توی دل زمین چه‌ خبر است؟

به گزارش باراناخبر خراسان او نوشت: «صدای مرا از دل زمین می شنوید. جایی که یک سوم روز را می گذرانم. اینجا کار تا چشم کار می کند، خاک و سنگ است و گوش جز صدای بیل و کلنگ و چرخیدن وسایل برقی چیزی نمی شنود. دست ها دائماً کار می کنند. مته و مته و مته و مته. در اینجا لازم نیست بترسید، لازم نیست اشتباه کنید، خسته نباشید، حواس خود را پرت کنید. مراقب باشید! سرت را دزدید کجا پا می گذاری؟ چند سانت دورتر به انتخابت زده بودی، کارت درست کرده بودی. آب چاه در حال افزایش است. برق دوباره قطع شد و زمین از کار افتاد. فشار آب زیاد است تکان نخورید غرق می شوید. شانس آوردی، سنگی که از بالا آمد به سرت نخورد. کثیفی را از روی لباس‌هایتان تکان دهید! کمر خود را قوس دهید، این خستگی آنقدر قوی است که نمی تواند بدن شما را ترک کند. من مگنی هستم. امروز با من بیا تا به تو بگویم آنجا در قلب زمین چه خبر است.”

من ترجیح می دهم در چاه باشم تا با مردم کار کنم!

امید 21 ساله، تحصیل کرده رشته حسابداری و ساکن بوکان آذربایجان غربی است. در 19 سالگی به دلایل مالی به روستاهای همجوار رفت و چندی پیش شاگرد نوازندگان مجرب شد. حالا خودش استاد شده است و با تمام سختی اش حفاری را خوب انجام می دهد. در ادامه گفتگوی من با این نویسنده جوان را می خوانید.

زیرزمین خانه خطر است

امید درباره روند کاری خود توضیح می دهد: «کار من حفر چاه با دست است. یعنی چاه های کشاورزی که عمق آن 30 تا 40 متر است. معمولاً کار را با دو یا سه نفر انجام می دهیم. یک نفر پایین می رود و دیگری در چاه می ماند تا سطل را پایین بیاورد و زباله ها را بالا بکشد. تا عمق 10 متری کار را به صورت دستی با سطل و بیشتر از آن با بالابر برقی انجام می دهیم. ما هر یک ساعت و نیم جای خود را عوض می کنیم، زیرا در پایان کار سخت است. نه اینکه فکر کنی تاریک است، لامپ را روشن کنیم، یا سکوت تو را می ترساند، چون صدای آسانسور و چکش همیشه در سرت است، اما سنگین و خطرناک است. بسیاری از مردم می گویند که اگر دنیا را به ما بدهید، ما حاضر نیستیم یک دقیقه در چاه باشیم، بنابراین ترس وجود دارد، اما برای من نه.”

چه خطراتی در دل زمین وجود دارد؟ امید با لحن سرد کسی که بیشتر عمرش معلم بوده، احتمالات خطرناک شغلش را می‌گوید: «ریزش چاه، ریزش فاضلاب، برق گرفتگی با تجهیزات، گاز و انفجار».

تعجب می کنم که چطور چنین شغل سختی را دوست دارد، خودش می گوید: «ذهن انسان در این شغل راحت تر از کارهای دیگر است. او با مشتریان سروکار ندارد و با مردم سروکار دارد. من ترجیح می دهم با ابزار کار کنم تا مردم. خب درآمدش هم بد نیست.»

