با توجه به این‌که امسال سوالات عمومی کنکور حذف شده‌اند، داوطلبان کنکور تجربی، رقابت تنگاتنگی با یکدیگر دارند و میزان تسلط آن‌ها بر دروس اختصاصی و نحوه پاسخ‌دهی به سوالات، سرنوشت آن‌ها را تعیین می‌کند. همه داوطلبان کنکور تجربی می‌دانند که درس زیست‌شناسی، مهم‌ترین درس این گروه آزمایشی است که با داشتن ضریب ۱۲، بیشترین تاثیر را در نتیجه کنکور آن‌ها دارد. هرچه داوطلبان بتوانند، درصد بیشتری از سوالات این درس را پاسخ دهند، شانس خود را برای ۱۴۰۲ بالا می‌برند. به‌دلیل اهمیت این موضوع، در این مقاله از مدرسه پزشکی سیمیا قصد داریم در مورد روش مطالعه زیست کنکور صحبت کنیم. پس تا انتها همراه ما باشید.
اهمیت زیست‌شناسی در کنکور
همانطور که در مقدمه اشاره کردیم، بالاترین ضریب در کنکور تجربی، به درس زیست‌شناسی اختصاص دارد. برای همین، قبولی در رشته‌های پرطرفدار این گروه آزمایشی مانند پزشکی و دندانپزشکی، نیازمند پاسخ‌دهی صحیح به بیشتر سوالات این درس و کسب درصدهای بالاست.
اما دستیابی به چنین نتیجه‌ای، نیازمند مطالعه اصولی، مفهومی و عمیق زیست‌شناسی است. زیرا در سال‌های اخیر، شیوه طرح سوالات این درس تغییرات چشمگیری داشته است و شاهد سوالات مفهومی، محاسباتی و ترکیبی زیادی هستیم. بنابراین، فقط حفظ‌کردن مطالب و نکات درسی، نمی‌تواند موجب شود که بتوانید به درصد بالایی از سوالات پاسخ دهید و باید روش مطالعه خود را عوض کنید. در ادامه به شما کمک می‌کنیم تا با نحوه مطالعه صحیح این درس آشنا شوید.
روش مطالعه زیست کنکور: زیست را فصل به فصل بخوانیم یا ترکیبی؟
این سوالی است که بسیاری از داوطلبان کنکور تجربی می‌پرسند. باید بگوییم که هر دو روش مطالعه، درست است. در این‌جا منظور از مطالعه ترکیبی این است که مباحث مختلف درس زیست را دسته‌بندی کنید و مطالعه خود را به‌صورت مبحث به مبحث انجام دهید. به‌نظر می‌رسد، افرادی که می‌خواهند بیشترین بازدهی را از مطالعه این درس داشته‌باشند و در کنکور درصد بالایی از درس زیست کسب کنند، مطالعه ترکیبی یا همان مبحثی، کارآمدتر است.
روش مطالعه زیست کنکور به‌صورت مفهومی چگونه است؟
همانطور که در بخش قبل اشاره کردیم، مطالعه زیست، به‌صورت ترکیبی می‌تواند کارایی بیشتری برای شما داشته‌باشد. لازمه این روش مطالعه، توجه به مفاهیم و مباحث مختلف درس زیست‌شناسی است. می‌توان مباحث مختلف این درس را به چهار دسته زیر تقسیم‌بندی کرد:
- زیست جانوری انسانی
- ژنتیک
- زیست گیاهی
- زیست سلولی مولکولی
اکنون که مباحث اصلی زیست‌شناسی مشخص شدند، باید ببینید که کدام فصل‌های کتاب‌های درسی زیست‌شناسی شما به این مباحث اختصاص دارند. در بخش‌های بعد فصول مربوط به هر مبحث را مشخص می‌کنیم.
