راهنمای خرید سیم و کابل برای سیستم های زیرزمینی
در سیستم های زیرزمینی سیم و کابل نقشی حیاتی در انتقال ایمن و مطمئن انرژی و سیگنال ها ایفا می کنند. خرید این تجهیزات نیازمند توجه ویژه به عواملی همچون شرایط محیطی جنس مقاومت و استانداردهای بین المللی است. در این مقاله راهنمایی جامع برای خرید سیم و کابل مناسب جهت استفاده در سیستم های زیرزمینی ارائه می شود.
اصول عملکرد سیم و کابل های زیرزمینی
کابل های زیرزمینی برای تحمل شرایط سخت محیطی طراحی شده اند. این کابل ها معمولاً دارای روکش های مقاوم در برابر رطوبت خاک فشار و ضربه هستند. اجزای اصلی کابل های زیرزمینی شامل هادی (معمولاً مس یا آلومینیوم) لایه های عایق زره و روکش خارجی است. لایه های عایق و زره به طور خاص برای محافظت در برابر رطوبت و فشار زیرزمینی طراحی شده اند.
اجزای اصلی سیم و کابل های زیرزمینی
- هادی : اصلی ترین قسمت سیم و کابل که جریان الکتریکی را منتقل می کند. هادی ها عموماً از مس یا آلومینیوم ساخته می شوند زیرا این مواد دارای رسانایی بالا هستند.
- لایه عایق : این لایه برای جلوگیری از تماس بین هادی و محیط خارجی به کار می رود و معمولاً از موادی همچون PVC یا XLPE ساخته می شود که مقاومت بالایی در برابر حرارت و فشار دارند.
- زره محافظ : زره به عنوان لایه محافظ مکانیکی در برابر ضربه ها و فشارهای زیرزمینی استفاده می شود. جنس زره می تواند فولاد گالوانیزه باشد تا استحکام بالایی به کابل ببخشد.
- روکش خارجی : روکش برای محافظت از کل کابل در برابر شرایط محیطی طراحی شده و معمولاً از مواد مقاوم در برابر آب و رطوبت تهیه می شود.
کاربردهای صنعتی سیم و کابل های زیرزمینی
کابل های زیرزمینی در صنایع مختلفی به کار می روند از جمله :
- صنایع برق و قدرت : برای انتقال انرژی در خطوط انتقال زیرزمینی.
- صنایع نفت و گاز : برای تأمین انرژی تجهیزات زیرزمینی و تجهیزات حفاری.
- صنایع مخابراتی : جهت انتقال داده و سیگنال در شبکه های ارتباطی.
- حمل ونقل و مترو : برای تأمین انرژی و سیگنال دهی در تونل ها و زیرساخت های زیرزمینی.
نکات فنی مهم در خرید سیم و کابل های زیرزمینی
۱. انتخاب نوع هادی
برای سیستم های زیرزمینی مس به دلیل رسانایی بالا و استحکام بیشتر معمولاً به آلومینیوم ترجیح داده می شود. هرچند در شرایطی که کاهش وزن و هزینه اولویت دارند آلومینیوم نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
۲. عایق بندی و مواد استفاده شده
برای حفاظت بیشتر کابل های زیرزمینی با عایق XLPE توصیه می شوند که مقاومت بالایی در برابر حرارت رطوبت و مواد شیمیایی دارند.
۳. استحکام مکانیکی
با توجه به فشار و شرایط سخت محیط زیرزمینی استفاده از کابل های زره دار با پوشش فولاد گالوانیزه ضروری است.
۴. استانداردهای بین المللی
کابل ها باید با استانداردهای معتبر همچون IEC BS و NEC سازگار باشند. این استانداردها تضمین کننده کیفیت و ایمنی کابل ها هستند.
۵. مقاومت در برابر رطوبت
کابل های زیرزمینی باید دارای روکش ضدآب باشند تا از نفوذ رطوبت و پوسیدگی هادی ها جلوگیری شود.
۶. قابلیت تحمل دما
بسته به شرایط محیطی ممکن است کابل ها به قابلیت تحمل دماهای پایین و یا بالا نیاز داشته باشند. کابل های زیرزمینی باید توانایی تحمل دمای محیطی مختلف و یا حتی جریان های الکتریکی بالا را داشته باشند.
