معرفی انواع بازی سنتی و بومی کودکانه
بدیهی است که رقابت شیرینی بین بازی سنتی و محلی کودک با بازی‌های مدرن و کامپیوتری کودکانه که در دهه‌های اخیر بسیار مورد علاقه کودکان قرار گرفته است؛ شگل گرفته‌است. تلویزیون، رایانه، تلفن های هوشمند، کنسول‌های بازی و … همگی وسایل الکترونیکی در دسترس کودکان است که گزینه‌های مختلف سرگرمی را به آنها ارائه می‌دهد. گرچه که بسیاری از آنها ممکن است برای کودکان خطرآفرین باشند. ما در آسنا شاپ تلاش می‌کنیم تا هم بازی‌های سنتی و بومی کودکانه و هم بازی‌های الکترونیکی مناسب برای سن کودکان را معرفی کنیم. همچنین می توانید جهت دریافت لیست قیمت خرید جلیقه پلیس بچه گانه، کلاه پلیس اسباب بازی و لباس بچه گانه ارتشی با ما تماس بگیرید.
چرا آموزش بازی های سنتی به کودکان بسیار مهم است؟
این شاید لزوماً نکته‌ی منفی نباشد، اما گاهی اوقات مشاهده می‌شود که فرزندان ما بازی های سنتی را کاملاً کنار گذاشته‌اند. بسیار جالب است که کودکان با فن آوری‌‌های جدید سرگرمی کودک آشنا بوده و از آنها استفاده کنند. اما بهتر است کودکان در کنار والدین یا با دوستان خود، از بازی های سنتی و به خصوص بازی بومی کودکانه مربوط به محل زندگی خود را که نسل‌های گذشته را سرگرم کرده است هم لذت ببرند.
این بازیها همچنین می‌توانند برای آنها فواید زیادی داشته باشند. کودکان نیاز به فعالیت بدنی، مهارت‌های اجتماعی، خلاقیت، تخیل، رقابت، رفاقت و … دارند. بسیاری از این مزایا در دل بازی‌های محلی و سنتی است.
به بیانی ساده‌تر؛ بازی های سنتی کودکانه رشد جسمی و روحی کودکان را تحریک می کنند.
این بازیها به کودکان کمک می‌کنند تا با هم‌سالان خود دوست شوند. چه چیز بهتر از این؟
فواید بازی های جذاب سنتی برای کودکان
- جذابیت اصلی بازی های بومی کودک در این است که عموما برای انجام آنها به تجهیزات دیگری احتیاج نخواهید داشت. بنابراین می‌توان هر زمان و در هر کجا که میلِ به انجام آنها را داشته باشیم؛ انجامشان دهیم.
- همچنین این نکته نیز حائز اهمیت است که بیشتر این بازی ها بازی های گروهی هستند. به این معنی که قوانین ساده و سریع موجود در این بازی ها به کودکان اجازه می‌دهد تا با صحبت کردن، خندیدن و به اشتراک گذاشتن تجربیات با یکدیگر تعامل برقرار کنند. همه این موارد برای رشد آنها ضروری است.
- از سویی دیگر بازی‌های محلی و سنتی کودکانه اصولا بی خطر هستند و به طور معمول نیاز به نظارت بزرگسالان ندارند. این نکته به کودکان کمک میکند تا به طور طبیعی و روان تری با هم تعامل داشته باشند.
بهترین بازی های جذاب سنتی برای کودکان
در زیر برخی از بهترین بازی های جذاب سنتی برای معرفی و آموزش به کودکانتان ذکر شده است. بدون شک همه‌ی شما بارها و بارها آنها را بازی کرده‌اید:) در کنار موارد زیر می‌توانید به مقالات آموزش ساخت اوریگامی هم مراجعه کنید که یکی از جذاب‌ترین سرگرمی‌های سنتی است.
1. دزد و پلیس
این یک بازی ساده و واقعا سرگرم کننده است. همچنین به فعالیت بدنی زیادی نیاز دارد. قوانین به این شرح است که شما باید به دو گروه تقسیم شوید. یک گروه باید فرار کند و مخفی شود و گروه دیگر باید به دنبال آنها برود و آنها را پیدا کند. گروه جستجوگر، باید مخالفان خود را یکی یکی اسیر کرده و آنها را به منطقه‌ای منتقل کنند که به عنوان زندان تعیین می‌شود. وقتی همه‌ی اعضای تیم اسیر شوند، دو تیم نقش‌هایشان را تغییر می‌دهند.
