ما ایرانیان نوروز را با آغاز فصل بهار جشن می گیریم و این عید باستانی را جشن می گیریم. در کتاب های تاریخی و دایره المعارف ها اطلاعات زیادی در مورد تاریخ نوروز و قدمت آن وجود دارد که همگی نشان از عظمت فرهنگی این کشور دارد.
در اینجا با تبریک سال نو به خوانندگان عزیز، به طور مختصر به نقش نوروز در تغییر، تحول و نوآوری اشاره می کنم.
همگامی با سنت ها و فرآیندهای جاری در زندگی و طبیعت، زمینه آگاهی از سازوکار حیات و حفظ آن را ایجاد می کند. این مکانیسم یا به عبارتی اکوسیستم سیستماتیک زندگی انسان، عناصر و عوامل مؤثر بر روند زندگی را نشان می دهد.
اگر این عناصر در مسیر وجودی خود جریان داشته باشند و موانع مسیر آنها را منحرف نکنند و آسیب نرسانند، زندگی به طور طبیعی جریان می یابد و نوآوری و پیشرفت بیشتری امکان پذیر می شود. امروزه اگر گفته شود بقای انسان در گرو توجه به بوم شناسی طبیعت و حیات است و چنین دیدگاهی مورد توجه قرار گیرد، بسیار روشن است. برای حفظ طبیعت و دوری از خطراتی که آن را تهدید می کند گام بردارید.
بسیاری از مردم بدون توجه به مکانیسم زندگی زندگی خود را می گذرانند. حتی زمانی که با مشکلات مختلف مواجه می شوند و تکرار مشکلات عرصه را برایشان تنگ کرده است، سعی نمی کنند آنچه را که باعث ایجاد مشکلات شده و امکان رشد، پیشرفت و شادی را از بین برده است شناسایی کنند. همه اینها به اکولوژی زندگی مربوط می شود. در ادبیات ما به این توجه و آگاهی از سازوکار زندگی و آگاهی از آنها «تسبیح» می گویند. به قول آقای سعدی:
«صبح یک دوش مرغ ناله می کند
بگذار عقل، صبر، پشتکار و هوش داشته باشم
یک دوست صمیمانه پیدا کنید
مگر اینکه از من خبر داشته باشد
گفت باورت نمی کنم
پرنده به آرامی مست گریه می کند
گفتم این شرط انسانیت نیست
مرغ می درخشد و من بیرون هستم »
نوروز، جشن سال نو ایرانیان، به زیبایی زمینه این روند زندگی و نیاز به این دگرگونی را فراهم می کند. نوروز دعوتی است برای جمع شدن، آشکار شدن و ابداع در روند زندگی. این دعوت شامل تجهیزات به عنوان وسیله ای برای امرار معاش و همچنین تفکر، اخلاق و رفتار است.
اساس عید نوروز آغاز بهار و شکوفایی طبیعت است. چنین آغازی انسان را که غالباً به حرکت شبانه روز نیز بی توجه است به توجه به طبیعت و هماهنگی با شکوفایی آن دعوت می کند. توجه به آنچه اتفاق می افتد و دعوت و توجه به آنچه برای تغییر و نوآوری ممکن است.
چرخش زمین را دوباره تکمیل کنید و دور جدیدی را شروع کنید، مدام با آنچه بوده است خداحافظی کنید و به آنچه ممکن است بیاید سلام کنید… وداع با حفظ اصول و نوآوری آن با توجه به مجموع عناصر دخیل در زندگی.
یکی از راه های رسیدن به این آگاهی و شکوفایی فکری توجه، پرسشگری و کنجکاوی است. بسیاری از اختراعات نتیجه توجه به موجودات و آنچه در اطراف وبر وجود دارد است. توجه به قوانین جاری طبیعت و زندگی و همچنین دید باز نسبت به ادراکات جدید و غبارروبی از آنچه در طول زمان مورد غفلت قرار گرفته و یا حتی آسیب دیده است، ضروری است.
انسان به عنوان پرسشگر اصول ثابتی دارد و در عین حال داشتن ذهنی آزاد مهم است. به آنچه می داند قانع نباشد و همیشه برای آنچه دارد و می تواند تغییر دهد بیندیشد و آماده باشد; او قلب تپنده و ذهنی دارد که می تواند تغییری در رویکرد و تمایل او ایجاد کند.
نوروز دعوتی است به غبارروبی، کشف و نوآوری در روند زندگی. این دعوت شامل تجهیزات و معیشت و همچنین تفکر، اخلاق و رفتار است. با جشن و دعای دسته جمعی، آنچه در طبیعت می گذرد را به ما یادآوری می کند و همچنین امکان معاشرت و معاشرت با آن را برای شروعی تازه نشان می دهد.
ما در نوروز برای تغییر حالات و هستی خود دعا می کنیم و این امر در صورتی امکان پذیر است که به وضعیت فعلی خود توجه کنیم و ببینیم که چگونه تغییر ممکن است رخ دهد. این نوعی هم افزایی است بین آنچه در بهار می بینیم و طبیعت و می بینیم که طبیعت جان می گیرد و آنچه در طول زندگی با آن شاهد هستیم، از فکر گرفته تا اخلاق و رفتار.
در این مسیر شبکه ای از وضعیت موجود و تلاش برای تغییر و تحول جریان دارد. ادراکات و شیوه های جدید حول چنین پاشنه ای می چرخد. انسان در مراسم و نیایش های نوروزی شرکت می کند و به صورت ملموس فرآیند تغییر طبیعت را تجربه می کند و چنین تجربه ای می تواند تأثیری بیشتر از کلام داشته باشد.