اجزای قالب بندی ستون

قالب بندی ستون بتنی در روش های مختلفی توسط قالب های چوبی، فلزی و پلاستیکی قابل اجرا است. در این مقاله در مورد انواع این روش ها و روش قالب بندی ستون به همراه قیمت قالب بندی ستون صحبت کرده ایم.

بتن در درون قالب شکل می­ گیرد و بدون شک هر نقصی که در قالب وجود داشته باشد در بتن نقش می ­بندد. بنابراین یکی از مهمترین مراحل در ساخت و ساز سازهای بتنی، قالب بندی ستون بتنی است که نقش بسیار عمده ­ای در اتمام پروژه ساختمانی، زمان­ بندی تعیین شده و هزینه تمام شده ساختمان دارد.

قالب­بندی ستون، سازه­ای موقت و گاهی اوقات دائمی است که وظیفه آن تحمل بارهای ناشی از بتن و نیز ناشی از اجرای بتن تا هنگامی است که استحکام و مقاومت بتن به جایی برسد که بتن و آرماتورهای موجود در آن بتوانند بارهای مزبور را تحمل کنند.

پیش از ساخت و اجرای تمامی انواع قالب های بتنی ساختمان باید نقشه­ ها، مشخصات فنی و در صورت لزوم تمامی محاسبات آنها را تهیه کرد و پس از تهیه نقشه راه، انجام این کار کاملاً حرفه ­ای را باید به متخصصان ماهر سپرد. باتوجه‌ به اهمیت قالب‌ بندی ستون در ادامه برآنیم که به‌صورت مختصر به معرفی اجزا و روش‌های اجرا قالب‌ بندی، ، قیمت قالب‌های بتنی و نکات مهم در قالب‌ بندی بپردازیم.

مطلب مرتبط :

اجزای قالب‌ بندی ستون بتنی

اجزای قالب‌ بندی ستون بتنی از طریق انواع مختلف از قبیل قالب فلزی بتن، پین و گوه، پشت‌بند و جک­ های مایل و… تقسیم‌بندی‌ شده‌اند که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم.

۱. قالب فلزی بتن (پانل)

پانل­ ها یا به‌صورت تسمه­ ای و لبه خم می­ باشندد.  در تمامی لبه­ ها به کمک جوش و سخت‌کننده به صفحه متصل شده؛ ولی در لبه­ ها یکپارچه بوده و فقط لبه ابتدا و انتهای قالب به‌صورت جوشی به آن متصل می­شود.

۲. پین و گوه

از برای چفت کردن پانل­های فلزی استفاده می­شود؛ زیرا با ریختن بتن در قالب‌ بندی ستون فشاری ایجاد می­شود که سبب خروج شیره بتن می­شود.

۳. پشت‌بند و جک ­های مایل

جهت یکپارچه‌سازی پانل­ها و افزایش مقاومت برای مقابله با نیروی رانشی بتن تازه از پشت­ بندهای افقی، قائم استفاده می­شود و از جک ­های مایل جهت تثبیت پانل­ها استفاده می­شود.

۴. کلمپس

برای نگه‌داشتن قالب و شاقول‌کردن آنها از میله‌گرد به کمک (بست قورباغه­ ای) استفاده می­شود. برای این منظور باید هنگام بتن‌ریزی قلاب­های فلزی در آن قرار داده شود.

۵. تسمه قالب بندی

از به‌منظور کنترل فاصله پانل‌ها استفاده می­شود. تسمه قالب بین دو قالب قرار گرفته شده و فاصله دو وجه ستون را حفظ می‌کند.

مطلب مرتبط :

روش قالب‌ بندی ستون بتنی

نحوه و نوع روش قالب‌های ستونی به شکل‌های مختلفی انجام می‌گیرد. اجرای رامکا، تهیه قالب، تمیزکردن قالب، روغن‌کاری، بستن قالب و تراز آن متداول‌ترین روش قالب‌ بندی ستون بتنی است.

