اجازه خروج از کشور برای بانوان بر اساس جدیدترین قوانین

خروج بانوان ایرانی از کشور، با توجه به وضعیت تأهل، مشمول قوانین خاصی است. بر خلاف برخی شایعات اخیر پیرامون «قوانین جدید سال ۱۴۰۴»، زنان مجرد بالای ۱۸ سال و زنان مطلقه، طبق قوانین جاری، نیازی به اذن ولی یا همسر سابق برای اخذ گذرنامه و خروج از کشور ندارند. این مقاله به تفصیل به بررسی ابهامات و ارائه اطلاعات دقیق می پردازد تا هر بانو با آگاهی کامل برای سفرهای خود برنامه ریزی کند.

برای بسیاری از بانوان ایرانی، چه به قصد تحصیل، کار، درمان، زیارت یا صرفاً سیاحت، سفر به خارج از کشور آرزویی دست یافتنی است. اما گاهی اوقات، پیچیدگی های قوانین و ابهامات موجود، مسیر این آرزو را دشوار می سازد. در این میان، پرسش های بسیاری در خصوص اجازه خروج از کشور برای گروه های مختلف بانوان مطرح می شود؛ از دختران مجرد و زنان متأهل گرفته تا بانوانی که طلاق گرفته اند یا همسرشان فوت کرده است. این مقاله با هدف ارائه راهنمایی جامع و مستند، تلاش می کند تا تمامی جنبه های قانونی مرتبط با اجازه خروج بانوان از کشور را بر اساس آخرین مقررات و بخشنامه های موجود روشن سازد. در ادامه، به تشریح دقیق شرایط هر گروه و پاسخ به رایج ترین سؤالات پرداخته خواهد شد تا هر بانو با اطمینان خاطر، گام در راه سفر خود بگذارد و با قوانین جدید خروج از کشور برای زنان به خوبی آشنا شود.

کلیات و مبانی قانونی اجازه خروج از کشور برای بانوان

سفر به خارج از مرزهای ایران برای بانوان، از دیرباز با مقررات خاصی همراه بوده است. این مقررات، نه برای محدودیت، بلکه برای ایجاد یک چارچوب قانونی طراحی شده اند تا حقوق و مسئولیت های افراد در این زمینه مشخص باشد. آگاهی از این مبانی قانونی، نخستین گام برای برنامه ریزی یک سفر بدون دغدغه است.

معرفی قوانین پایه

مهم ترین سندی که مبنای قوانین گذرنامه و خروج از کشور در ایران قرار گرفته، قانون گذرنامه مصوب ۱۳۵۱ است. این قانون، به همراه اصلاحات و تبصره های بعدی، شرایط و ضوابط صدور گذرنامه و اجازه خروج را تبیین می کند. از جمله مواد کلیدی که به طور مستقیم بر اجازه خروج از کشور برای بانوان تأثیر می گذارد، می توان به ماده ۱۸ قانون گذرنامه اشاره کرد. بند ۳ این ماده صراحتاً بیان می دارد که برای صدور گذرنامه برای زنان شوهردار، اذن شوهر ضروری است. همچنین، همین ماده به بحث اذن ولی قهری (پدر یا جد پدری) برای افراد زیر ۱۸ سال می پردازد. علاوه بر این، ماده ۱۹ قانون گذرنامه نیز به دولت اختیار می دهد تا در موارد خاص و به دلایل مشخص، از خروج افراد از کشور جلوگیری کند که این شامل بانوان نیز می شود. درک این اصول پایه، به بانوان کمک می کند تا در مسیر اخذ گذرنامه، آگاهانه قدم بردارند و از موانع احتمالی پیشگیری کنند.

