برای تپش قلب در بارداری چی بخوریم؟

درمان تپش قلب در زنان باردار

در بهترین شرایط بارداری دورانی پر هیجان و سرشار از دلهره است، چون شما تمام تلاش تان را جهت تضمین بهترین نتیجه برای خود و فرزندتان می کنید. از آنجایی که بدن شما دستخوش تغییرات فیزیولوژیکی باورنکردنی می شود، این موضوع شرایط خاصی را به وجود می آورد تا تپش قلب در بارداری یا اضطراب رو به افزایشی را تجربه کنید. آریتمی یا تپش قلب، نمونه بارز یکی از این اضطراب ها است اما با موارد این چنینی نباید ترسید و نگران شد.

ضربان قلب نرمال

قلب خون را به بقیه قسمت های بدن پمپاژ می‌کند. در طول هر ضربان قلب، دو دهلیز بالای قلب و پس از آن، دو بطن پایین منقبض می‌شوند. وقتی این مراحل با زمانبندی درست انجام شوند، پمپاژ خون به درستی انجام می‌شود. زمانبندی انقباضات قلب به وسیله سیستم هدایت الکتریکی قلب انجام می‌شود. پالس الکتریکی در گره سینوسی دهلیزی آغاز می‌شود که در دهلیز راست قرار دارد. به طور معمول، گره سینوسی-دهلیزی سرعت ضربان را بر اساس شدت فعالیت فرد تنظیم می‌کند. به عنوان مثال، گره سینوسی-دهلیزی در طول ورزش سرعت ضربان را بالا می‌برد و در طول خواب آن را پایین می‌آورد.

وقتی گره سیسنوسی-دهلیزی یک پالس ایجاد می‌کند، پیام الکتریکی به دهلیز راست و چپ انتقال می‌یابد و باعث انقباض آنها و پمپاژ خون به بطن‌ها می‌شود. پالس به سمت گره دهلیزی-بطنی واقع در سپتوم (نزدیک وسط قلب) حرکت می‌کند. گره دهلیزی-بطنی تنها پل الکتریکی است که اجازه می‌دهد پالس از دهلیز به بطن منتقل شود. پالس به دیواره بطن‌ها می‌رسد و باعث انقباض آن‌ها می‌شود. آن‌ها منقبض می‌شوند و خون را به خارج از قلب پمپاژ می‌کنند. بطن راست خون را به شش‌ها و بطن چپ خون را بقیه بدن پمپاژ می‌کند.

    وقتی گره سینوسی-دهلیزی فعالیت الکتریکی قلب را هدایت می‌کند، ریتم آن “ریتم سینوسی نرمال” نامیده می‌شود. قلب نرمال با این ریتم منظم در هنگام استراحت در هر دقیقه ۶۰ تا ۱۰۰ مرتبه ضربان دارد.

آریتمی های قلبی یا تپش قلب در بارداری

اولین چیزی که باید در مورد بارداری و قلب تان بدانید این است که تپش قلب تقریبا در ۶۰% زنان باردار رخ می دهد؛ میتوان گفت این موضوع به این معنا است که این یک اتفاق شایع است. بارداری انواعی از تغییرات را برای بدن شما به ارمغان خواهد آورد که یکی از آنها که مستقیما بر قلب شما تاثیر می گذارد افزایش حجم خون است. با ورود به یک زندگی جدید، بدن شما به منابع بیشتری نیاز خواهد داشت؛ و با رشد جنین در طول بارداری حجم خون در بدن افزایش می یابد. در واقع، احتمال دارد در پایان بارداری افزایش ۵۰% حجم خون را تجربه کنید. که به این معنا است که قلب شما سخت کار می کند.

علت ابتلا به تپش قلب در دوران بارداری

این تغییر عمدتا توسط افزایش سطح استروژن در طول بارداری ایجاد می شود تا به تشکیل رگ های خونی جدید کمک کند و بدن بتواند از جنین در حال رشد و بدن شما حمایت لازم را داشته باشد. برای همگام شدن با افزایش حجم خون، قلب شما ۳۰ تا ۵۰% سخت تر از حد معمول کار می کند. و ضربان قلب در حالت سکون و استراحت شما در طول سه ماهه سوم بارداری به ۱۰۰ ضربه در دقیقه خواهد رسید. و این افزایش کار در قلب شما، غالبا منجر به تپش قلب و ضربان زودرس دهلیزی می شود.