رامکا یک نوع میله‌گرد خاص است که برای هدایت و تراز نمودن قالب ستون استفاده می­شود. برای اجرای رامکا میلگرد رامکا به‌اندازه طول ستون نصب می‌شود. سپس چهار میلگرد به طور عمودی قرار خواهد گرفت که معمولا این میلگردها را به‌وسیله جوش یا سیم به هم متصل می­کنند.

به‌منظور قالب‌ یندی ستون بتنی ابتدا لازم است بر حسب نیاز قالب مورد نیاز تهیه شود.

قالب‌ها انواع مختلفی دارند که برای استفاده از آنها باید به فاکتورهایی مانند کیفیت، جنس و اندازه توجه کرد.

اگر برای اولین دفعه از قالب بندی استفاده می‌کنید، نیاز به تمیزکاری ندارند. در قالب‌ بندی ستون باید دقت نظر داشته باشید قالب­ ها تمیز و عاری از هرگونه آلودگی از قبیل بتن باشند.

به جهت بازکردن قسمت­ های مختلف قالب از بتن از روغن استفاده می‌کنند تا از چسبندگی بتن به قالب جلوگیری کند و به‌راحتی قالب از بتن جدا شود.  روغن قالب بتن، به‌صورت یک روغن محلول در آب است که از مواد نفتی و شیمیایی ساخته شده است.

از سیستم نگهدارنده از قبیل گیره و سنجاق برای اتصال قسمت‌های مختلف قالب جهت قالب‌ بندی ستون بتنی استفاده می‌شود.

به‌منظور عمود بودن درست ستون­ها از ابزارهای تراز کننده قالب بتن استفاده می‌شود.

انواع قالب‌ بندی ستون بتنی

برای احداث یک سازه، باید بتن در قالب‌ها ریخته شود تا پس از پرشدن تمام حجم قالب‌ها، شکل لازم را به خود بگیرد. شکل‌دهی یکی از مهم‌ترین مراحل در ساخت سازه‌های بتنی است.

قالب‌ بندی ستون نقش مهمی در تولید بتن دارد. باید آن‌قدر قوی باشد که بتواند تمام بارهای ایجاد شده در طی عملیات ریخته‌گری را تحمل کند و سپس با سخت‌شدن بتن شکل خود را حفظ کند. قالب‌ بندی ستون بتنی را می‌توان از دیدگاه موقت یا دائمی انتخاب کرد، اما به‌طورکلی قالب‌های بتنی را می‌توان به دو روش چوبی و فلزی تقسیم‌بندی کرد.

۱. قالب‌ بندی چوبی ستون

یکی از قدیمی ترین قالب بندی های ستون، قالب بندی چوبی ستون است. قالب‌های چوبی اغلب از تخته و الوار هستند و در سال‌های اخیر به دلیل اینکه قالب‌های چوبی عمر کمی دارند در پروژه­ های بزرگ کاربرد کمتری دارند. استفاده از این نوع از قالب‌ بندی کم‌هزینه و دارای شکل‌پذیری آسان بوده و به دلیل وزن سبک آن جهت جابه‌جایی و حمل آن آسان است.

از مزایای این قالب بندی چوبی ستون:

• صرفه اقتصادی مخصوصا در پروژه های کوچک
• مقاوم در برابر حرارت
• به دلیل سبک بودن چوب، قابلیت حمل راحت تری دارد.
• قابلیت جدا شدن الوارهای چوبی
• دارای قابلیت انعطاف پذیری قالب ها

مطلب مرتبط :

از معایب قالب بندی چوبی:

• متورم و منقبض شدن قالب چوبی
• قالب های چوبی برای استفاده طولانی مدت مناسب نیستند و برای استفاده مجدد محدودیت دارند.
• چوب در محیط های مرطوب، رطوبت را جذب می کند. ( مقاومت کمتری در رطوبت دارند. )
• استفاده بیش از ۱۰ بار از قالب های چوبی، باعث از بین رفتن کارایی آن می شود.

