چند سال پیش گزارشی از روستای «شهرآباد» در محله ابرکوه یزد منتشر شد و نام «روستای دوقلوها» به میان آمد. بر اساس این گزارش، از 240 جمعیت شهرآباد، 40 نفر آنها دوقلو یعنی 16 درصد کل جمعیت روستایی هستند، این در حالی است که در دنیا از هر 42 تولد یک نفر دوقلو است که به حدود 3 درصد می رسد. البته این آمار مربوط به سال های اخیر است که در دنیا استفاده از روش های درمانی مانند اچ آی وی، دوقلوزایی افزایش یافته است.
به گزارش باراناخبر، روزنامه «خراسان» در ادامه می نویسد: در شهرآباد چه خبر است؟ دلیل نرخ بالای دوقلوها چه می تواند باشد؟ آیا آوازه این روستا برای دوقلوها تاثیری بر اهالی داشته است؟ در گفت و گو با اهالی شهر و یک متخصص ژنتیک سعی داریم به این سوالات پاسخ دهیم.
صدیقه صادق زاده مادر مهدیه و ابوالفضل یک دوقلو 14 ساله است. بچه ها در خانه نیستند و من نمی توانم با آنها صحبت کنم. مهدیه برای نگهداری از مادربزرگش به خانه مادربزرگش رفت و ابوالفضلی هم به قول مادرش کنار چاه رفت و به دنبال گوسفندان رفت. بچه های ابرکوه هم مثل همه روستاهای دیگر از سنین پایین کار می کنند. وقتی فهمیدند تعداد دوقلوها در روستا زیاد شده از خانم صادق زاده می پرسم: «یادم هست در ابرکوه دوقلو زیاد داشتیم، اما هیچکس نمی داند چرا. عده ای از تهران برای تحقیق آمدند اما در نهایت نفهمیدند چرا دوقلو به دنیا می آوریم. می تواند ارثی باشد. بالاخره مادربزرگم دوقلو به دنیا آورد. خانم صادق زاده ادامه می دهد: «الان دوقلوها پراکنده شده اند. به ابرگو رفتند [ابرکوه]، شیراز و سایر شهرها. روزهای اول که تعدادشان زیاد بود برای دیدن و عکس گرفتن می آمدند. حتی عکس بچه ها در روزنامه هم منتشر شد اما هیچ اتفاقی نیفتاد. این بدان معناست که وضعیت روستا تغییر نکرده است.» زندگی در جایی که چهره ها مدام تکرار می شوند چگونه است؟ خانم صادق زاده گفت: «این برای ما عادی شده است. “ما دوقلوها را اشتباه نمی گیریم، زیرا همه ما یکدیگر را می شناسیم.”
ابوالفضل زارع 35 ساله، حسابدار است، چند سالی است که در شیراز زندگی می کند و پنج شش ماه است که به روستا برگشته است. ابوالفضلی که تک فرزند است درباره خواهرخواندگی در روستایشان می گوید: «تاریخ روستای ما جزئی منتشر شد. تحقیقات و تحقیقات انجام شد، اما هیچ گزارشی از آزمایشات پزشکی یا مطالعات جدی وجود نداشت. همین خبر درآمد چندانی برای روستا نداشت، در حالی که می توانست بهانه ای برای جذب گردشگر باشد، اما زیرساخت های گردشگری شهرآباد ضعیف است. علاوه بر این، به دلایل اقتصادی، در یک دوره 30-40 ساله، حدود 70 درصد از جمعیت روستا که عمدتاً کشاورز بودند، برای یافتن کار و روی آوردن به مشاغل آزاد به شهرهای بزرگ و عمدتاً به شیراز مهاجرت کردند. من هم 10 سال در شیراز زندگی کردم. اکنون به دلیل سن پدر و مادر به روستا برگشته ام و معتقدم شهرآباد ظرفیت گردشگری بالایی دارد. آثار تاریخی قدیمی مانند آسیاب آبی، یخچال خشتی و قلعه از جاذبه های گردشگری روستای ما هستند اما نه بودجه ای برای مرمت این آثار صرف می شود و نه تبلیغاتی برای جذب گردشگر انجام می شود. «ما حتی در روستا شهرک نداریم، البته اهالی علاقه مند به سرمایه گذاری در حوزه گردشگری هستند، اما امکانات اولیه وجود ندارد.
