مشاغل به طور کلی در کیفیت زندگی افراد تاثیرگذار هستند. به همین دلیل، به مشاغلی که سلامت جسمی و روانی انسان را به خطر می‌اندازند، مشاغل سخت و زیان‌آور می‌گویند. مشاغل سخت و زیان آور به وسیله، اداره کار مشخص می‌شوند. احتمالا شنیده‌اید که، بعضی افراد بعد از ۲۰ تا ۲۵ سال اشتغال می‌توانند، بازنشسته شوند. شاید در نگاه اول، این موضوع جذاب به نظر برسد. بالاخره این افراد بین ۵ تا ۱۰ سال کمتر کار می‌کنند و به همان نسبت، حق‌بیمه کمتری هم می‌پردازند.
در مجله اینترنتی تدبیر پاسارگاد نوآور ما به بررسی و معرفی بهترین محصولات موجود در بازار می‌پردازیم. مجله اینترنتی وب سایت tpn-co.com برای اطلاعات بیشتر شما در مورد مسائل مختلف. شما در این قسمت میتوانید اطلاعات مختلفی در زمینه کاری ما بدست آورید.
اما بهتر است، برای نتیجه‌گیری عجله نکنیم و از خودمان بپرسیم؛ مگر آنها چه شغلی دارند که قانون کار برایشان استثناء قائل شده‌است؟ پاسخ این پرسش را می‌توان در شرایط کاری این افراد پیدا کرد. چه مشاغلی در دسته مشاغل سخت و زیان آور قرار می‌گیرند؟ آیا لیست مشاغل سخت و زیان آور برای همه ارگان‌ها یکسان است؟ مشاغل سخت تامین اجتماعی شامل چه مواردی هستند؟ سختی کار شامل چه مشاغلی میشود؟ در ادامه این مقاله از مجله بیمه، به این سوالات پاسخ خواهیم داد و بخشنامه مشاغل سخت و زیان آور را با هم بررسی خواهیم کرد. پس با ما همراه باشید.
مشاغل سخت و زیان آور چیست؟
اگر محیط کاری از نظر عوامل فیزیکی، شیمیایی، مکانیکی و بیولوژیکی استاندارد نباشد، سلامت افراد به خطر می‌افتد. این خطرات، تنش‌های روحی و جسمی سنگینی به شاغلین در این محیط‌ها، وارد می‌کند. معمولا این تنش‌ها، باعث بیماری‌های شغلی و عوارض ناشی از آن مانند: از کار افتادگی دائم و جزئی در افراد می‌شوند. همچنین آمار حوادث منجر به فوت، در مشاغل سخت و زیان آور زیاد است.
در چنین شرایطی معمولا، کارفرما تلاش می‌کند، که با بهره‌گیری از تدابیر فنی-مهندسی و گاه ایمنی-بهداشتی از شرایط سخت و زیان‌آور محیط کار، بکاهد. با این وجود، افراد در مشاغل سخت و زیان آور همچنان در معرض فرسودگی و آسیب هستند. در این راستا، قانون‌گذار در تعیین سن بازنشستگی آنان، تمهیداتی را در نظر می‌گیرد، تا تاثیر مخاطرات شغلی بر جسم و روان افراد شاغل در مشاغل سخت و زیان آور را، به حداقل برسد.
نحوه تعیین مشاغل سخت و زیان‌آور با توجه به قانون سختی کار سال ۱۴۰۲
معمولا تعیین سخت و زیان آور بودن مشاغل، بعد از درخواست کارگر یا شاغلین، مورد بررسی قرار می‌گیرد. برای مشخص شدن صحت سخت و زیان آور بودن مشاغل، سوابق و شرایط محیط کار را، مورد بررسی قرار می‌دهند. این قانون در سال ۱۴۰۲ برای تعیین سختی کار اعمال شد.
