سیاست‌های رفاهی در دوران پسا کرونا

بخش اول: فقرای شاغل و فقرای بیکار

خلاصه این متن این است که این نکته مهم پس از فوران کرونا بسیار مهم شده است و باید در دوران پسا کرونا مورد توجه سیاست های رفاهی قرار گیرد. در این زمینه توجه به برخی اظهارات ضروری است:

1- بر اساس گزارش ملی فقر و نابرابری، جمعیت زیر خط فقر مطلق خانواده های تحت پوشش تامین اجتماعی بین سال های 136 تا 1399 از 3 درصد به 15 درصد افزایش یافته و در این شاخص 5 برابر شده است. از سوی دیگر، از آنجایی که شیوع ویروس کرونا باعث تشدید فقر کارگران نیز شده است، می توان اذعان داشت که بیش از هر زمان دیگری با پدیده کارگران فقیر مواجه هستیم.

2- بعد از انفجار کرونا، موضوع بیکاری و کارمندانی که شغل خود را از دست داده اند (آواره) به عنوان دو موضوع متفاوت در حوزه سیاست گذاری مطرح می شود. در نتیجه لازم است نهادها، تصمیم‌گیران و سیاست‌گذاران ذیربط کشورمان این تقسیم‌بندی سیاستی را مدنظر قرار دهند و البته سیاست‌های در نظر گرفته شده برای این دو جامعه هدف را به‌طور شفاف و رسمی بیان کنند.

3. از سوی دیگر، از آنجایی که افرادی که شغل خود را از دست داده اند و کارشان همچنان در حال احیا است، از جمله افرادی بودند که قبل از همه گیری کرونا از لحاظ اقتصادی آسیب پذیرتر بودند و نسبت به سایر کارگران تحمل کمتری داشتند. ضربات برونزا بوده است، ضروری است که شناخت دقیق این جامعه هدف هدف سیاستگذاران باشد. مطالعات جهانی در مورد ویژگی‌های نیروی کار جابه‌جا شده در اثر کرونا نشان می‌دهد که نیروی کار بسیار جوان‌تر، از نظر نژادی و قومیتی متنوع‌تر است و از تحصیلات رسمی کمتری نسبت به نیروی کار متوسط/بالا برخوردار است. برای مثال در ایالات متحده. نزدیک به یک سوم نیروی کار کم دستمزد و از دست دادن شغل بین 16 تا 24 سال سن دارند، در حالی که رکود به ویژه برای جوانان شدید است و می تواند باعث آسیب درازمدت دستمزدها شود. مهم است که ویژگی های این جامعه هدف در نیروی کار ایران به درستی شناسایی و بر اساس شواهد متقن و مبنای سیاست قرار گیرد.

نکته اصلی این است که اگر بخواهیم با اندیشیدن به کرونا و بدون درک تأثیر عمیق اجتماعی-اقتصادی رفاه کرونا، به ویژه بر جوامع مختلف هدف، سیاست اجتماعی را دنبال کنیم، قطعاً موفق خواهیم شد. افزایش فقر کارکنان و افزایش جمعیت خانواده های تحت پوشش تامین اجتماعی زیر خط فقر مطلق از 3 درصد در سال 96 به 15 درصد در سال 99 به این معناست که سیاست های فقرزدایی این جامعه هدف باید به صراحت بیان شود. .

* پژوهشگران حوزه سیاست های رفاهی