حسین زارع 26 ساله، ساکن ابرکوه و دانشجوی کارشناسی ارشد روابط بین الملل دانشگاه تهران است. حسین اگرچه ساکن شهرآباد نیست، اما از مشکلات زادگاه پدری اش آگاه است، چون مرتب به روستا می رود: شهرآباد به خاطر دوقلوهایش معروف شد، اما آوازه اش به بی آبی کمتر نیست. کاهش بارندگی و کاهش سفره های آب زیرزمینی باعث خشک شدن چاه های کشاورزی شده و در نتیجه هر سال برداشت کمتر و کمتری دارد. از آنجایی که کشاورزی منبع اصلی درآمد مردم است، کمبود آب دامنگیر آنها شده و بیشتر آنها زیر خط فقر زندگی می کنند. کسانی که توانایی مالی داشتند نیز به شهر مهاجرت کردند. امکانات بهداشتی و آموزشی شهرآباد بسیار ضعیف است. تنها مدرسه روستا فقط دبستان دارد و مردم برای دریافت خدمات درمانی باید به بیمارستان ابرکوه مراجعه کنند. از حسین می خواهم کمی در مورد ویژگی های شهرآباد توضیح دهد: «می دانید که استان یزد به عزاداری های سری خاص، شیردهی بسیار منظم و عزاداری های حماسی معروف است، در شهرستان ابرکوه که زیرگروه آن شهرآباد است، این عزاداری برگزار می شود. دارای ویژگی منحصر به فرد و خاصی است. ما بزرگترین هیئت را در کشور داریم. دو نوع عزاداری دارد؛ و کوچه ای.» هیئت در شهر ما ثبت ملی شده است.
«سیدرضا موسوی» 30 ساله است، به کشاورزی و دامپروری می پردازد، در فضای مجازی کلیپ های طنز می سازد و دستی در ترانه دارد. رضا از زندگی در روستا راضی است، زیرا: «اگر کسی راه امنی برای زندگی داشته باشد، روستا جای امنی برای زندگی است. “آرام است، همه یکدیگر را می شناسند و رابطه صادقانه بین مردم چیزی نیست که در شهرهای بزرگ گیر کند.” البته مشکلات اقتصادی در سالهای اخیر زندگی در روستا را سختتر کرده است: «از 40 قلوهایی که در شهرآباد داشتیم، اکنون احتمالاً 20 قلو در روستا باقی ماندهاند. بسیاری از روستا فرار کردند، اما از زمانی که بنیاد مسکن زمین را تحویل داد و وام داد، تعدادی از مهاجران برگشته اند. مدتی است برای حفاظت از بافت تاریخی روستا در قالب طرح «هادی» تلاش شده است. به جز ساختمان هایی که روی جاده بودند و ویران شدند، اکثر خانه ها هنوز گل آلود هستند. آثار تاریخی ارزشمندی هم داریم که البته آسیب چندانی به آنها نمانده است. از جمله قلعه دوتایی که بیش از دو قرن قدمت دارد. 14 سال پیش به دلیل ترکیدن لوله، تمام آب قلعه به مدت یک هفته نشت کرد و نیمی از آن با خاک یکسان شد. سال گذشته بخشی از آن به دلیل بارندگی سقوط کرد. مدتی را صرف بازسازی قلعه کردم اما به تنهایی امکان پذیر نبود و هیچ حمایتی از من نشد. یک بار سعی کردم برای جلب توجه و گردشگران جشنواره دوقلو در شهر راه اندازی کنم اما هیچ نهادی حاضر به کمک و حمایت نشد. جاذبه های گردشگری زیادی در روستای ما وجود دارد. از جمله باغ «آقازاده» که ملک خدایی بی نظیر 400 ساله است. عمارت آقازاده ابرکوه -همان بنایی که تصویر آن بر روی اسکناس 2000 تومانی است- با شیشه دوجداره یک شاهکار معماری محسوب می شود، حتی در استان یزد که به بادگیرها شهرت دارد، نمونه بی نظیری است. گنبدها و دخمه های سنگی نیز از جمله میراث ما هستند که می توانند در کنار جمعیت دوقلو جلب توجه کنند.