به طور کلی بعد از این که درخواست سخت و زیان آور بودن مشاغل، از سوی افراد و ارگان‌های مربوطه ارائه شد، کمیته کارشناسان با برگزاری جلسه‌ای، شرایط را بررسی و در انتها، مستندات موجود بر سخت و زیان‌آور بودن شغل، به وسیله کمیته استانی، تایید میشود. افراد و ارگان‌هایی که باید درخواست بررسی سخت و زیان آور بودن مشاغل را بدهند، به شرح زیر هستند:
- کارگر
- کارفرما
- وزرات بهداشت
- تشکل‌های کارگری و کارفرمایی
- وزارت کار و امور اجتماعی
- صندوق تامین اجتماعی
توجه داشته باشید که، بر اساس ماده ۹ آیین‌نامه اجرایی، سخت و زیان‌آور بودن مشاغل، باید به وسیله کمیته کارشناسان، مورد بررسی قرار گیرد و همچنین طبق ماده ۸ آیین‌نامه اجرایی، سخت و زیان آور بودن مشاغل به وسیله کمیته استانی هم باید، تایید شود. به عبارتی در پایان، کمیته استانی برای بررسی سوابق و شرایط محیط از محل، بازدید می‌کنند.
در صورت تایید این کمیته، شغل مورد درخواست در لیست مشاغل سخت قرار می‌گیرد. سختی کار تامین اجتماعی فقط با طی کردن این مراحل و تایید توسط نهادهای مربوطه تعیین میشود. خرید ابزار تراشکاری و فرزکاری cnc را با مشورت متخصصین مجرب ما انجام دهید تا ابزاری باکیفیت و مناسب خود را مطمئن خرید کنید.
انواع مشاغل سخت و زیان آور
چه مشاغلی سختی کار دارند؟ چگونه بفهمیم سختی کار داریم؟ جدول مشاغل سخت و زیان آور شامل چه مواردی است؟ مشاغل سخت و زیان آور، طبق نظر شورای عالی کار به دو گروه «الف» و «ب» تقسیم می‌شوند:
- گروه الف: اگرچه ماهیت این مشاغل سخت و زیان‌آور است؛ اما کارفرما می‌تواند با استفاده از تمهیدات ایمنی-بهداشتی سختی‌هایش را حذف کند.
- گروه ب: اگرچه ماهیت مشاغل این گروه سخت و زیان‌آور است؛ اما با استفاده از تمهیدات ایمنی-بهداشتی نمی‌توان، سختی‌هایش را حذف کرد. انجام این تدابیر توسط کارفرما صرفا از سختی و زیان‌آوری کار می‌کاهد.
لازم به ذکر است، موارد ذکر شده در این گروه، همان مشاغل سخت تامین اجتماعی هستند.
لیست مشاغل سخت و زیان آور
لیست مشاغل سخت و زیان آور
اگر برای شما هم سوال است که سختی کار به چه مشاغلی تعلق می‌گیرد؟ و کارهای سخت و زیان آور کدامند؟ به خواندن ادامه دهید. در لیست مشاغل سخت و زیان آور مصوب وزارت کار و بهداشت، ۱۱۰ شغل قرار می‌گیرند که این مشاغل، در گروه‌های زیر دسته‌بندی می‌شوند.
کار در معدن
کار در معدن در دسته مشاغل سخت و زیان آور قرار دارد.
معادن خواه تحت‌الارضی باشد یا سطح‌الارضی: مادامی که موجب شود کارگران در تونل‌ها و راهروهای سرپوشیده به استخراج مشغول شوند، در دسته مشاغلی که سختی کار دارند، قرار می‌گیرند.
کار استخراج
مباشرت و نظارت کارگر در میله‌ها، راهروهای سرپوشیده و تونل‌های معدن: اعم از جدا کردن، منفجر کردن مواد، حمل مواد حاصل از انفجار، اداره کردن تاسیسات آب و برق در داخل معدن، به عنوان یکی از مشاغل سخت و زیان آور است.
کار در مخازن سربسته
حفر قنات‌ها، چاه‌ها و فاضلاب‌ها به طور کلی از مشاغل سخت و زیان آور است.
کار مستمر در مجاورت کوره‌های ذوب
کار در مجاورت کوره های ذوب از مشاغل سخت و زیان آور است.