حفر چاه 40 تا 60 روز طول می کشد

امید یکی از آن بچه های همه کاره است که به کار «نه» نمی گوید و می تواند حرفه های زیادی انجام دهد. از حسابداری که تحصیل کرده گرفته تا لوله کشی، تعمیر لوازم خانگی و کشاورزی، اما از آنجایی که حفر چاه را پررونق ترین و هماهنگ ترین با روحیه اش می داند، همچنان روزها را در دل زمین می گذراند. چندین راه را توضیح می دهد: «در مزارع در زمین چاه های استوانه ای می سازیم و در مزارع صخره ای مربع هستند. زمان لازم برای حفر چاه بستگی به نوع خاک دارد. حفر یک چاه متوسط ​​در یک میدان سختی متوسط ​​حدود 40 روز طول می کشد. در حالی که همین چاه در خاک سنگی حدود دو ماه دوام می آورد. نو با کمک پیکور و کمپرسور [انواع دستگاه تخریب]. برخی از خاک ها کاملاً خاکی، برخی کاملاً سنگی و برخی دیگر ابتدا خاک هستند و سپس به سنگ تبدیل می شوند. دستمزد ما نیز بر اساس نوع چاه تعیین می شود. در زمین، به خوبی کار می کند [متری محاسبه می‌شود] و چون به آب یا چیزی غیر از خشکی (گل و سنگ و…) برسد روز حساب می شود. هر کشوری نرخ مخصوص به خود را دارد. متر 80000 تومان.

همه آدمی نیستند که وارد بطن زمین شوند

«محمد» (نام مستعار) 25 ساله، اهل افغانستان و ساکن تهران است. از 10 سال پیش که برای کار و زندگی به ایران آمده، شروع به حفر چاه کرده است. نوجوان 15 ساله ای که مسئولیت اداره خانواده در یک کشور خارجی را بر عهده دارد، انتخاب زیادی ندارد. محمد به کار چاه پایبند است، با این تفاوت که در شهر بزرگی زندگی می کند و اینجا چاه کشاورزی نیست. کار محمد حفر چاه فاضلاب و چاه آب باران برای خانه است.

حفر چاه نیازمند چندین روز آموزش و چندین سال تجربه است

«10 سال پیش که به ایران آمدم شرایط زندگی خانوادگی به گونه ای بود که به عنوان یک کارگر ساده نمی توانستم آن را بسازم. باید مهارتی یاد می گرفتم که زیر دست کسی نباشم و روی پای خودم بایستم.» محمد این وضعیت را برای دوستش مغنی ​​تعریف می کند. یک روز با دوستش به چاه می رود، در عرض چند روز یاد می گیرد که چگونه این کار را انجام دهد و یک سال بعد می تواند راه برود. محمد توضیح می دهد که چگونه چیزی را که می توان در چند روز یاد گرفت، باید شبانه روز به مدت یک سال تمرین کرد تا در این کار مهارت پیدا کند: «حرفه ای شدن در این شغل زمان می برد. اگر ماهر نباشی با کوچکترین بی احتیاطی خودت را می کشی. فردی که ماهر نیست ممکن است با رگه ای از گاز در زیر زمین برخورد کند یا اگر نتواند وجود چاه همسایه در نزدیکی خود را تشخیص دهد ممکن است باعث انفجار شود. «فقط یک متخصص می تواند بفهمد که آیا خطری از سر و صدای زمین در حین حفاری و رنگ و بوی خاک وجود دارد یا خیر.

قاری باید قدرت بدنی و نترسی بالایی داشته باشد و در عین حال از احتیاط غافل نشود. محمد می گوید: «کار در بطن زمین برای همه نیست. دو سال پیش در تهران چاهی حفر شده در عمق 13 متری زمین مدفون شد. شهرداری، نیروی انتظامی و آتش نشانی آمدند. آنها محله را محاصره کردند و همه چیز را گزارش کردند. ما 48 ساعت کار کردیم تا اینکه موفق شدیم مرد بیچاره را از زیر خاک بیرون بیاوریم که له شده و به دام افتاده بود.»