نرگس و نجمه زارع دوقلوهای همسان 17 ساله ای هستند که در هنرستان ابرکوه در رشته خیاطی تحصیل می کنند. نرگس درباره زندگی دوقلو در شهرآباد برایم توضیح می دهد: «من و خواهرم خیلی با هم کنار می آییم، اگر مشکلی پیش بیاید به هم کمک می کنیم و بدون اینکه حرفی بزنیم دلیل نارضایتی یکدیگر را می فهمیم. نتایج و حتی گاهی اوقات رویاهای ما یکسان است. گاهی اوقات ما شیطنت می کنیم. اگر کسی با من تماس بگیرد و حوصله جواب دادن را نداشته باشم، خواهرم را به کشورم می فرستم، البته در مدرسه فرصت شوخی زیاد نیست زیرا معلمان ما را به خوبی می شناسند.» آیا اشتباه گرفتن دوقلوها با یکدیگر گیج کننده و دردسرساز نیست؟ نرگس می گوید: چون روستا کوچک است همه همدیگر را می شناسند و زیاد گیج نمی شویم. راستش فکر می کردم مردم شهرآباد مدام به هم نگاه می کنند و می پرسند شما کی بودید؟ اما این مورد نیست. نظر اهالی روستا در مورد خواهرخواندگی چیست؟ نرگس توضیح میدهد: «خب، مردم اینجا آنقدر کار و مشکل دارند که هیچکس فکر نمیکند چرا ما این همه دوقلو داریم. برخی از افراد خارج از روستا می گویند این به خاطر ازدواج اصیل است، اما در روستا هم مثل پدر و مادرم ازدواج غیر نسبی داریم. نرگس می گوید زنان شهرآباد نه شغل دارند و نه منبع درآمدی. با این حال او و خواهرش دوست دارند روزی در روستایشان یک کارگاه خیاطی باز کنند و در روستایشان زنان شاغل باشند: «در حال حاضر تمام تلاشم را می کنم تا خیاط خوبی شوم».
تعداد بالای دوقلوها در یک منطقه به شهرآباد محدود نمی شود. میزان تولد دوقلوها در روستای کودیناه هند تقریباً شش برابر میانگین جهانی است. بنین دارای بالاترین میانگین ملی دوقلوها در آفریقای مرکزی با 27.9 در هزار تولد زنده است و نیجریه igbo Aura پایتخت دوقلو جهان است. بهاره نجد، متخصص ژنتیک، دلایل افزایش شانس دوقلو در یک منطقه را توضیح می دهد.
لطفا قبل از پرداختن به موضوع شهرآباد توضیح دهید که خواهرخواندگی چگونه انجام می شود؟
می دانیم که تخمدان های یک زن به طور معمول هر ماه یک تخمک تولید می کنند. اگر پس از آزاد شدن تخمک، اسپرم به آن برسد، به هم می پیوندند و یک سلول تخمک تشکیل می دهند. حال اگر تخمک پس از لقاح به دو قسمت تقسیم شود، دوقلوهای همسان خواهیم داشت و اگر در حین لقاح به جای یکی دو تخمک آزاد شود و هر کدام با یک اسپرم ادغام شود، دو سلول تخمک تشکیل شده و دوقلوها ناهمگن هستند. طول می کشد؛ این یک بیماری دوقلو ژنتیکی ناهمگن است که از مادر به کودک منتقل می شود. مطمئناً یک پدر می تواند آن را به دخترش منتقل کند، اما خودش شانس بیشتری برای داشتن دوقلو ندارد زیرا ژن های او روی تخمک گذاری همسرش تأثیر نمی گذارد. به همین ترتیب، تعدد زوجات ممکن است رخ دهد، اما احتمال آن بسیار کمتر است.
چه چیزی باعث دوقلوزایی می شود؟
دوقلوزایی و چند قلوزایی یک تصادف ژنتیکی است. زنی که دارای ژن دوقلو است آن را به فرزندش منتقل می کند، اما این بدان معنا نیست که فرزندش برای به دنیا آوردن دوقلو باید ازدواج اصیل داشته باشد. با این حال او ژن دوقلوها را دارد اما اگر بخواهیم این موضوع را دقیق و علمی بررسی کنیم باید منشاء گروه مورد نظر را ترسیم و بررسی کنیم اما در کل سن و قد و وزن بالای مادر. نقش بازی کن. نقش مهمی در ایجاد این پدیده دارد.
چگونه باروری دوقلوها در یک منطقه افزایش می یابد؟
در این موضوع توضیح داده شده است که چون روستا یک جامعه کوچک است اعضا آن را رها نمی کنند و ازدواج های اصیل دارند، نابغه دوقلو در منطقه خود تکرار می شود تا جایی که ناهنجاری وجود ندارد، این درصد بالای دوقلوها نسبت به میانگین جامعه است. مشکلی نیست ..
آیا ژنتیک نیز در رشد آمار دوقلوهای جهانی در سال های اخیر دخیل است؟
در زندگی مدرن، عوامل محیطی مانند غذا، امواج مضر، آلودگی هوا و… بر کیفیت اسپرم مردان و کاهش باروری تاثیر گذاشته است. به همین دلیل استفاده از تکنیک های کمک باروری مانند “IowaF” و “Iowa” افزایش یافته است. این روش ها به دلیل تأثیری که بر تقسیم سلولی جنینی دارند می توانند باعث ایجاد دوقلوهای تک تخمکی یا همسان شوند. با این حال، هیچ پزشکی روش های کمک باروری را برای دوقلوها برای فردی که مشکل باروری ندارد توصیه نمی کند.
انتهای پیام/