۲. قالب‌ بندی فلزی ستون

اغلب در قالب‌ بندی ستون‌های بتنی از قالب‌های فلزی استفاده می‌شود. این نوع از قالب‌ها باکیفیت بوده و سرعت اجرای قالب‌ بندی ستون بتنی را افزایش داده و همچنین امکان استفاده چندباره از آن وجود دارد. قالب فلزی بتن بیشتر در پروژه هایی با عمق پی زیاد استفاده می شود. کیفیت قالب بندی ستون فلزی بایستی به گونه ای باشد که وزن بتن را بتواند تحمل کند. همان طور که از بتن برای پل، پیاده روها، تونل ها و ….. استفاده می کنند، قالب بندی فلزی ستون نیز باید دارای نوع واندازه قالب متفاوتی باشد.

در قالب‌ بندی فلزی ستون نباید از فلز آلومینیوم استفاده شود؛ زیرا به دلیل واکنش شیمیایی با سیمان ۵۰ درصد کیفیت بتن‌ریزی را کاهش می‌دهد.

مزایای استفاده از قالب‌های فلزی ستون:

• سرعت اجرای بالا
• سادگی اتصالات
• تکرارپذیری و دوام بالا
• قابلیت طول عمر بالا
• عدم احتراق و مقاومت بالا
• تمیز نگه‌داشتن محیط
• مقرون‌به‌صرفه بودن قالب‌ بندی فلزی ستون
• امکان تغییر فوری ظرفیت
• مقاومت بیشتر در برابر آتش‌سوزی نسبت به چوب و پلاستیک

معایب قالب‌ بندی فلزی:

• هزینه نسبتاً بالای قالب فلزی ستون
• استفاده از قالب‌های فلزی به‌خاطر دمای محیط و انبساط فلز، مناسب نمی‌باشد.

نکات مهم در قالب‌ بندی ستون

• مواد مورداستفاده برای ساخت قالب باید بادقت انتخاب شوند. به‌طوری‌که هر چه تعداد دفعات استفاده از قالب‌ بندی ستون بتنی بیشتر باشد باید به استحکام آن و انتخاب مواد مرغوب توجه بیشتری شود.
• هزینه تهیه مواد و ساخت قالب باید متناسب با نیازهای مورد مصرف آن باشد.
• یکی از مهم‌ترین نکات قالب‌های بتنی، تغییر بتن و اصلاح آن به طرح موردنظر، پس از سفت‌شدن بتن، کاری غیرممکن و حتی شامل هزینه بسیار بالا است.
• روش‌های مناسب برای جابه‌جایی، بلندکردن و نصب قالب در محل موردنظر انتخاب شده باشد.
• باید به انواع موادی که می‌توان از آنها استفاده کرد؛ مانند قالب‌های فلزی یا چوبی توجه کرد و اینکه کدام یک مناسب‌تر است باید انتخاب گردد. قالب‌های چوبی به‌طورکلی سبک‌تر هستند در نتیجه قابل‌استفاده در قطعات بزرگ‌تری هستند و بیشتر از قالب‌های فلزی مورداستفاده قرار می‌گیرند. قالب‌های فلزی را به‌مراتب می‌توان به تعداد دفعات بیشتری از قالب‌های چوبی استفاده کرد.
• توجه به محاسبات مهندسی دقیق در تعداد ستون و استفاده از قالب
• کیفیت و استحکام قالب
• دفعات استفاده از قالب
• نوع قالب مورداستفاده
• روش قالب‌ بندی و مطمئن بودن از تراز قالب‌ها
• روغن‌کاری قالب
• کیفیت اجزای قالب‌ بندی ستون
• مصالح و جنس بتن مورداستفاده در قالب

مطلب مرتبط :

قیمت قالب‌ بندی ستون

قالب ستون بتنی در بازار ایران دارای قیمت­ های مختلف است. قیمت قالب‌ بندی ستون  تحت‌تأثیر عواملی از قبیل جنس قالب، کیفیت، وزن و نوع قالب می­باشد. جنس قالب­ها معمولا از  جنس چوب و ، فولاد، آلومینیوم و پلاستیک می­باشد و نوع قالب فلزی و چوبی می­باشند. قالب­های فلزی از قالب­های چوبی دارای وزن و قیمت  بالاتری می­باشند. کیفیت قالب­ های ستون مطابق با استانداردهای نظام مهندسی بوده است؛ بنابراین از جنس ­های بی­ کیفیت و معمولی برای این منظور استفاده نمی­ شود و باتوجه‌به افزایش قیمت قالب‌ها در سال‌های اخیر مراکزی به وجود آمده است که این قالب­ها را به‌صورت دست‌دوم می­ فروشند و یا اجاره می­ دهند.