نقش سازمان گذرنامه و پلیس +۱۰

در عمل، فرآیند درخواست و صدور گذرنامه در ایران از طریق سازمان گذرنامه و دفاتر خدمات الکترونیک پلیس +۱۰ انجام می شود. این دفاتر به عنوان اولین نقطه تماس برای متقاضیان، مسئولیت دریافت مدارک، احراز هویت و ارسال درخواست ها به سازمان مرکزی را بر عهده دارند. تجربه نشان داده است که آشنایی با رویه ها و مدارک مورد نیاز در این مراکز، می تواند زمان و انرژی زیادی را از متقاضیان ذخیره کند. تمامی مراحل از ثبت درخواست اولیه تا انگشت نگاری و تحویل گذرنامه، در این دفاتر پیگیری می شود و کارشناسان مربوطه آماده پاسخگویی به پرسش ها و راهنمایی مراجعین هستند.

اهمیت اذن قانونی

نیاز به اذن قانونی برای خروج از کشور در برخی موارد، یک قاعده دیرینه در قوانین ایران است. این اذن، که می تواند از سوی همسر، پدر، یا جد پدری باشد، به منظور حفظ حقوق و مسئولیت های خانوادگی و قانونی در نظر گرفته شده است. درک این نکته که چرا در برخی شرایط، مانند تأهل یا سن زیر ۱۸ سال، نیاز به کسب اجازه از فرد دیگری وجود دارد، می تواند به بانوان در مواجهه با این قوانین کمک کند. این اذن، به طور معمول به معنای یک اجازه کتبی و رسمی است که گاهی اوقات باید به صورت محضری ثبت شود تا اعتبار قانونی داشته باشد. بسیاری از بانوان در مواجهه با این نیاز، ممکن است احساس محدودیت کنند، اما آگاهی از راه حل های قانونی مانند وکالت بلاعزل یا شروط ضمن عقد برای خروج از کشور می تواند افق های جدیدی را پیش روی آن ها بگشاید.

اجازه خروج از کشور برای دختران مجرد

دختران مجرد، بسته به سنشان، با دو دسته قوانین متفاوت برای خروج از کشور مواجه هستند. شفافیت در این بخش از اهمیت بالایی برخوردار است، به خصوص با توجه به شایعات اخیر پیرامون تغییر قوانین.

دختران مجرد زیر ۱۸ سال

برای دخترانی که هنوز به سن قانونی ۱۸ سال تمام نرسیده اند، قانون صراحتاً نیاز به اذن ولی قهری را مطرح می کند. ولی قهری به معنای پدر و در صورت فوت او، جد پدری است. این بدان معناست که اگر دختری زیر ۱۸ سال قصد سفر به خارج از کشور را داشته باشد، باید اجازه کتبی و رسمی پدر خود را ارائه دهد. این اجازه معمولاً به صورت محضری ثبت می شود تا از اعتبار حقوقی لازم برخوردار باشد.

در صورتی که پدر و جد پدری در قید حیات نباشند، وضعیت کمی پیچیده تر می شود. در این حالت، اگر دختر بالای ۹ سال قمری باشد و شرایط رشد را داشته باشد، می تواند با دریافت «حکم رشد» از دادگاه، به همراه اذن دادستان شهر محل اقامت خود، برای اخذ گذرنامه و خروج از کشور اقدام کند. این فرآیند، نیازمند طی کردن مراحل قانونی در مراجع قضایی است و هدف آن تضمین مصلحت و سلامت فرد زیر سن قانونی است.

دختران مجرد بالای ۱۸ سال: رفع ابهام ۱۴۰۴

یکی از مهم ترین ابهاماتی که اخیراً در فضای مجازی و میان افکار عمومی مطرح شده، شایعه نیاز به اذن ولی/سرپرست برای اجازه خروج دختر مجرد بالای ۱۸ سال است که ادعا می شود بر اساس «قوانین جدید ۱۴۰۴» اعمال خواهد شد. لازم است به طور صریح و قاطع اعلام شود که این ادعا طبق قوانین جاری کشور صحیح نیست.