2. قایم باشک
قوانین این بازی نیز بسیار ساده است. یکی از کودکان به قید قرعه انتخاب می‌شود و تا چند ثانیه چشمان خود را می‌بندد تا دیگران در جایی مخفی شوند. وقتی شمارش پایان یافت؛ فردِ مورد نظر چشمان خود را باز کرده و سعی میکند دیگران را پیدا کند و اعلام کند که هر فردی که دیده کجا است. نکته‌ای که وجود دارد این است که در زمانی که کودک به دنبال بقیه‌ی افراد است؛ افراد هم می‌توانند زیرکانه و با سرعت خود را به محل شروع جستجوی کسی که چشم گذاشته برسانند و برنده شوند.
3. چرخش فرفره‌ها
این یک بازی سنتی است که با مدل‌های مختلفی از فرفره‌ها انجام می‌گیرد. این بازی هیچ قاعده‌ی خاصی ندارد. صرفا باید تلاش شود در سطوح مختلفی فرفره به بهترین شکل بچرخد و دیرتر بایستد. به طور معمول در این بازی کودکان فقط بازی می‌کنند و به رقابت می پردازند. پیشنهاد می‌کنیم برای مشاهده‌ی بازی‌های بیشتر و متنوع‌تر به این صفحه اینستاگرام مراجعه کنید.
4. طناب کشی
قطعه طنابی بردارید و دقیقا در وسط آن دستمالی را گره بزنید. بر روی زمین نیز یک خط صاف رسم کنید. در این بازی باید افراد به دو گروه مساوی تقسیم شوند، هر گروه یک سمتِ خطِ هدف بایستند و دو سرِ طناب را بگیرند (طوریگه دستمالِ روی طناب دقیقا بالای سرِ خطِ هدف باشد). هر تیم باید تلاش کند با کشیدن طناب به سمتِ خود برنده‌ی مسابقه شود. زمانی که دستمالِ متصل به طناب از خطِ هدف عبور کند و به سمتِ یک تیم وارد شود، آن تیم برنده است.
5. وسطی
این بازی بومی کودکانه حتی در بسیاری از مدارس هم بسیار رایج است. زیرا نه تنها سرگرم کننده است، بلکه انفجاری از فعالیت بدنی است. ابتدا کودکان به دو گروه تقسیم می‌شوند. افراد یک تیم در میانه و افراد تیم دیگر به دو گروه تقسیم شده و سعی می‌کنند با پرتاب توپ، افراد تیم حریف را که در وسط قرار دارند بزنند. اگر توپِ پرتاب شده به فردی از تیم حریف اصابت کند، فرد از بازی خارج می‌شود. این کار آنقدر ادامه پیدا میکند تا همه‌ی افراد از دور بازی خارج شوند. در این صورت جایگاه دو تیم عوض می‌شود. در نهایت تیمی که بتواند مدت زمان بیشتری اعضای خود را در میدان نگه دارد برنده است. بازی چنان که به نظر می‌رسد آسان نیست و نیاز به چابکی، انعطاف پذیری و هدف‌گذاری عالی دارد.
6. صندلی‌های موزیکال
در این بازی تعدادی صندلی (در ایتدای شروع بازی یکی کمتر از تعداد افراد حاضر در بازی) را به صورت دایره‌ای کنار هم قرار می‌دهیم. کسی غیر از افرادی که در بازی هستند آهنگی را پخش میکند. همزمان با پخش آهنگ، تمامی کودکان باید با سرعت دور صندلی‌ها بچرخند. زمانی که پخش آهنگ متوقف شد هر کودک باید تلاش کند بر روی صندلی‌ای بنشیند. کسی که نتواند صندلی خالی‌ای پیدا کند و بنشیدند از بازی خارج می‌شود. در این مرحله یکی از تعداد صندلی‌ها کم می‌شود و روند به همین شکل تکرار می‌شود تا زمانی که یک صندلی و دو کودک باقی بمانند. حال کودکی که با توقف موسیقی توانست روی صندلی بنشیند برنده‌ی بازی خواهد بود.
آشنایی با بازی‌های سنتی و محلی
در فرهنگ لغت فارسی، کلمه بازی برابر با سرگرمی، مشغولیت، تفریح، لعب، کار، ورزش و فریب آمده است. بازیها به طور عام دارای یک بار فرهنگی هستند. بازی‌های بومی، قبیله‌ای، محلی و سنتی ایرانی علاوه بر بار فرهنگی، از جذابیت و تنوع بالایی نیز برخوردار هستند. با توجه به پهناوری اقلیمی، و قومی و قبیله‌ای در ایران، انواع بازیها با هدف‌های خاص طراحی شده و میان مردم رایج بوده است.