قیمت قالب‌ بندی چوبی ستون

مقاومت قالب­ های چوبی در برابر فشار و برش و همچنین وزن کم آنها نسبت به قالب‌های فلزی جهت جابه‌جایی و شکل‌پذیری و انعطاف‌پذیری آسان آن سبب شده است که افراد از قالب­ های چوبی جهت قالب‌ بندی ستون بتنی در ساختمان‌ها استفاده کنند. قیمت قالب‌ بندی چوبی ستون بتنی اغلب تحت‌تأثیر  قیمت چوب ­های چندلایه و الوار بوده است هرچند این نوع از قالب‌ها نسبت به قالب‌های فلزی دارای قیمت کمتری هستند.

قیمت قالب‌ بندی فلزی ستون

قالب ­های فلزی دارای سطح صاف و مقاومت عالی در مقابل فشار بوده­ اند و به دلیل اینکه راحت از سطح بتن جدا می‌شوند و دچار خوردگی نمی­ شوند در قالب‌ بندی ستون بتنی بیشتر استفاده می‌شوند. قیمت قالب‌ بندی ستون مستقیماً تحت‌تأثیر قیمت روزانه فلز است و هرچقدر وزن فولاد مورد استفاده در آن بیشتر باشد دارای قیمت بالاتری است.

حمع بندی

در این مقاله با انواع روش های قالب بندی ستون با استفاده از قالب های چوبی، فلزی و پلاستیکی آشنا شدیم. همچنین روش اجرای قالب بندی ستون نیز شرح داده شد. هر کدام از این روش ها مزایا و معایبی دارند و نحوه انتخاب قالب بندی مناسب وابستگی زیادی به بودجه و نوع سازه ای شما دارد.

برای تهیه انواع قالب فلزی و چوبی و تجهیزات و اتصالات قالب بندی برای اجرای قالب بندی ستون می توانید از طریق راه های ارتباطی با کارشناسان ما در ارتباط باشید. کارشناسان ما در عمران مارکت، آماده هر گونه مشاوره به شما در جهت خریدی مطمئن هستند. تاریخ انتشار ۲۱ مهر ۱۴۰۰

چه قدر با نحوه قالب بندی ستون بتنی آشنا هستید؟! آیا تا به حال در مورد رامکا شنیده‌اید؟! آیا می‌دانید نحوه قالب بندی ستون بتنی بلند چگونه است؟! ما در این مقاله به شرح نکات قالب بندی اصولی ستون بتنی می‌پردازیم و در انتهای این مقاله به جواب تمامی سوال‌های خود می‌رسید. با همراه باشید.

آنچه در این مقاله می آموزید:

فیلم قالب بندی ستون

اجزای قالب بندی ستون

نحوه قالب بندی ستون بتنی

انواع قالب بندی ستون

قالب چوبی ستون

قالب فلزی ستون

ارتفاع قالب بندی ستون

فیلم قالب بندی ستون بتنی

در فیلم زیر نحوه قالب بندی ستون بتنی را مشاهده می‌کنید. 

اجزای قالب بندی ستون بتنی

پیش از اینکه در مورد نحوه قالب بندی ستون بتنی صحبت کنیم، ابتدا با اجزای قالب بندی ستون آشنا شوید.

پانل‌ها

پانل‌های فلزی در دو نوع تسمه‌ای و لبه خم تولید می‌شوند. معمولا پانل‌های لبه خم به صورت یکپارچه از ورق 3 یا 4 میلی‌متر هستند که لبه‌های آن را به کمک دستگاه خم می‌کنند.

پانل‌های تسمه‌ای یا جوششی از ورق 4 میلی‌متری و تسمه‌ها از ورق 5 میلی‌متری تشکیل شده‌اند. در صورتی که جوش این ورق‌ها از نوع CO2 باشد، مقاومت و کیفیت بالایی در برابر ضربه دارد.