بر اساس قانون گذرنامه و رویه های فعلی، دختران مجردی که به سن ۱۸ سال تمام رسیده اند، از نظر قانونی یک فرد رشید محسوب می شوند و برای دریافت یا تمدید گذرنامه و همچنین خروج از کشور، هیچ نیازی به اذن پدر، جد پدری یا هر سرپرست قانونی دیگری ندارند. این افراد می توانند همانند سایر شهروندان بالغ، با در دست داشتن مدارک هویتی نظیر شناسنامه و کارت ملی، مستقلاً برای اخذ گذرنامه و سفر به خارج از کشور اقدام کنند. این بخش از قوانین، ثابت و بدون تغییر باقی مانده و شایعات مربوط به نیاز به اذن ولی برای خروج دختر بالای ۱۸ سال کاملاً بی اساس است.

اجازه خروج از کشور برای زنان متاهل

برای زنان متاهل، قوانین خروج از کشور دارای جزئیات بیشتری است که آگاهی از آن ها می تواند به برنامه ریزی بهتر برای سفر کمک کند.

قاعده کلی: نیاز به اذن همسر

بر اساس ماده ۱۸ قانون گذرنامه، زنان متأهل برای دریافت گذرنامه و خروج از کشور نیازمند اذن کتبی و رسمی همسر خود هستند. این اذن، معمولاً به صورت یک وکالت نامه رسمی در دفاتر اسناد رسمی تنظیم می شود. این وکالت نامه می تواند «بلاعزل» باشد، به این معنی که همسر حق رجوع و لغو آن را نداشته باشد، یا «عادی» باشد که در این صورت همسر می تواند در هر زمان آن را لغو کند. توصیه می شود برای سفرهای متعدد یا مهاجرت، وکالت نامه بلاعزل دریافت شود تا ممنوع الخروج کردن همسر به صورت یک جانبه ممکن نباشد. مدارک لازم برای اخذ اذن همسر، شامل حضور زوجین، مدارک هویتی و سند ازدواج در دفترخانه اسناد رسمی است.

استثنائات مهم

با وجود قاعده کلی نیاز به اذن همسر، استثنائاتی نیز وجود دارد که مسیر خروج از کشور بدون اذن همسر را هموار می کند:

گذرنامه پیش از ازدواج

اگر بانویی قبل از ازدواج خود گذرنامه ای را به صورت قانونی دریافت کرده باشد و این گذرنامه همچنان دارای اعتبار باشد، تا پایان مهلت اعتبار آن، نیازی به اخذ اذن از همسر برای خروج از کشور ندارد. این یک امتیاز مهم برای بانوانی است که پیش از تأهل، گذرنامه گرفته اند. اما پس از اتمام اعتبار گذرنامه و برای تمدید آن، همانند سایر زنان متاهل، نیاز به اذن کتبی همسر خواهد بود.

شروط ضمن عقد: حق خروج از کشور

یکی از قدرتمندترین راهکارها برای زنان متاهل، گنجاندن «حق خروج از کشور» به عنوان یکی از شروط ضمن عقد ازدواج است. با این شرط، زن برای خروج از کشور نیازی به اجازه مجدد همسر نخواهد داشت. نکته بسیار مهم این است که صرف قید شدن این حق در سند ازدواج کافی نیست. همسر باید طبق یک وکالت نامه محضری و بلاعزل، که در دفتر اسناد رسمی ثبت شده، به همسر خود اجازه خروج از کشور را بدهد. این وکالت نامه باید صراحتاً به نام بانو صادر شود و در آن قید گردد که اجازه خروج برای سفرهای متعدد و بدون نیاز به اذن مجدد است. این اقدام، اطمینان و استقلال بیشتری را برای بانوان در برنامه ریزی سفرهایشان به ارمغان می آورد.

زنان مقیم خارج با همسر خارجی

بانوانی که همراه همسر خود مقیم خارج از کشور هستند و یا با همسر تبعه خارجی ازدواج کرده اند، در صورتی که همچنان تابعیت ایرانی خود را حفظ کرده باشند، برای خروج از کشور نیازی به کسب اجازه از همسر یا حکم دادگاه ندارند. این استثنا برای تسهیل تردد بانوانی در نظر گرفته شده است که زندگی مشترکشان در خارج از مرزهای ایران جریان دارد و قواعد متفاوتی بر زندگی آن ها حاکم است.