بالاخره تا 40 سالگی می توانیم چاه حفر کنیم

همانطور که محمد توضیح می دهد، حفر چاه های ساختمانی به طور متوسط ​​هشت تا 10 روز طول می کشد. حفاران برای این مدت کار چقدر دستمزد می گیرند؟ «نمی توان اعداد و ارقام داد. قیمت ها روز به روز در حال افزایش است. اگر امروز کنتور برای شما 100 هزار تومان می شود، اصلا معلوم نیست ماه آینده هم همینطور باشد. از این گذشته، داشتن یک دستگاه روی دستمزدها نیز تأثیر می گذارد. هر کس پولی برای خرید تجهیزات چاه ندارد، با قیمت کمتری کار می کند.

محمد می گوید در یک شغل خوب، بازنشستگی خیلی سریع می آید: «کار خیلی سخت است. بدن منقبض می شود و در نهایت می توانید تا 35 یا 40 سالگی خوش فرم بمانید. سپس باید به دنبال چیزی باشید که راحت تر و راحت تر باشد.”

از او می پرسم چه چیزی او را در این شغل نگه می دارد، جوابم را می دهد: هیچی، جز اینکه کارم در دست من است. هیچ چیز در مورد حفر چاه وجود ندارد.”

برنامه نویسی، طراحی چهره و دریل

بهنام 20 ساله اهل سقزی در استان کردستان است. او پس از گذراندن یک دوره سیکل تحصیلی را رها کرد و در سن 17 سالگی برای خرج خانواده خود به حفر چاه پرداخت. خانواده ای هفت نفره به قول بهنام سال ها از طریق «بیرکانی» [چاه‌کنی در تلفظ محلی] پدرها زمان را سپری کرده اند و حالا نوبت پسر کوچک است که طناب زدن را یاد بگیرد. او که در زمان شروع کارش کوچکترین کتابخوان منطقه خود بود، از این حرفه برایم می گوید.

افتادن در چاه کارت ایجاد می کند

بهنم مانند بسیاری از دوستانش که از کودکی به سختی‌های زندگی عادت کرده‌اند، مهارت‌های مختلفی می‌داند. برنامه نویسی کامپیوتری، تعمیر موتور سیکلت و نقاشی چهره را ترجیح می دهد، اما سوراخ کاری. او البته برخلاف امید علاقه ای به این کار ندارد، خودش درباره انتخابش توضیح می دهد: «سه سال پیش که خیلی فقیر بودم، حفر چاه را از پدرم یاد گرفتم؛ این کار را هم انجام دادم. چاه کشاورزی و باغ خانه. یک سال سطل زباله را بلند کردم و آرام آرام به زیر زمین رفتم تا این کار را یاد بگیرم. درست است که بیشتر دستمزد کارگر چاه وام است، یعنی امروز برای یک نفر کار می کند و یک ماه به شما حقوق می دهد، اما از خیلی کارها بیشتر درآمد دارد.

بهنامی در سقز و بوکان کار می کند. منطقه ای که بسیاری از جوانان هم سن و سال او برای امرار معاش مجبورند تالارهای کلم را انتخاب کنند و برای یک لقمه نان به معنای دقیق کلمه بمیرند. از او می پرسم آیا کار زیرزمینی ترسناک نیست، می گوید: «آن پایین خطری ندارد. شاید چاه فرو بریزد. طنابی که روی آن پایین می آیید ممکن است پاره شود یا سطل بشکند و روی سرتان بیفتد. حتی اگر هیچ کدام از اینها اتفاق نیفتد، وقتی در 10 متری زیر زمین هستید، حتی یک تکه سنگ کوچک می تواند شما را ترفند کند، اما ترس؟ نه، من نمی ترسم. اگر خدا بخواهد از این دنیا بروی، حتی اگر در زمین سخت باشی، می میری و اگر وقتش نرسد، حتی 200 متر زیر زمین هم ترسی نیست.»

