکشی دومین عامل مرگ ومیر جوانان ۱۵ تا ۲۹ سال در جهان است و سالانه بیش از ۷۰۰ هزار نفر در جهان به این دلیل جان خود را از دست می دهند. در ایران نیز مطالعات نشان می دهد سن شروع افکار مربوط به خودکشی به ۱۳ سال کاهش یافته و برخی استان ها در غرب کشور نرخ بالاتری را تجربه می کنند.
دانشگاه های علوم پزشکی به عنوان قلب تپنده نظام سلامت نقش محوری در طراحی و اجرای برنامه های پیشگیری دارند. این مسئولیت شامل آموزش نیروهای متخصص در رشته های پزشکی پرستاری و روانشناسی با تأکید بر مهارت های شناسایی زودهنگام افکار خودکشی مدیریت بحران و ارجاع به موقع به خدمات تخصصی است. توسعه کلینیک های بحران در بیمارستان ها راه اندازی خطوط تلفنیِ ۲۴ ساعته (مانند خط ۱۲۳) و انجام پژوهش های بومی برای شناخت الگوهای خودکشی در مناطق مختلف کشور از دیگر اقدامات ضروری است. پژوهش های داخلی تأکید می کنند که دسترسی به خدمات روانپزشکی در مناطق محروم تا ۴۰ درصد از اقدامات خودکشی پیشگیری می کند.
رسانه ها و فضای مجازی نیز در این میدان نقشی تعیین کننده دارند. انتشار گزارش های غیرمسئولانه درباره خودکشی با جزئیات روش های آن می تواند موجی از تقلید را ایجاد کند. در مقابل رسانه های آگاه می توانند با آموزش نشانه های هشدار (مانند انزوای اجتماعی صحبت های مکرر درباره مرگ یا بی ارزشی زندگی) و معرفی مراکز حمایتی جامعه را توانمند سازند. شبکه های اجتماعی با قابلیت گسترش سریع پیام فضایی برای اشتراک داستان های امیدبخش بازماندگان خودکشی و ترویج هشتگ هایی مانند #داستان_من_ادامه_دارد هستند. آموزش عمومی از طریق تولید محتوای علمی و ساده شده درباره سلامت روان کاهش انگ اجتماعی و معرفی خدمات رایگان مشاوره گام دیگری است که رسانه ها می توانند بردارند.
آموزش عمومی مردم سنگ بنای پیشگیری است. بیش از ۶۰ درصد افرادی که قصد خودکشی دارند پیش از اقدام به طور غیرمستقیم درخواست کمک می کنند. آموزش جامعه برای تشخیص این نشانه ها و واکنش مناسب (مانند گوش دادن فعال همراهی بدون قضاوت و معرفی به متخصصان) جان بسیاری را نجات می دهد. برنامه های آموزشی در مدارس مساجد و محیط های کاری درباره مدیریت استرس مهارت های حل مسئله و مقابله با افکار منفی باید به اولویتی ملی تبدیل شود.
از منظر فنی مداخلات مؤثر شامل غربالگری دوره ای گروه های پرخطر (نوجوانان افراد مبتلا به اختلالات روانپزشکی سابقه خودکشی در خانواده) محدودسازی دسترسی به روش های کشنده (کنترل داروهای خطرناک در داروخانه ها نصب موانع فیزیکی در مکان های پرخطر) و استفاده از روش های درمانی مبتنی بر شواهد مانند درمان شناختی-رفتاری است.
نقطه ویرگول نماد امید است اما تبدیل این امید به واقعیت نیازمند همکاری دانشگاه های علوم پزشکی رسانه ها و مردم است. هر اقدام کوچک از یک گفت وگوی صمیمانه تا طراحی یک پویش آگاهی بخشی می تواند فصل های ناتمام زندگی را به جریان بیندازد.
یادمان باشد: پیشگیری از خودکشی فقط وظیفه روانپزشکان و روانشناسان نیست؛ این مأموریتی است که همه ما در آن سهیم هستیم.
انتهای پیام