خروج اضطراری و حکمی از دادگاه

در برخی شرایط خاص و اضطراری، دادگاه می تواند مجوز خروج از کشور را برای زنان متاهل صادر کند، حتی اگر همسر اذن ندهد. این شرایط اغلب شامل مواردی می شود که سفر برای بانو جنبه حیاتی دارد، مانند:

• سفرهای درمانی ضروری: در صورتی که بانو نیاز به درمان فوری و حیاتی در خارج از کشور داشته باشد که امکان آن در ایران میسر نباشد.
• ادامه تحصیل: برای بانوانی که پذیرش تحصیلی معتبری از دانشگاه های خارجی دارند و عدم خروج منجر به از دست دادن فرصت مهم تحصیلی شود.
• سفرهای کاری ضروری: در مواردی که شغل بانو نیازمند سفرهای بین المللی است و عدم خروج منجر به ضرر و زیان شغلی عمده شود.
• سفر زیارتی: در شرایط خاص و با ارائه دلایل موجه، دادگاه ممکن است اجازه خروج برای سفرهای زیارتی را صادر کند.

مراحل این دادخواست شامل تقدیم دادخواست به دادگاه خانواده، ارائه مدارک و مستندات موید اضطرار سفر، و دفاع از نیاز به خروج است. دادگاه با بررسی شرایط و مصلحت بانو، رأی مقتضی را صادر می کند.

لغو اذن خروج توسط همسر (ممنوع الخروجی)

حتی اگر همسر قبلاً به زن اجازه خروج از کشور را داده باشد (چه شفاهی، چه با وکالت نامه عادی)، حق رجوع از اذن همواره برای او محفوظ است، مگر اینکه وکالت نامه به صورت بلاعزل تنظیم شده باشد. همسر می تواند با مراجعه به اداره گذرنامه یا ثبت شکایت در مراجع قضایی، نسبت به لغو اجازه خروج و ممنوع الخروج کردن همسرش اقدام کند. در صورت ممنوع الخروجی، زن هنگام خروج از کشور در مرز متوقف خواهد شد و به او اجازه عبور داده نمی شود. اطلاع رسانی در خصوص ممنوع الخروجی معمولاً از طریق ابلاغ قضایی یا در لحظه خروج در مرز صورت می گیرد. راهکارهای قانونی برای رفع ممنوع الخروجی نیز وجود دارد که شامل مذاکره با همسر برای جلب رضایت مجدد، یا درخواست به دادگاه برای رفع ممنوع الخروجی در موارد اضطراری و موجه است.

اجازه خروج از کشور برای زنان مطلقه و بیوه

وضعیت زنان مطلقه و بیوه برای خروج از کشور، از ابهامات کمتری برخوردار است و اغلب، مسیر هموارتری را پیش روی آن ها قرار می دهد.

زنان مطلقه: رفع ابهام ۱۴۰۴

یکی دیگر از شایعات مطرح شده در مورد «آیین نامه ۱۴۰۴»، نیاز زنان مطلقه به اذن سرپرست قانونی یا همسر سابق برای خروج از کشور است. این ادعا نیز به طور کامل رد می شود و صحت ندارد.

زمانی که طلاق به صورت رسمی ثبت شود و طلاق نامه رسمی صادر گردد، زن از قید زوجیت سابق رها شده و برای خروج از کشور نیازی به اذن همسر سابق خود ندارد. او به عنوان یک فرد مستقل، همانند یک دختر مجرد بالای ۱۸ سال، می تواند مستقلاً برای دریافت یا تمدید گذرنامه و سفر به خارج از کشور اقدام کند. مدارک لازم در این حالت، شامل شناسنامه (که در آن وضعیت تأهل به مطلقه تغییر یافته) و طلاق نامه رسمی است. بنابراین، زنان مطلقه نباید نگران قوانین جدید خروج از کشور برای زنان در سال ۱۴۰۴ باشند؛ چرا که هیچ تغییری در این زمینه صورت نگرفته است.