بالغ بر 150 نوع بازی سنتی در ایران وجود داشته که به مرور زمان و تغییر شیوه‌های زندگی، نسل امروز با بسیاری از آنها بیگانه است. این بازیها در دو گروه فضای باز و فضای بسته تقسیم‌بندی شده و این امکان را برای افراد مهیا می‌کرده‌اند که در هر مکان و شرایطی بتوانند از اوقات خود بهترین بهره را ببرند. برخی از بازیها به لحاظ اجتماعی، فرهنگی و مذهبی در اکثر نقاط ایران مشترک بوده‌اند. در ادامه برخی از اینگونه بازی‌های سنتی و محلی معرفی شده‌اند.
ارهنگ ارهنگ اسب چه رنگ؟
نوعی بازی محلی بوده که از قدیم در بین نوجوانان رواج داشته بازیکنان شامل دو گروه 5 نفره بوده و یکی از افراد گروه نقش اُستا را اجرا میکند. گروه اول می گوید ارهنگ ارهنگ . گروه دوم می گوید اسب چه رنگ ؟ گروه اول اسبی را با مشخصات خاص نام می برد . گروه دوم در پاسخ می گوید بزن و برو چکار داری از اینجا بازی شروع می شود. دو اُستا با هم در یکجا ایستاده و به نظاره دو گروه می‌نشینند گروه اول که پاسخ درست داده با شلاق گروه دوم را تعقیب می کند.
بازی تا زمانی ادامه می یابد که دو استا با هم اعلام کنند سیه جو با این عم کاربرعکس می شود و گروه دوم به تعقیب گروه دوم می پردازد . این تعقیب و گریز تا زمانی دامه می یابد که فردی دستگیر شود در این هنگام دستگیر شده را به محل دو استا برده و آن فرد بازنده اعلام می شود و از دوربازی اخراج می‌شود.
استخوان مهتاب
در این بازی دو گروه 5 نفره هستند . گروه اول استخوانی را پرتاب میکند و گروه دوم باید آن را پیدا کند . اگر گروه دوم پیدا نکردند باید گروه اول را به پشت سوار کنند و در کوچه های روستا به همین حالت حرکت کنند تا به درب خانهای رفته و در زده واز صاحب خانه می پرسند سواره بر سواره یا پیاده بر سواره ؟ اگر گفت: سواره بر سواره بر پشت سواری ادامه می دهند و اگر گفت: پیاده بر سواره جای گروه عوض می شود.
بازی‌های سنتی و محلیبالا بلندی
این بازی در فضای باز انجام می‌شود. شرکت کنندگان یک نفر را به عنوان گرگ انتخاب می‌کنند که باید دنبال بچه‌های دیگر شرکت کننده بدود و آن ها را بگیرد. وقتی گرگ به یکی از بچه ها نزدیک شود او باید روی یک بلندی که از پیش تعیین شده، برود و تا وقتی روی بلندی است گرگ نمی‌تواند او را بگیرد. گرگ، بازی را با دنبال کردن کودکان دیگر ادامه می‌دهد. هر کس را پیش از این که روی بلندی بایستد بگیرد، گرگ می‌شود و کار او را دنبال میکند. وقتی گرگ، دنبال کودکی می دود، دیگران شعر می‌خوانند و شادی می‌کنندو در عین حال مواظب‌اند گرگ هدفش را عوض نکند و آن ها را نگیرد. وقتی گرگ دارد دنبال کودکی می دود، بچه ها می خوانند:
گرگ بازی تنبلی هرگز مکن / جان من! خود رابه گوشه کز مکن
در این بازی ممکن است به جای بلندی، کودکان با گچ یا زغال، دایره یا مربعی بکشند و درون آن را جای امن بدانند.
امروزه، می توان این بازی را به خاطر هیجان و سرعت و تحرکی که دارد،و با هدف ایجاد شور و شادی، تقویت عضلات، سرعت و دقت به کودکان آموزش داد.
پرسش و پاسخ
انواع بازی‌های سنتی کودکانه کدامند؟
بازی‌های از جمله گرگم به هوا، وسطی، کش بازی و غیره از بازی‌های سنتی هستند.
آیا کودکان امروزی بازی‌های سنتی را می‌پسندند؟
برخلاف باورهای رایج، کودکان امروزی به بازی‌های بومی، محلی و سنتی بسیار علاقه‌مند هستند.