درمان تپش قلب در زنان باردار

به گفته ی دکتر نادر افشاری متخصص قلب و عروق درمان تپش قلب در دوران بارداری در صورتیکه نشات گرفته از بیماری زمینه ایی نباشد، ضرورتی ندارد. اما اگر تپش قلب باعث آزار شما می شود متخصص قلب راهکارهایی برای کنترل ان در اختیار شما قرار خواهد داد. در صورتی که یک مشکل شناخته شده قلبی دارید و یا بیماری قلبی دارید، پزشک باید با دقت بیشتری شما را تحت نظر داشته باشد به ویژه اگر به آریتمی پایدار مبتلا باشید. حتی اگر قبل از بارداری از مشکل قلبی تان آگاه نباشید این دوره پر فراز و نشیب می تواند از طریق آریتمی مشکلی قلبی تان را آشکار نماید.

ضربان زودرس دهلیزی

ضربان زودرس دهلیزی ضربان های اضافه قلب هستند که باعث ریتم نا به جای آن می شوند. در حالی که این نوع از آریتمی غیر پایدار کاملا طبیعی است؛ اما ما می خواهیم مطمئن شویم که این نشانه ای از یک مشکل زمینه ای مانند پرکاری تیروئید یا آمبولی ریه نیست که به سادگی خود را در طول بارداری نشان می دهد. در بسیاری از موارد، آریتمی های قلبی خوش خیم هستند و ما هیچ درمانی را توصیه نمی کنیم؛ گاهی اوقات تکنیک های ساده تنفس برای کمک به تنظیم ریتم قلب تان کافی هستند.

فیبریلاسیون دهلیزی چیست؟

فیبریلاسیون دهلیزی شایع‌ترین مشکل ریتم نامنظم ضربان قلب است که در دهلیز آغاز می‌شود. به جای اینکه گره سینوسی-دهلیزی پالس الکتریکی را هدایت کند، چندین پالس مختلف همزمان ایجاد می‌شوند و باعث ضربان بسیار سریع و نامنظم در دهلیز می‌شوند. از آنجا که پالس‌های الکتریکی بسیار سریع و نامنظم هستند، دهلیز نمی‌تواند به درستی منقبض شده و خون را به خوبی به بطن پمپاژ کند.

به جای اینکه پالس به طور منظم در بخشهای مختلف قلب منتقل شود، چندین پالس مختلف همزمان ایجاد و در دهلیز منتشر می‌شوند و برای منتقل شدن به گره دهلیزی-بطنی با هم رقابت می‌کنند. گره دهلیزی-بطنی تعداد پالس‌هایی که وارد بطن‌ها می‌شوند را محدود می‌کند. اما باز هم تعداد زیادی از آنها به سرعت و بدون نظم وارد بطن می‌شوند. بطن‌ها به طور نامنظم منقبض می‌شوند و منجر به ضربان نامنظم و سریع قلب می‌شوند. سرعت ضربان در دهلیز می‌تواند از ۳۰۰ تا ۶۰۰ ضربه در دقیقه متفاوت باشد.

دو نوع فیبریلاسیون دهلیزی وجود دارد: پاروکسیمال، یا متناوب، و پیوسته.

خطرهای فیبریلاسیون دهلیزی

برخی افراد با فیبریلاسیون دهلیزی سالها زندگی می‌کنند بدون اینکه مشکل خاصی داشته باشند. اما فیبریلاسیون دهلیزی می‌تواند منجر به مشکلاتی در آینده شود:

• از آنجا که پالس‌ در دهلیزها سریع و نامنظم است، خون نمی‌تواند به سرعت از آنها عبور کند. این امر می‌تواند منجر به لخته شدن خون شود. اگر یک لخته خون از قلب بیرون رود، می‌تواند به مغز برسد و به سکته مغزی منجر شود. افرادی که فیبریلاسیون دهلیزی دارند به میزان ۵ تا ۷ برابر بیشتر از دیگران در معرض سکته مغزی هستند. لخته‌های خون همچنین می‌توانند به دیگر قسمتهای بدن بروند (کلیه، قلب، روده) و به آنها هم آسیب بزنند.
• فیبریلاسیون دهلیزی می‌تواند توانایی قلب برای پمپاژ خون را کاهش دهد. این نامنظمی می‌تواند باعث کاهش کارایی قلب شود. بعلاوه، فیبریلاسیون دهلیزی در طول زمان می‌تواند قلب را به شدت ضعیف کند و منجر به نارسایی قلبی شود.
• فیبریلاسیون دهلیزی خطر سکته مغزی، نارسایی قلبی و حتی مرگ را بالا می‌برد.