زنان بیوه

زنان بیوه نیز پس از فوت همسر خود، برای خروج از کشور نیازی به اذن ولی/سرپرست یا حتی اذن همسر مرحوم خود ندارند. قانون، آن ها را از این حیث مستقل می داند. مدارک لازم برای این گروه از بانوان شامل گواهی فوت همسر و شناسنامه (که در آن وضعیت تأهل به بیوه تغییر یافته) است. با در دست داشتن این مدارک، بانوی بیوه می تواند به سادگی و بدون نیاز به هیچ گونه اجازه اضافی، برای اخذ یا تمدید گذرنامه و برنامه ریزی سفرهای خود اقدام کند.

اجازه خروج فرزند دختر از کشور

موضوع خروج فرزندان، به ویژه فرزندان دختر، از کشور دارای قواعد خاصی است که والدین باید از آن آگاه باشند.

دختران زیر ۱۸ سال

برای خروج فرزند دختر زیر ۱۸ سال از کشور، حتی اگر حضانت او با مادر باشد، نیاز به اذن کتبی و رسمی پدر است. این قانون به دلیل جایگاه قانونی پدر به عنوان ولی قهری فرزندان زیر سن قانونی وضع شده است. در صورت فوت پدر، اذن جد پدری لازم است. اگر نه پدر و نه جد پدری در قید حیات نباشند یا به هر دلیلی دسترسی به آن ها مقدور نباشد، مادر یا قیم قانونی می تواند با مراجعه به دادگاه و اثبات مصلحت فرزند، درخواست اجازه خروج از کشور را به دادگاه ارائه دهد. دادگاه پس از بررسی شرایط، در صورت صلاحدید، حکم مقتضی را صادر می کند.

دختران بالای ۱۸ سال

زمانی که دختر به سن ۱۸ سال تمام می رسد، از نظر قانونی بالغ و رشید محسوب می شود و همانند یک دختر مجرد بالای ۱۸ سال، نیازی به اذن پدر برای خروج از کشور ندارد. او می تواند مستقلاً برای دریافت یا تمدید گذرنامه خود اقدام کند و مسئولیت تصمیمات سفرش را شخصاً بر عهده بگیرد.

نکات مهم در خروج فرزند

علاوه بر اذن، نکته مهم دیگر لزوم اخذ گذرنامه مستقل برای فرزند است. هر فرزند، فارغ از سن، برای خروج از کشور نیاز به گذرنامه مجزا دارد. همچنین، در مواردی که والدین از یکدیگر طلاق گرفته اند و حضانت فرزند با یکی از آن هاست، اجازه خروج از کشور برای فرزند همچنان به عهده ولی قهری (پدر) است. در صورت عدم توافق والدین، دادگاه می تواند در مورد خروج فرزند تصمیم گیری کند.

حتی در شرایطی که حضانت فرزند به مادر سپرده شده باشد، اذن خروج از کشور برای فرزندان زیر ۱۸ سال همچنان با پدر است. مگر اینکه دادگاه در موارد خاص و به دلیل مصلحت کودک، اجازه خروج را به مادر بدهد.

نکات مهم، مدارک و مراحل عملی برای بانوان

آماده سازی برای سفر به خارج از کشور، فراتر از آگاهی از قوانین، نیازمند اطلاع از مدارک مورد نیاز و مراحل عملی است.

مدارک کلی برای اخذ گذرنامه بانوان

همانند سایر شهروندان، بانوان نیز برای دریافت یا تمدید گذرنامه نیازمند ارائه مدارک عمومی زیر هستند:

• اصل و کپی شناسنامه: شناسنامه باید عکس دار و دارای اطلاعات به روز باشد.
• اصل و کپی کارت ملی: کارت ملی هوشمند یا رسید ثبت نام آن الزامی است.
• عکس بیومتریک: عکس رنگی جدید با پس زمینه سفید، بدون روتوش، و با رعایت پوشش اسلامی (حجاب کامل و بدون آرایش).
• فرم تکمیل شده درخواست گذرنامه: این فرم در دفاتر پلیس +۱۰ ارائه می شود.
• رسید پرداخت هزینه های مربوطه: شامل عوارض صدور گذرنامه و هزینه های اداری.

