شروع به کار ویکی‌پدیا – باراناخبر

به گزارش باراناخبر، این روزنامه اعتماد این دایره المعارف آنلاین که اکنون بیش از دو دهه از عمر آن می گذرد، پنجمین سایت پربازدید جهان با ۱۶ میلیارد بازدید ماهانه است و پس از گوگل، یوتیوب، فیس بوک، توییتر و اینستاگرام، بازدیدکنندگان بیشتری دارد. ایده چنین دایره المعارفی به دهه 1990 برمی گردد و موضوعاتی مانند دایره المعارف آنلاین در دسترس عموم قبلا توسط ریک گیتس و ریچارد استالمن مطرح شده بود، اما جیمی ولز و لری سانگر آن را عملی کردند.

پایگاه داده از زمان پیدایش مقاله به مقاله تکامل یافته است، امروزه بیش از 55 میلیون مقاله (به 299 زبان) دارد و تخمین زده می شود که روزانه 600 مقاله دیگر به مجموعه آن اضافه می شود. آمارهای جالب دیگری نیز برای آن وجود دارد. به عنوان مثال، یک روز پس از مرگ استیو جابز (16 اکتبر 2011)، سایت او با بیش از 7.4 میلیون بازدید در یک روز، رکورد بازدید روزانه یک مقاله را شکست. پس از آن سایت دونالد ترامپ در روز اعلام نتایج انتخابات آمریکا (9 نوامبر 2016) بود که شش میلیون و 100 هزار بازدیدکننده داشت. هر ماه حدود 280000 نفر در تولید یا ویرایش محتوای ویکی‌پدیا مشارکت می‌کنند و طبق خود پایگاه داده، حدود 90 درصد از این مشارکت‌کنندگان مرد هستند. همچنین در سال 2020، حدود هفت میلیون نفر به درخواست ویکی‌پدیا برای تامین بودجه پاسخ مثبت دادند و هر یک کم و بیش به دایره‌المعارف کمک کردند تا از توسعه و تداوم آن اطمینان حاصل کنند. ناگفته نماند که ویکی پدیای فارسی در اواخر پاییز 2003، تقریباً دو سال پس از شروع ویکی پدیا، راه اندازی شد.

اما از این آمار و اطلاعات که بگذریم، ویکی پدیا پروژه ای بود که به دنبال تجربه نیوپدیا اجرا شد. قرار بود نیوپدیا مخزن آنلاین تمام دانش ما باشد و محتوای آن زیر نظر کارشناسان داوطلب تولید و ارائه شود و به راحتی و رایگان در اختیار همه مردم قرار گیرد، اما تاکید بر انجام کار زیر نظر متخصصان هر حوزه توسعه نیوپدیا را کند کرد. نیازی که پایگاه در پاسخ به این ایجاد کرده بود برآورده نشد. ویکی‌پدیا از ابتدا این محدودیت را «تحت نظارت متخصص» حذف کرد و همه افراد را فارغ از دانش و تخصصشان در تولید محتوا درگیر کرد. در دایره المعارف جدید نقص کار نیوپدیا یعنی کندی روند توسعه برطرف شد و سرعت تولید و توزیع محتوا چندین برابر شد، اما این روش تولید عملا به ابتذال منجر شد و ویکی پدیا را به آنچه امروز با آن روبرو هستیم تبدیل کرد. . این سایتی است که اکثریت مطلق کارشناسان آن محتوای آن را تایید نمی کنند و ادعای «دایره المعارفی» بودن آن را چندان جدی نمی گیرند. خوب معلوم است که نتیجه آن چه توسط گروهی عمدتاً غیر متخصص و همچنین به صورت رایگان در دسترس خواهد بود چیست و چقدر اطلاعات قابل اعتماد است. ویکی‌پدیا همچنین مدعی «بی‌طرفی» است، اما دستیابی به این «بی‌طرفی»، به‌ویژه در علوم انسانی، علوم اجتماعی و هنر، آسان و حتی به معنای واقعی کلمه غیرممکن نیست.

انتهای پیام/