به طور کلی در قالب‌های لبه خم ورق صفحه و لبه‌ها یکپارچه بوده و فقط لبه ابتدا و انتهای قالب به صورت جوشی به آن متصل می‌شوند، اما در قالب‌های تسمه‌ای تمامی لبه‌ها به کمک جوش و سخت کننده به صفحه متصل می‌گردند.

ممکن است از خود بپرسید این دو نوع قالب چه تفاوتی دارند؟! باید گفت قالب لبه خم از قالب تسمه‌ای سبک‌تر بوده اما پس از باز کردن قالب‌ها رد شیره بتن در درز دو پانل کنار هم بیشتر مشخص است.

اگر هر دو قالب به طور مناسبی تولید شوند، مقاومت کافی در برابر بار وارده از سمت بتن تازه را خواهند داشت.

لذا پیمانکاران با توجه سهولت جابه‌جایی و قیمت تمام شده، تصمیم به انتخاب نوع پانل‌های فلزی برای قالب‌بندی می‌گیرند.

پین و گوه

با ریختن بتن در قالب‌ها فشاری ایجاد می‌شود که ممکن است باعث باز شدن آن‌ها یا خروج شیره بتن شود. از پین و گوه جهت چفت کردن پانل‌های فلزی استفاده می‌گردد.

بعد از اینکه پانل‌ها به کمک پین و گوه به هم متصل شدند نوبت اجرای پشت بند می‌رسد.

از پشت بندهای افقی، قائم و مایل جهت یکپارچه سازی پانل‌ها و افزایش مقاومت برای مقابله با نیروی رانشی بتن تازه استفاده می‌شود.

ممکن است در هنگام نصب قالب ها یا بتن ریزی، ستون ناشاقول شود. به همین دلیل از جک‌های مایل جهت تثبت پانل‌ها استفاده می‌شود.

در ارتفاع‌های حداکثر یک متری باید از پشت بند استفاده شود. برای اجرای پشت بند در ستون‌ها معمولا از لوله داربست استفاده می‌شود. 

بست قورباغه‌ای

در ستون‌‌های لبه که امکان اجرای جک مایل از دو طرف وجود ندارد، برای نگه داشتن قالب‌ها و شاقول کردن آن از سیم نجاری یا میلگرد به کمک بست قورباغه‌ای استفاده می‌کنند.

جهت انجام این کار باید هنگام بتن ریزی سقف یا فونداسیون قلاب‌هایی در آن قرار داده باشید.

تسمه 

در صورتی که المان بتنی عریض باشد، برای اینکه پانل‌ها در اثر فشار بتن ریزی از هم فاصله نگیرند از تسمه استفاده می‌شود. 

تسمه بین دو پانل قرار گرفته شده و فاصله دو وجه ستون را حفظ می‌کند. طولی که برای تسمه انتخاب می‌کنید برابر عرض ستون به علاوه 5 سانتی‌متر از هر طرف باشد.

به طور مثال برای ستون با عرض 50 سانتی‌متر باید از تسمه‌های 60 سانتی‌متری استفاده کرد.

برای مطالعه بیشتر در مورد جزئیات اجزای قالب بندی ستون بتنی و نکات آن به مقاله ” “ سر بزنید.

اجزای قالب بندی ستون بتنی 3 متری با ابعاد 40×40 به شرح زیر است:

1) 12 عدد پانل 30×100 سانتی‌متر

2) 8 عدد پانل کنج 5× 5 با طول 150 سانتی‌متر

3) 75 جفت پین و گوه

نحوه قالب بندی ستون بتنی

پس از تکمیل آرماتوربندی ستون، رامکاها جهت تنظیم ابعاد ستون و جلوگیری از دزآکسه شدن آن‌ها، در دو جهت عمود بر هم بسته می‌شوند و پس از آن قالب بندی ستون شروع می‌شود.

برای مطالعه بیشتر در مورد نحوه اجرای رامکا فلزی و بتنی و تمام ریزه کاری‌های آن به مقاله ” “ حتما سر بزنید.