مدارک اختصاصی برای هر دسته

علاوه بر مدارک کلی، هر یک از گروه های بانوان نیازمند ارائه مدارک اختصاصی هستند:

• بانوان متاهل: اجازه نامه کتبی همسر (به صورت محضری) یا وکالت نامه بلاعزل. در صورت عدم دسترسی به همسر، حکم دادگاه.
• بانوان مطلقه: اصل و کپی طلاق نامه رسمی.
• بانوان بیوه: اصل و کپی گواهی فوت همسر و شناسنامه باطل شده همسر.
• دختران مجرد زیر ۱۸ سال: اجازه نامه کتبی پدر (به صورت محضری) یا جد پدری. در صورت عدم وجود ولی قهری و با حکم رشد، اذن دادستان.
• افراد تحت قیمومت: اجازه نامه کتبی قیم یا سرپرست قانونی، به همراه مدارک قیمومت.

جهت سهولت فرآیند، همواره توصیه می شود قبل از مراجعه به دفاتر پلیس +۱۰، از جدیدترین لیست مدارک مورد نیاز مطلع شوید.

مراکز مراجعه و زمان صدور

مراکز اصلی برای درخواست و پیگیری گذرنامه، دفاتر خدمات الکترونیک پلیس +۱۰ در سراسر کشور هستند. برای تنظیم وکالت نامه محضری نیز باید به دفاتر اسناد رسمی مراجعه کرد. در موارد قضایی و برای درخواست حکم رشد یا اجازه خروج از دادگاه، مراجعه به دادگاه خانواده و ارائه دادخواست لازم است. مدت زمان صدور گذرنامه معمولاً بین یک تا دو هفته کاری است، اما در مواقع شلوغی یا برای درخواست های خاص، ممکن است این زمان کمی بیشتر شود.

بررسی مقررات کشور مقصد

در نهایت، باید به یاد داشت که قوانین خروج از کشور با رعایت مقررات حاکم بر همان کشور مقصد نیز اهمیت بالایی دارد. هر کشوری قوانین ورود و خروج، نیاز به ویزا، ویزای تحصیلی، درمانی، یا کاری، و شرایط خاص خود را دارد. مسئولیت بررسی و رعایت این قوانین، به عهده شخص متقاضی سفر است. پیش از هرگونه برنامه ریزی سفر، حتماً از طریق سفارت یا کنسولگری کشور مقصد، از آخرین قوانین و مدارک مورد نیاز برای ورود به آن کشور اطمینان حاصل کنید تا سفر شما با هیچ مانع پیش بینی نشده ای روبرو نشود.

نتیجه گیری

در این مقاله، به تفصیل به بررسی اجازه خروج از کشور برای بانوان بر اساس جدیدترین قوانین پرداختیم. در این مسیر، تأکید ویژه ای بر رفع ابهامات و شایعات اخیر، به خصوص در مورد «قوانین جدید سال ۱۴۰۴» شد و به طور قاطع تأیید گردید که زنان مجرد بالای ۱۸ سال و زنان مطلقه، بر خلاف ادعاهای نادرست، نیازی به اذن ولی یا همسر سابق برای خروج از کشور ندارند. قوانین مربوط به زنان متاهل و دختران زیر ۱۸ سال نیز با جزئیات کامل تشریح شد تا بانوان ایرانی بتوانند با آگاهی کامل و اطمینان خاطر، برای سفرهای خود برنامه ریزی کنند.

درک این قوانین و آگاهی از حقوق و مسئولیت ها، نه تنها به تسهیل فرآیند سفر کمک می کند، بلکه باعث می شود تا هر بانو با قدرت و استقلال بیشتری مسیر زندگی خود را پیش ببرد. در صورت مواجهه با موارد پیچیده یا نیاز به مشاوره حقوقی تخصصی، همواره توصیه می شود با وکلای مجرب و متخصص در حوزه قوانین گذرنامه و خانواده مشورت شود تا از بروز هرگونه مشکل احتمالی جلوگیری به عمل آید.

