انتخابات پارلمان اروپا نشان داد که اکثریت همچنان با احزاب بزرگ و طرفدار اتحادیه است؛ اما در مقایسه با ادوار قبل، احزاب راستگرا و ملیگرا کرسیهای بیشتری را در این پارلمان ۷۲۰ نفره به دست آوردند.
گروه سیاست خبرگزاری علم و فناوری آنا، مردم قاره سبز برای نخستین بار بعد از وقوع برگزیت، در انتخاباتی که چهار روز طول کشید، پای صندوقهای رأی رفتند تا نمایندگان خود را راهی پارلمان اروپا کنند.
نتیجه آنکه شب گذشته بعد از کامیابی تاریخی و البته قابل پیشبینی احزاب راست افراطی اروپا ازجمله حزب «اجتماع ملی» به رهبری «مارین لوپن» رهبر اپوزیسیون فرانسه، قطبنمای سیاسی اتحادیه اروپا دستخوش نوسانی نومیدکننده شد که نخستین پسلرزههای آن دستودل «امانوئل مکرون» سکاندار کاخ الیزه را لرزاند.
اکنون جای این سؤال است که آیا قدرتهای اصلی اتحادیه اروپا میتوانند ازاینپس نقشی تعیینکننده در جهتدهی سیاسی به این بلوک داشته باشند؟
درحالیکه در انتخابات پارلمان اروپا، حزب «تجدید» با گرایش راست میانه به رهبری مکرون، با اختلاف ۱۵ درصد از حزب افراطی اجتماع ملی عقب افتاد، رئیسجمهور فرانسه پارلمان ملی را منحل کرد تا در انتخابات زودهنگام، بخت خود را برای جبههسازی با سایر احزاب میانهرو و چپگرای کشورش بیازماید و در برابر لوپن صفآرایی کند.
علاوه بر مکرون، «اولاف شولتز» صدراعظم آلمان هم شب سختی را سپری کرد چراکه «سوسیالدموکرات» حزب متبوع او در جریان انتخابات پارلمان اروپا زیر ۱۵ درصد رأی آورد.
در بلژیک هکم شکست لیبرالها و صعود راستگرایان به استعفای «الکساندر دی کرو» نخستوزیر منجر شد.
در این میان، با توجه به نمایش ضعیف احزاب وابسته به پاریس و برلین، اکنون جای این سؤال است که آیا قدرتهای اصلی اتحادیه اروپا میتوانند ازاینپس نقشی تعیینکننده در جهتدهی سیاسی به این بلوک داشته باشند؟
تغییر گرایش پارلمان اروپا به سمت راست طیف سیاسی بهاحتمالزیاد تصویب مصوبههایی را که به مسائل امنیتی، تغییرات اقلیمی و رقابت تجاری با چین و آمریکا مربوط است، درگیر پیچوخمهای بیمورد میکند.
بااینحال، میزان تأثیرگذاری احزاب راست افراطی هم تا حد زیادی درگرو توان رایزنی و همکاری آنها با سایر گروهها است.
البته، جای امیدواری است که بهرغم خیز بلند راستگرایان افراطی در این دور از انتخابات پارلمان اروپا، حزب راست میانه «مردم اروپایی» (EPP) با کسب ۱۸۹ کرسی همچنان بزرگترین بلوک سیاسی این نهاد قانونگذاری را تشکیل میدهد- خبری خوش برای «اورزلا فون درلاین» آلمانی که عضو همین حزب است و میخواهد جایگاه خود را بهعنوان رئیس کمیسیون اروپا که حکم بازوی اجرایی اتحادیه را دارد، ابقا کند.
مشکلات اقتصادی، بحران مهاجرت و جنگهای بینالمللی ازجمله مهمترین دغدغههای مردم قاره سبز و دلیل آنها برای گرایش به احزاب ملیگرا و راست افراطی تلقی میشود
البته، بازگشت به افراط گرایی از سمت چپ طیف سیاسی هم بهویژه بعد از نتایج خیرهکننده حزب سبز چپگرای دانمارک قابلتأمل است.
بااینحال، بعید نیست که فون درلاین برای حفظ قدرت با «جورجیا ملونی» نخستوزیر ایتالیا از حزب راست افراطی «برادران ایتالیا» به توافق برسد که این میتواند بهنوبه خود به افزایش قدرت بلوک «اصلاحطلبان و محافظهکاران اروپایی» که متحد ملونی هستند، منجر شود.
بعد از راست میانه، بلوک سوسیالیستها و دموکراتها با گرایش چپ میانه و با کسب ۱۳۵ کرسی، بزرگترین بلوک سیاسی پارلمان اروپا را تشکیل میدهد.
مشکلات اقتصادی، بحران مهاجرت و جنگهای بینالمللی ازجمله مهمترین دغدغههای مردم قاره سبز و دلیل آنها برای گرایش به احزاب ملیگرا و راست افراطی تلقی میشود.
از مسائل اقلیمی گرفته تا موضوع مهاجرت و افزایش ناسیونالیسم، چگونگی رأی اروپاییها در انتخابات اخیر جهتگیری اتحادیه در پنج سال آینده را مشخص خواهد کرد؛ چراکه این پارلمان قوانینی تصویب میکند که بر زندگی شهروندان تأثیر میگذارد و تأیید بودجه سالانه که امسال به ۱۸۹ میلیارد یورو رسید به عهده این نهاد است.
علاوه بر این، همانطور که گفته شد، نتیجه این انتخابات در تعیین رئیس بعدی کمیسیون اروپا نیز نقش خواهد داشت.