به دو شرط زیر این شغل، در لیست مشاغل سخت و زیان آور لحاظ میشود:
- مجاورت کارگر با بخارات زیان‌آور و حرارت
- داشتن مسئولیت تخلیه و حمل مواد مذاب از کوره‌ها
کارگران مشغول به کار در کارگاه‌ها
کارگاه‌هایی چون: سالامبورسازی، دباغی، روده پاک‌کنی در دسته مشاغل سخت و زیان آور قرار می‌گیرند. همچنین کارگرانی که به طور مستمر در گندآب‌روها و مکان‌های جمع‌آوری، حمل و دفن زباله شهری مشغولند، هم در این دسته قرار دارند.
کارگرهای مشغول به کار در دامداری‌ها و طیور
این کارگرها مسئولیت جمع‌آوری، انتقال و انبارکردن کود را به عهده دارند و شغل آنها در لیست مشاغل سخت و زیان آور قرار می‌گیرد.
کار در ارتفاع
کسانی که در ارتفاع بیش از ۵ متر از سطح زمین، کار می‌کنند؛ مانند فضاهای باز بر روی داربست، اتاقک‌های متحرک و دکل‌ها هم، در لیست اداره کار، شامل سختی کار می‌شوند.
اگر می‌خواهید در خصوص ایمنی داربست و انواع آن، اطلاعاتی کسب کنید، مقاله را مطالعه نمایید.
کار بر روی دکل‌های برق
کار روی دکل های برق از مشاغل سخت است.
افرادی که بر خطوط و پست‌های انتقال برق فشار قوی کار می‌کنند، در شرایطی که فشار ۶۳ کیلو ولت و بالاتر باشد.
مشاغل مربوط به آسفالت خیابان‌ها
افرادی که به طور مداوم در مشاغلی مانند: پخت آسفالت دستی، قیرپاشی، شن پاشی و مالچ پاشی کار می‌کنند، در یکی از مشاغل سخت اشتغال دارند.
مشاغل مربوط به جوشکاری
جوشکاری در مخازن شامل مشاغل سخت و زیان آور میشود.
کار با مواد رادیو اکتیو
در شرایطی که افراد کارشان با مواد رادیواکتیو باشد، به دلیل این که تماس مداوم با اشعه در فرد، بیماری ایجاد می‌کند، شغل آنها در دسته مشاغل سخت و زیان آور قرار می‌گیرد. برای مثال مشاغلی که در تماس مستقیم با رادیواکتیو و پرتوهای یون‌ساز هستند.
کار با مواد رادیواکتیو از مشاغل سخت و زیان آور است.
کار در محل‌های پر فشار
مشاغلی مانند، غواصی در عمق، به علت وجود فشار محیطی بیش از حد، در گروه مشاغل سخت و زیان آور قرار می‌گیرند.
کار در محیط‌های پر سر و صدا
اگر سر و صدای محیط کار به حدی زیاد باشد که، باعث بیماری‌های شنوایی و حتی ناشنوایی کارگر شود، آن شغل از مشاغل سخت و زیان آور محسوب میشود. البته باید تمام مقررات حفاظتی و ایمنی هم نتواند به حذف این خطرات کمک کند.
کار با مواد شیمیایی
اشتغال به کارهای زیر در دسته مشاغل سخت و زیان آور قرار می‌گیرند:
- کار در امور سم‌پاشی مزارع، باغات و اشجار
- ضدعفونی اماکن، طویله‌ها و آشیانه‌های مرغداری
- مجاورت مستقیم با سموم و حشره‌کش‌ها در هنگام تولید ترکیب مواد سمی
کار در محیط پرارتعاش
اگر ارتعاش محیط، سلامتی کارگر را به خطر اندازد، در دسته مشاغل سخت و زیان آور قرار می‌گیرد.
کار در محیط‌ها خاص
موارد زیر از مشاغل سخت و زیان آور هستند:
- شاغلین در ندامتگاه‌ها و زندان: به شرطی که مستقیما با زندانیان را در ارتباط باشند.
- شاغلین در مراکز روان‌درمانی: به شرطی که مستقیما با بیماران روانی در ارتباط باشند.