قالب بندی ستون بتنی از 6 مرحله تشکیل شده است:

تهیه قالب‌ها

پانل‌ها باید از مراکز معتیر تولیدکننده قالب تهیه شوند. در زمان تهیه حتما به نوع، کیفیت و اندازه‌های لازم دقت کنید. 

در صورت تهیه قالبهای چوبی حتما اندازه‌های آن در سه بعد چک شود و سطح آن‌ها باید صاف و بدون اعوجاج باشد. ولی قالبهای فلزی از این نظر دقیق‌تر هستند.

معمولا از پیمانکاران قالب بند و آرماتوربند برای انجام این امور استفاده می‌شود که خودشان پانل‌ها و سایر تجهیزات را دارند. 

تمیز کردن قالب‌ها

در صورتی که قالب‌ها برای اولین بار استفاده می‌شوند نیازی به تمیز کردن ندارند، در غیر این صورت باید تمیز بودن پانل‌ها چک شود. در صورتی که روی آن‌ها از قبل سیمان خشک شده به جا مانده باشد، باید با فرچه پاک شود. 

روغن کاری قالب‌ها

سپس قالب‌ها روغن‌کاری می‌شوند. جهت رسیدن به سطح صیقلی بتن و مکان‌هایی که صیقلی بودن سطح برای ما مهم است، بهتر است از مواد رهاساز استفاده شود.

در غیر این صورت روغن سوخته را با گازوئیل ترکیب می‌کنند و با فرچه روی پانل‌ها مالیده می‌شود.

در قالب‌های چوبی از گازوئیل استفاده می‌کنند اما به هر حال توصیه می‌شود از مواد رهاساز استفاده شود.

در تیرها می‌توان به جای روغن کاری قالب کف، روی آن نایلون کشید و پس از باز کردن پانل‌ها، نایلون را جدا کرد.

در زمان روغن‌کاری اگر آرماتورها روغنی شوند، باید به وسیله پارچه و بنزین یا انژکتور شور ماشین، تمیز گردند. در غیر این صورت به دلیل روغنی بودن، بین آرماتور و بتن چسبندگی به وجود نیامده و موجب ضعف عملکرد آن می‌شود.

بستن قالب‌ها با پین و گوه

در این مرحله ابتدا پانل را نوک رامکا قرار می‌دهند، سپس پانل کناری را قرار داده و با پین و گوه به هم می‌بندند و به همین ترتیب پانل‌های بعدی گذاشته می‌شود.

حدود 75 عدد پین و گوه برای یک ستون 3 متری مورد نیاز است.

در قالب‌ بندی ستون‌های بتنی عریض از تسمه نیز استفاده می‌شود. زمانی که بتن ریزی انجام می‌شود ممکن است پانل‌ها بر اثر فشار بتن باز شوند. تسمه‌ها باعث محکم نگه داشتن آن‌ها می‌گردد.

تسمه‌ها از هر طرف به اندازه 5 سانتی‌متر بیرون زدگی از ستون دارند و به وسیله پین و گوه بسته می‌شوند.

بعد از باز کردن قالب‌ها قسمتی از تسمه که از ستون بیرون می‌زند پخ زده شده ولی بهتر است بریده و ضدزنگ زده شود که دچار زنگ‌زدگی نگردد.

جهت قالب بندی کنج ستون‌ها بهتر است از قالب کنج استفاده شود. این پانل‌ها سطح کونیک و گرد فراهم می‌کنند. اگر از قالب کنج استفاده نکنیم و اصطلاحا به صورت کنج صفر اجرا شود، امکان خروج شیره بتن، کرمو شدن، تیزگوشه و لب‌پر شدن آن وجود دارد. 

قالب بندی ستون‌های لبه به این شکل است که چوب‌های چهارتراشی در لبه قرار می‌دهند و به وسیله سیم نجاری به آرماتورها می‌بندند. سپس پانل روی چوب‌ قرار می‌گیرد.

اجرای پشت بند و شاقول کردن قالب‌های ستون

بر اثر بتن ریزی و فشار بتن، ممکن است پانل‌ها باز شوند. به وسیله پشت بندها، پانل‌ها را محکم نگه می‌دارند تا بر اثر فشار بتن باز نشوند و از کج شدن و ناشاقولی احتمالی در هر چهار طرف ستون جلوگیری شود.