علائم فیبریلاسیون دهلیزی

فیبریلاسیون دهلیزی می‌تواند کاملاً بدون علامت باشد. علائمی که مشاهده می‌شوند شامل موارد زیر می‌شوند:

• تپش قلب، احساس تپش سریع، لرزان یا کوبنده در قفسه سینه،
• خستگی و ضعف مداوم،
• سرگیجه، احساس گیجی یا از حال رفتن،
• احساس ناراحتی، درد یا فشار در قفسه سینه،
• تنگی نفس و مشکل در تنفس در طول فعالیت‌های عادی و حتی در هنگام استراحت.

عوامل ایجاد کننده فیبریلاسیون دهلیزی چیست؟

فیبریلاسیون دهلیزی یک علت ثابت و مشخص ندارد اما عوامل زیادی می‌توانند به آن منجر شوند:

شایع‌ترین عوامل:

• پس از عمل جراحی قلب،
• بیماری عضله قلب،
• بیماری مزمن ریوی،
• بیماری مادرزادی قلبی،
• بیماری عروق کرونر،
• نارسایی قلبی،
• بیماری دریچه قلب،
• فشار خون بالا،
• آمبولی ریه.

عوامل کمتر شایع

• تیروئید پرکار
• پریکاردیت قلب
• عفونت ویروسی

حداقل در ده درصد موارد، هیچ بیماری زمینه‌ای قلبی مشاهده نمی‌شود. در این موارد، فیبریلاسیون دهلیزی می‌تواند ناشی از مصرف الکل یا کافئین بالا، استرس، برخی داروها، عدم تعادل الکترولیت‌ها یا متابولیسم نامتعادل، عفونت شدید یا عوامل ژنتیکی باشد. در برخی موارد هم هیچ دلیلی وجود ندارد.

    ریسک فیبریلاسیون دهلیزی با افزایش سن به ویژه پس از سن ۶۰ سالگی بالا می‌رود.

نحوه تشخیص فیبریلاسیون دهلیزی

معمول‌ترین تست‌هایی که برای تشخیص فیبریلاسیون دهلیزی به کار می‌روند، شامل موارد زیر است:

• نوار قلب. نوار قلب روی کاغذ گراف، تصویری از پالس الکتریکی منتقل شده در ماهیچه‌های قلب را چاپ می‌کند. نوار قلب یک تصویر لحظه‌ای الکتریکی از قلب ارائه می‌دهد.
• برای افرادی که علائم متناوب دارند، یک مانیتور یا دستگاه پایش مخصوص باید برای ثبت آریتمی هم استفاده شود.
• مانیتور هولتر. یک ثبت‌کننده خارجی کوچک است که بیمار برای مدت کوتاهی، معمولاً یک تا سه روز می‌پوشد. الکترودها روی پوست سینه چسبانده می‌شوند. سپس الکترودها به وسیله سیم به پایشگر وصل می‌شوند. پالس‌های الکتریکی به طور پیوسته ثبت شده و در دستگاه ذخیره می‌شوند. پس از اینکه پایشگر از بدن جدا شد، یک تکنیسین با استفاده از کامپیوتر داده‌ها را تحلیل می‌کند تا ریتم ضربان قلب را ارزیابی کند.
• مانیتور قابل حمل Portable Event: بیمارانی که علائم و ضربان قلب نامنظم آنها در فواصل طولانی مشاهده می‌شود، از این دستگاه به مدت یک ماه استفاده می‌کنند. الکترودها روی سینه بیمار چسبانده می‌شوند. این الکترودها از طریق سیم به پایشگر متصل می‌شوند. وقتی علائم ظاهر شوند، بیمار با فشار یک دکمه دستگاه را فعال می‌کند. دستگاه فعالیت الکتریکی قلب را به مدت چند ثانیه ثبت می‌کند. بیمار با استفاده از خط تلفن، اطلاعات ثبت شده دستگاه را به مطب پزشک می‌فرستد تا ارزیابی شود. مانیتور Portable Event برای تعیین اینکه چرا این علائم ایجاد می‌شوند، بسیار مفید است.
• مانیتور وقتی علائم فیبریلاسیون دهلیزی دارید، یک نوار از ریتم کنونی قلب شما از طریق تلفن و با استفاده از دو دستبند یا قرار دادن پایشگر مقابل قفسه سینه به مطب پزشک ارسال می‌شود.

دستگاه‌های پایشگر به پزشک کمک می‌کنند که تعیین کند آیا ضربان نامنظم قلب (آریتمی) باعث ایجاد علائم شده است یا خیر.