کار در بعضی حوزه‌های پزشکی
برخی حوزه‌ها در پزشکی و پیراپزشکی در دسته مشاغل زیان آور و سخت هستند:
- هوشبری
- مامایی
- فوریت‌های پزشکی
- کارشناس علوم آزمایشگاهی
- تمام مشاغل زیر مجموعه موارد بالا
کار در حوزه‌های خاص
موارد زیر هم در لیست مشاغل سخت و زیان آور قرار می‌گیرند:
- خبرنگاری
- آتش‌نشانی
- رانندگان حمل‌ونقل بار و مسافران درون و برون شهری
- راهداران و رانندگان وزارت راه و شهرسازی در جاده‌ها
آیا شغل شما در دسته مشاغل سخت و زیان آور قرار دارد؟ برای مدیریت هزینه‌های ناشی از آسیب در هنگام کار، را تهیه کنید.
آیا می‌توان برای بررسی مشاغل سخت و زیان آور درخواست داد؟
احتمالا بعد از مشاهده لیست مشاغل سخت و زیان آور می‌پرسید که، اگر شغل فرد در لیست بالا قرار نگیرد، آیا او می‌تواند برای سختی کار به درخواست دهد؟ بله؛ می‌تواند. برخی از کارفرماها برای فرار از پرداخت حق‌بیمه مازاد و… از اعلام سخت و زیان آور بودن، مشاغل خودداری می‌کنند. اگر فردی فکر می‌کند، شغلش مشمول دریافت سختی کار میشود، می‌تواند به اداره کار درخواست بدهد تا آنها بررسی‌های لازم را انجام دهند.
برای کسب اطلاعات جامع در خصوص مقاله مذکور را مطالعه نمایید.
مدارک لازم برای درخواست سختی کار
براساس قانون جدید مشاغل سخت و زیان آور در سال ۱۴۰۲، پیگیری سختی کار به صورت اینترنتی انجام میشود. مدارک مورد نیاز برای درخواست سختی کار شامل موارد زیر است:
- اطلاعات شناسنامه و کارت ملی
- سوابق بیمه متقاضی
شرایط بازنشستگی مشاغل سخت و زیان آور در سال ۱۴۰۲
شرایط بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان آور برای زنان و مردان تفاوت‌هایی دارد. در ادامه شرایط سنی در این مشاغل را، برای مردان و زنان، مورد بررسی قرار می‌دهیم.
شرایط بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان آور برای مردان
سن بازنشستگی مشاغل سخت برای مردان ب شرح زیر است:
- ۵۰ سال سن و ۳۰ سال سابقه پرداخت بیمه
- ۶۰ سال سن و ۲۰ سال سابقه پرداخت بیمه
- ۳۵ سال سابقه پرداخت حق‌بیمه بدون شرط سنی
شرایط بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان آور برای زنان
زنان در شرایط زیر می‌توانند بازنشسته شوند:
- ۴۵ سال سن و ۳۰ سال سابقه پرداخت بیمه
- ۵۵ سال سن و ۲۰ سال سابقه پرداخت بیمه
- ۳۵ سال پرداخت حق‌بیمه بدون شرایط سنی
- ۴۲ سال سن و ۲۰ سال سابقه پرداخت بیمه
فرمول محاسبه سابقه پرداخت حق بیمه برای مشاغل سخت و زیان آور
نحوه محاسبه سابقه پرداخت حق بیمه در مشاغل سخت و زیان آور
سازمان تامین اجتماعی برای محاسبه سابقه پرداخت حق‌بیمه در مشاغل سخت و زیان آور، از فرمول زیر استفاده می‌کند:
فرمول محاسبه سوابق بیمه: {(سابقه کار سخت و زیان‌آور ضرب در یک و نیم) + سابقه کار عادی}
حق بیمه در مشاغل سخت و زیان آور
کارفرما در این مشاغل موظف است ۲۷% بپردازد. از این مقدار، ۲۳% درصد حق بیمه مشاغل پر خطر، مشابه مشاغل عادی و ۴% درصد حق‌بیمه اضافی مربوط به کارهای سخت است.