جدول مقایسه مشخصات فنی کابل های زیرزمینی
|
نوع کابل |
نوع هادی |
عایق |
زره محافظ |
روکش خارجی |
کاربرد |
|
کابل قدرت |
مس |
XLPE |
فولاد گالوانیزه |
ضدآب (PVC یا PE) |
انتقال قدرت |
|
کابل مخابراتی |
مس |
PVC |
آلومینیوم |
PVC یا PE |
انتقال داده و سیگنال |
استانداردهای مهم در کابل های زیرزمینی
در خرید کابل های زیرزمینی رعایت استانداردهای بین المللی از اهمیت بالایی برخوردار است. این استانداردها اطمینان می دهند که کابل ها دارای ویژگی های مناسبی برای استفاده در محیط های زیرزمینی هستند. برخی از استانداردهای مهم شامل موارد زیر می شوند :
- IEC ۶۰۵۰۲ : برای کابل های قدرت فشار ضعیف و فشار متوسط.
- BS ۵۴۶۷ : برای کابل های زره دار زیرزمینی که عایق دار و مناسب برای فشار متوسط هستند.
- NEC ۳۰۰ : که استاندارد ایمنی نصب و بهره برداری کابل های زیرزمینی را تعیین می کند.
تکنولوژی های پیشرفته در کابل های زیرزمینی
با پیشرفت فناوری کابل های جدید با روکش های ضدشعله خودترمیم کننده و با روکش های مقاوم در برابر مواد شیمیایی به بازار عرضه شده اند. این کابل ها علاوه بر مقاومت بیشتر در برابر خرابی دارای طول عمر طولانی تری نیز هستند.
تجربه شخصی در خرید و استفاده از کابل های زیرزمینی
در پروژه ای که برای تأمین انرژی یک مجموعه صنعتی انجام می دادم استفاده از کابل های زیرزمینی زره دار با عایق XLPE انتخاب مناسبی بود. یکی از چالش های این پروژه رطوبت و شرایط خاک بود که کابل ها باید تحمل می کردند. استفاده از کابل های با استاندارد IEC و پوشش PVC در این پروژه موجب افزایش ایمنی و کاهش هزینه های نگهداری شد.
مثال های عملی از کاربرد کابل های زیرزمینی در صنایع مختلف
- صنایع خودروسازی : استفاده از کابل های زیرزمینی در کارخانجات بزرگ خودرو برای توزیع ایمن برق در بخش های مختلف.
- صنایع معدنی : کابل های زیرزمینی برای تأمین انرژی تجهیزات حفاری و انتقال اطلاعات در معادن استفاده می شوند.
- صنعت مترو و حمل ونقل عمومی : در سیستم های مترو کابل های زیرزمینی نقش مهمی در تأمین انرژی ایفا می کنند.
نتیجه گیری
کابل های زیرزمینی انتخابی مناسب برای تأمین انرژی و انتقال اطلاعات در شرایط محیطی خاص و چالش برانگیز هستند. توجه به جنس هادی نوع عایق استانداردهای بین المللی و استحکام مکانیکی از موارد ضروری در خرید این کابل هاست. با رعایت نکات ذکر شده و خرید از پارس تکین می توان از کیفیت و ایمنی کابل های زیرزمینی در کاربردهای مختلف صنعتی اطمینان حاصل کرد.
پرسش و پاسخ های متداول
۱. آیا کابل های زیرزمینی بدون زره نیز وجود دارند؟
بله کابل های زیرزمینی بدون زره هم موجودند اما برای کاربردهایی که فشار محیطی زیادی ندارند مناسب هستند.
۲. آیا می توان از کابل های هوایی به جای زیرزمینی استفاده کرد؟
خیر کابل های هوایی طراحی متفاوتی دارند و برای شرایط زیرزمینی مناسب نیستند. این کابل ها ممکن است در برابر فشار و رطوبت به سرعت آسیب ببینند.
۳. طول عمر کابل های زیرزمینی چقدر است؟
طول عمر این کابل ها بسته به جنس و کیفیت ساخت بین ۳۰ تا ۵۰ سال تخمین زده می شود هرچند عوامل محیطی نیز در این طول عمر مؤثرند.