در فواصل حداکثر یک متری به وسیله لوله داربست و گیره، پانل‌ها را محکم می‌کنند.

سپس ستون‌ها باید شاقول شوند. شاقول کردن ستون بعد از قالب بندی و همچنین بعد از بتن ریزی امری ضروری است. شاقول بودن به معنی در راستای قائم قرار گرفتن است.

شاقول وسیله‌ای است که از یک مخروط و نخ تشکیل شده است. فاصله نخ از بالا تا سطح ستون باید برابر با فاصله مرکز شاقول که نخ از آن رد شده تا سطح بتن در پایین باشد.

در صورت ناشاقول بودن، میزان ناشاقولی باید در رنج مجاز باشد. به میزان تلورانسی که می‌توان ناشاقول باشد، رواداری گفته می‌شود. 

طبق مبحث نهم مقررات ملی ساختمان ویرایش 92، میزان رواداری طبق جدول زیر است:

جهت تنظیم شاقولی بودن ستون‌ها و تثبت آن‌ها در همان وضعیت از جک‌های مایل استفاده می‌شود. 

بهتر است در اجرای سقف یا فونداسیون آرماتورهایی تعبیه شود تا جک‌ها را در جای خود نگه دارند و روی سطح نلغزند. در غیر این صورت از گچ برای محکم نگه داشتن پایه جک‌ها استفاده می‌شود.

برای ستون‌های لبه که شرایط اجرای جک از دو طرف وجود ندارد، قلاب‌هایی از قبل در سقف قرار می‌دهند و با استفاده از سیم نجاری یا میلگرد، قالب را نگه می‌دارند.

مسدود کردن پای قالب‌ها با ملات گچ

مرحله آخر در نحوه قالب بندی ستون بتنی، مسدود کردن درزها است.

قالب‌ها باید کنار هم چفت شده و درزها بسته شوند. در صورتی که از قالب‌های کنج استفاده نشود، ممکن است شیره بتن از بین آن‌ها خارج شود. به همین دلیل در این نقاط از ملات گچ استفاده می‌شود.

همچنین در پای پانل‌ها امکان خروج شیره بتن وجود دارد، در این قسمت‌ها نیز ملات گچ می‌زنند.

نکته مهم در قالب بندی ستون بتنی آن است که چون ممکن است کف، تراز نباشد، حتما تراز نهایی ستون با استفاده از شیلنگ تراز یا دوربین نقشه برداری مشخص شود.

در صورتی که این امر اجرا نشود احتمال بروز مشکلات زیادی در مرحله اجرای سقف به وجود می‌آید.

انواع قالب بندی ستون بتنی

قالب بندی ستون‌ها معمولا به وسیله قالب‌های چوبی یا فلزی انجام می‌شود.

قالب‌های چوبی که از الوار، چهارتراش و تخته تشکیل شده‌اند، امروزه کمتر استفاده شده و بیشتر در پروژه‌های کوچک با اهمیت کم اجرا می‌شوند.

قالب‌های چوبی نسبت به فلزی عمر کمتری دارند ولی در مواردی که قالب بندی مشکل باشد، انعطاف زیادی دارند.

ضخامت تخته‌های چوبی معمولا ۲.۵ تا ۳ سانتی‌متر است.

شماره میخ‌هایی که در کارهای قالب بندی استفاده می‌شود، معمولا ۲۸/۶۵ یعنی قطر ۲.۸ میلی‌متر و طول 65 میلی‌متر است. از میخ‌های ۲۵/۵۰ هم می‌توان برای تخته‌های کم ضخامت استفاده کرد.

دلایل استفاده از چوب برای قالب بندی ستون بتنی عبارتند از:

 مقاومت کششی فشاری و برشی مناسب

 سبک بودن آن جهت جابجایی و حمل آسان

 مناسب برای بتن ریزی در هوای گرم و سرد به دلیل ضریب هدایت حرارتی کم نسبت به فلز

 نسبت به پانل فلزی جز در موارد خاص هزینه کمتری دارد.