ماشین های حفاری چاه چند صد میلیون هزینه دارند

ابزارهای حفاری گران هستند. به همین دلیل است که بسیاری از خوانندگان نمی توانند آنها را بخرند و تجهیزات مورد نیاز خود را برای هر شیفت اجاره کنند. بهنامی در این باره توضیح می دهد: «یک نوع آشکارساز برای یافتن آب زیرزمینی داریم که قیمت آن از 50 میلیون دلار شروع می شود. دستگاه کمپرسور که برای بازکردن چاه های سنگی مورد نیاز است، حدود 300 میلیون دلار قیمت دارد، در حالی که «هیلتی» مورد استفاده برای چاه های خاکی حدود 3.4 میلیون دلار قیمت دارد. البته برای شروع نیازی نیست همه اینها را داشته باشید، می توانید با بیل، کلنگ و چرخ بالابر شروع کنید. بعداً می توانید این دستگاه ها را اجاره کنید یا اگر پس انداز دارید خودتان آنها را بخرید. هر کس کمپرسور داشته باشد دیگر کار نمی کند. کرایه را می دهد، گوشه ای می نشیند و پولش را می گیرد».

روال افتتاح چاه به این صورت است که مسئولان از آبفای مجوز بگیرند، اما گویا راه دیگری هم وجود دارد: «خیلی ها بدون مجوز و مخفیانه چاه باز می کنند، چون دیگر به سختی مجوز می دهند. می گویند آب زیرزمینی کم است و نباید چاه حفر کنیم.

بهنامی 10 ساعت در روز کار می کند; از ساعت 7 تا 17. جمعه ها برای تفریح ​​یا به «پیرانشهر» می رود تا در کنار آبشارش دل و ذهنش را شاداب کند یا به روستاهای پادریو سر بزند. او شکایت نمی کند، اما جایی در رویاهایش به گونه ای دیگر زندگی می کند: “در رویای خود می خواهم طوری زندگی کنم که هیچکس تصورش را نکند.”

حفر چاه سنتی شجاعت می خواهد

آقای «اخلاقی» 36 ساله و اهل خلیل آباد است. کار او نیز مربوط به چاه است، اما شبیه متالورژی سنتی نیست، زیرا او از هشت سال پیش شروع به تولید ماشین آلات حفاری چاه کرد و با آنها سفارشات خود را شروع می کند. در گفت و گو با وی به اختصار از حفر چاه شهری در سردار می گوییم. آقای اخلی درباره نحوه برخورد خود با چاه ها توضیح می دهد: «کار ما این است که چاه های آب خانگی، چاله ها، پای ستون ها، چاه های زمینی را باز کنیم. [چاله‌ای که به‌ صورت عمقی در زمین کنده و با ابزارهایی مثل صفحه مسی و شن و زغال پر می‌شود تا با انتقال نشتی الکتریکی به زمین از برق‌گرفتگی و آسیب‌دیدن وسایل الکتریکی جلوگیری کند] و مانند اینهاست; یعنی در فاز ساخت بناها».

احلاکی توضیح می دهد که حفر چاه در خانه با ماشین آلات به طور متوسط ​​نصف روز طول می کشد و وقتی از او می پرسم بابت این مقدار کار چقدر حقوق می گیرد، پاسخ می دهد: دستمزد خوب است، سلام می آورم! و می افزاید که روال کار به اندازه دستمزد است: «حفر چاه با ماشین کار سختی نیست. اپراتور روی صندلی می نشیند و با دکمه ها و فرمان ماشین را کنترل می کند. البته وقتی می گویم سخت نیست منظورم نسبت به حفر چاه سنتی است وگرنه هر کاری سختی های خودش را دارد. کار ما آفتاب و باد و سرما و گرما هم داره احتمال خرابی دستگاه و برق هست. با این حال، برای کسی که هر لحظه ممکن است سطل و سنگ روی سرش بیفتد، راحت محسوب می شود. صادقانه بگویم، من هرگز در چاه نبودم، جرات ندارم. وقتی پایین می‌روی، می‌فهمی چقدر ترسناک است.»

انتهای پیام