شاخص ترین نماد و نشانه بیرونی حرم مطهر امام رضا (ع) گنبد طلایی است که همسایگان و مسافران با دیدن آن بنای باشکوه ، سلام و درود بر امام هشتم هدیه می کنند.
به گزارش باراناخبر ، در یادداشتی به اخبار آنلاین به گفته هادی انصاری: «طبق كتابهای تاریخی ، اولین گنبد بر فراز حرم مطهر امام رضا (ع) به دستور سلطان سنجر سلجوقی (551-511 هجری قمری) و با تلاش وزیر وی ، شرف الدین قمی ساخته شد. در آن زمان ، گنبد با کاشی تزئین شده بود. گنبد اصلی همان چیزی است که اکنون از داخل حرم مطهر دیده می شود ، و سطح مقعر و مقرنس آن قابل مشاهده است. بنابراین ، سقف داخلی مقدس مقدس حدود هشت قرن پیش قدمت دارد .
در زمان شاه طهماسب صفوی پس از جمع آوری کاشی ها ، گنبدی با کاشی های طلا در بالای گنبد قبلی ساخته شد. این همان گنبدی است که امروزه در خارج دیده می شود. در جریان قیام ازبکستان ، آجرهای گنبد طلایی غارت شد.
در سال 1009 هجری قمری ، هنگامی که شاه عباس صفوی پایتخت آن روز ، اصفهان را با پای پیاده به مقصد مشهد ترک کرد ، مدتی در مشهد ماند و دستور داد تا گنبد مطهر دوباره با آجرهای مسی و روکش طلا پوشانده شود و این توسط کمال الدین محمود یزدی. درست شد طبق آنچه در کتیبه گنبد دیده می شود ، این کار در سال 1010 هجری قمری آغاز و در سال 1116 هجری قمری به پایان رسیده است. متن کتیبه گنبد که اثر خوشنویس مشهور ایرانی علیرضا عباسی است و با قلم طلا روی زمینه فیروزه ای در خط سوم نوشته شده است به شرح زیر است:
بسم الله الرحمن الرحیم. روزه گرفتن با کمک اتومبیل ها در مسیر سلطنت اصفهان به زیارت این بقعه متبرکه و بازدید از این گنبد از پاکترین ملک در سنت الف و ده و مضمون آن در سنت الف و ده.
بنابراین ، گنبدی که اکنون دیده می شود همان بنایی است که قدمت آن حدود چهارصد سال است.
در سال 1084 هجری قمری و در زمان شاه سلیمان صفوی ، پس از وقوع زلزله ، گنبد مقدس آسیب دید و تعدادی از آجرهای طلایی آن برداشته شد. وی دستور داد تا گنبد را بازسازی کنند و کتیبه ای برای بیان داستان اضافه کنند. این کتیبه اکنون به صورت چهار خار در اطراف گنبد مقدس دیده می شود. متن کتیبه به شرح زیر است:
خداوند متعال به کسی که آسمانها را با زینت ستاره ها آراسته و این در را به درب درب درخت برمی دارد ، برکت دهد. تخت پادشاهی ، و آن را آراسته ، و آن را با تجدید و تحسین خود ارج نهاد ، این تجدید جدید در سال سامان و A. کتبه محمدرضا امامی است.
این متن زیبا و ادبی توسط استاد برجسته ، فقیه و نویسنده عصر صفویه ، مرحوم آقا حسین خوانساری (م) نوشته شده است که در زمان خود از قدرت نوشتن متون ادبی برخوردار بود.
در سال 1974 ، آجرهای گنبد طلایی که به دلیل گذشت زمان شفافیت و درخشندگی خود را از دست داده بودند ، در مدت اقامت خود در آستانه رضوی عبدالعظیم ولیان ، آجرهای طلا را از جای خود برداشته و دوباره آجرهای طلای آب را با روش گالوانیزه از بین بردند. وان ها را با آب طلایی اشباع کرده و لایه را تا حدود 2 میکرون بازسازی کنید. (لازم به ذکر است که هر میلی متر حاوی هزار میکرون است) و در جای خود نصب می شود. ولیانی دستور داد كه هر آجر برداشته شده شمارش شود تا آنها بتوانند دقیقاً هر آجر را در محل اصلی خود پس از طبقه بندی طلا و پروژه ترمیم آجر قرار دهند. کار مرحوم ابراهیم زرگرباشی ، رئیس کارگاه تذهیب گنبد مطهر امیرالمومنین در نجف اشرف ، در سال 9 هجری قمری که به دستور نادرشاه افشار انجام شد ، از همه آجرها ساخته شده است. علاوه بر شمارش و قرار دادن آجرها بر روی گنبد و امضای آن. بعضی از استادان زمانی را بیان کردند که این پیش بینی خود کمک زیادی به تخمگذار هر آجر می کند.
گفتنی است مساحت گنبد مطهر امام رضا (ع) حدود 2 متر مربع است که از دو قسمت ساقه و گنبد تشکیل شده است. این گنبد با سیزده هزار و صد آجر طلا پوشیده و تزئین شده است.
ابعاد گنبد به شرح زیر است:
ارتفاع از کف حرم تا سقف گنبد داخلی 8/18 متر است
ارتفاع از کف حرم تا بالای گنبد خارجی طلایی 31/20 متر است
ارتفاع از اولین تذهیب تا بالای گنبد 40/16 متر است
ارتفاع یقه گنبد 50/3 متر است
محیط بیرون 10/42 متر
انتهای پیام