سوالات متداول

آیا گذرنامه قبلی که قبل از ازدواج گرفته شده، پس از ازدواج اعتبار دارد؟

بله، اگر گذرنامه شما قبل از ازدواج صادر شده و هنوز اعتبار دارد، می توانید تا پایان تاریخ انقضای آن بدون نیاز به اذن همسر از کشور خارج شوید. اما برای تمدید آن پس از ازدواج، نیازمند اذن همسر (یا وکالت نامه محضری) خواهید بود.

آیا با داشتن گرین کارت یا اقامت دائم کشور دیگر، باز هم نیاز به اجازه همسر دارم؟

اگر شما با همسر ایرانی خود مقیم خارج از کشور باشید یا همسر شما تبعه خارجی باشد و شما تابعیت ایرانی خود را حفظ کرده باشید، نیازی به اذن همسر برای خروج از کشور نخواهید داشت. در غیر این صورت، طبق قوانین ایران، اذن همسر لازم است مگر اینکه وکالت بلاعزل داشته باشید یا حکم دادگاه صادر شده باشد.

آیا در سال ۱۴۰۴ قانون جدیدی برای خروج زنان مجرد بالای ۱۸ سال تصویب شده است؟

خیر، این یک شایعه و اطلاعات نادرست است. طبق قوانین جاری و جدیدترین بخشنامه ها، زنان مجرد بالای ۱۸ سال برای دریافت یا تمدید گذرنامه و خروج از کشور، نیازی به اذن پدر یا سرپرست قانونی ندارند و از این نظر مستقل هستند.

آیا با حکم رشد، دختر زیر ۱۸ سال می تواند بدون اجازه پدر از کشور خارج شود؟

خیر، حتی با داشتن حکم رشد، دختر زیر ۱۸ سال همچنان برای خروج از کشور نیازمند اذن پدر یا جد پدری (ولی قهری) است. حکم رشد تنها برای انجام برخی امور حقوقی و مالی معتبر است، اما جایگزین اذن ولی قهری برای خروج از کشور نمی شود، مگر اینکه ولی قهری در قید حیات نباشد و با اذن دادستان صورت گیرد.

چگونه می توان حق خروج از کشور را در شروط ضمن عقد گنجاند؟

برای گنجاندن حق خروج از کشور به عنوان شرط ضمن عقد، باید در هنگام عقد نکاح یا پس از آن در یکی از دفاتر اسناد رسمی، همسر به شما یک وکالت نامه محضری بلاعزل برای خروج از کشور بدهد. این وکالت نامه باید صراحتاً به نام بانو صادر شده و حق سفر بدون نیاز به اذن مجدد را تضمین کند.

در صورت فوت پدر و نبود جد پدری، چه کسی اجازه خروج دختر را می دهد؟

در این صورت، اگر دختر بالای ۹ سال قمری باشد و شرایط رشد را داشته باشد، می تواند با دریافت «حکم رشد» از دادگاه، به همراه اذن دادستان شهر محل اقامت خود، برای دریافت گذرنامه و خروج از کشور اقدام کند.

آیا همسر می تواند اجازه خروج را پس بگیرد؟

بله، همسر می تواند اذن خروج را پس بگیرد، مگر اینکه زن دارای وکالت نامه بلاعزل محضری برای خروج از کشور باشد. در صورت لغو اذن، زن ممنوع الخروج می شود و تا زمانی که همسر مجدداً اجازه ندهد یا حکم دادگاه صادر نشود، امکان خروج از کشور را ندارد.

پس از طلاق، بلافاصله می توان برای خروج از کشور اقدام کرد؟

بله، پس از ثبت رسمی طلاق و دریافت طلاق نامه، زن به عنوان یک فرد مستقل می تواند برای اخذ یا تمدید گذرنامه و خروج از کشور اقدام کند. نیازی به اذن همسر سابق نیست. تنها در طلاق رجعی، باید تا پایان مدت عده صبر کرد تا طلاق قطعی شود.