 شکل پذیری آسان

قالب‌های فلزی به دلیل کیفیت، سرعت اجرای بالاتر، امکان استفاده چند باره، دوام و مقاومت بیشتر در برابر حریق متداول‌تر است. 

در صورتی که پانل‌ها اعوجاج داشته باشند، باعث ناشاقولی ستون می‌شوند.

استفاده از آلومینیوم جهت کاهش کیفیت بتن ممنوع است زیرا در اثر واکنش شیمیایی سطح داخل لوله‌های آلومینیمی با سیمان، گاز هیدروژن تولید می‌شود که می‌تواند مقاومت بتن را به راحتی تا ۵۰ درصد کاهش دهد.

قالب ستون‌ها با عرض 10، 15، 20، …. تا 50 سانتی‌متر و با طول‌های 1، 1.5 و 2 متر تولید می‌شوند.

قالبهای کنج نیز در ابعاد 5×5 ، 5×10 و 10×10 سانتی‌متر قابل تهیه است.

لزوما ارتفاع قالب بندی ستون بتنی با میزانی که بتن ریزی می‌شود یکسان نیست و می‌توان قالب را با ارتفاع بیشتر بست.

برای مثال جهت قالب بندی ستون 3.2 متری می‌توانیم به دو طریق عمل کنیم:

1) قالب بندی این ستون با سه پانل 1 متری و دو پانل 10 سانتی‌متری انجام شود. دقیقا به اندازه‌ای که نیاز به بتن ریزی است.

2) از سه پانل 1 متری و یک پانل 0.5 متری استفاده شده و به اندازه ارتفاع 3.2 متر بتن ریزی شود.

هر چه قدر ارتفاع ستون بیشتر باشد، قالب بندی و بتن ریزی آن سخت‌تر می‌شود. برای مثال برای یک ستون 6 متری، پانل‌هایی که در پایین قرار می‌گیرند، فشار بیشتری از بتن به آن‌ها می‌رسد، به همین دلیل باید از پین و گوه بیشتری استفاده کرد.

در این ستون‌ها احتمال ناشاقولی و نامنظم شدن مقطع آن زیاد است. جهت شاقول کردن ستون‌های بلند باید از جک‌ها و پشت بندهای بیشتری استفاده کرد.

همچنین در این ستون‌ها بتن ریزی از ارتفاع بیشتری انجام شده و احتمال جداشدگی دانه‌ها بیشتر است. به همین دلیل باید در ارتفاع 3 متری یک دریچه ایجاد کنند.

ابتدا سه متر اولیه ستون، بتن ریزی شده و آن را ویبره می‌زنند سپس دریچه بسته شده و سه متر باقی‌مانده بتن ریزی می‌شود.

برای مطالعه بیشتر در مورد ویبره زدن و انواع ویبراتور به مقاله ” “ سر بزنید.

برای اینکه تمام نکات اجرای ساختمان را یاد بگیرید توصیه می‌کنیم را از دست ندهید.

انواع قالب ستون بتنی چیست؟

قالب بندی ستون بتنی با دو نوع قالب چوبی و فلزی امکان پذیر است ولی قالب‌ فلزی به دلیل کیفیت، سرعت اجرای بالاتر، امکان استفاده مجدد و مقاومت بیشتر در برابر حریق متداول‌تر است. 

شاقول کردن ستون های بلند چگونه انجام می‌شود؟

در شاقول کردن این نوع ستون‌ها از پشت‌بندها و جک‌های بیشتری استفاده شده و همچنین برای ستون‌های لبه از کابل و بسط قورباغه‌ای استفاده می‌شود.

امیدواریم در پایان این مقاله دید خوبی نسبت به نحوه قالب بندی ستون بتنی پیدا کرده باشید و از اینکه تا پایان مقاله با ما همراه بودید، تشکر می‌کنیم. اگر هنور سوال یا نظری دارید با ما به اشتراک بگذارید.

مسیر یادگیری مهندسی عمران یک مسیر رایگان برای حرفه‌ای شدن

حتما تو این مسیر با ما همراه شو!