زیست گیاهی کنکور شامل چه فصل هایی است؟
فصل‌های زیست گیاهی برای کنکور، شامل ۵ فصل است که از کتاب‌های زیست دهم، یازدهم و دوازدهم، استخراج می‌شوند. این فصل‌ها عبارتند از:
- فصل ششم و هفتم زیست پایه دهم
- فصل هشتم و نهم زیست پایه یازدهم
- فصل ششم زیست پایه دوازدهم
ژنتیک کنکور شامل چه فصل‌هایی است؟
ژنتیک کنکور نیز همانند زیست گیاهی، شامل ۵ فصل است که از کتاب‌های زیست یازدهم و دوازدهم استخراج می‌شوند. این فصول عبارتند از:
- فصل ششم و هفتم زیست پایه یازدهم
- فصل یکم، سوم و چهارم زیست پایه دوازدهم
زیست سلولی مولکولی کنکور شامل چه فصل‌هایی است؟
این مبحث شامل ۶ فصل است که از کتاب‌های زیست پایه دهم و دوازدهم استخراج می‌شوند. فصول مربوط به زیست سلولی مولکولی عبارتند از:
- فصل یکم زیست پایه دهم
- فصل یکم، دوم، پنجم، ششم و هفتم زیست پایه دوازدهم
زیست جانوری انسانی کنکور شامل چه فصل‌هایی است؟
این مبحث از زیست، جزء مباحث مهم به‌شمار می‌آید و معمولا تعداد زیادی از سوالات زیست‌شناسی کنکور را به خود اختصاص می‌دهد. زیست جانوری انسانی از کتاب‌های زیست دهم و یازدهم، استخراج می‌شود و شامل فصل‌های زیر است:
- فصل یکم، دوم، سوم، چهارم و پنجم زیست پایه دهم
- فصل یکم، دوم، سوم، چهارم، پنجم و هفتم زیست پایه یازدهم
روش مطالعه زیست کنکور با چه ترتیبی است؟
اکنون که با مباحث زیست کنکور آشنا شدید و دانستید که کدام فصول از کتاب‌های درسی زیست به این مباحث اختصاص دارند، باید ترتیب مطالعه زیست را یاد بگیرید تا بتوانید بهترین عملکرد را در این آزمون داشته‌باشید. شاید هنگام مطالعه مباحث فصل‌هایی که به آن‌ها اشاره کردیم، متوجه شوید که دو مبحث سلولی و مولکولی و جانوری انسانی، اشتراکات زیادی دارند و برخی فصل‌های مشترک دارند.
با توجه به این شرایط، به‌نظر می‌رسد که در مباحث زیست کنکور باید تغییراتی انجام دهید. برای این‌که در مطالعه مباحث زیست دچار سردرگمی نشوید، بهتر است، مبحث زیست جانوری انسانی را با زیست سلولی و مولکولی ادغام کنید. بدین‌ترتیب سه مبحث کلی خواهید داشت که به شرح زیر هستند.
- زیست جانوری انسانی و سلولی و مولکولی
- ژنتیک
- گیاهی
مطالعه زیست به روش رتبه‌های برتر
در قسمت قبل، مباحث مربوط به زیست کنکور را به سه مبحث کاهش دادیم تا داوطلبان با آرامش و راحتی بیشتری بتوانند این مباحث را مطالعه کنند. اکنون نوبت به آن رسیده است که با نحوه مطالعه این مباحث آشنا شوید.
پیشنهاد ما این است که ابتدا به سراغ مطالعه مبحث زیست جانوری انسانی و سلولی و مولکولی بروید، به‌صورت زیر:
- مطالعه فصول یکم تا پنجم زیست پایه دهم
- مطالعه فصول یکم تا پنجم زیست پایه یازدهم
- مطالعه تمامی فصول زیست پایه دوازدهم، به‌غیر از فصول سوم و چهارم
با مطالعه این فصول، می‌توان گفت که بیش از ۹۰ درصد مطالب مربوط به زیست سلولی و مولکولی و جانوری انسانی را مطالعه کرده‌اید. پس از آن باید به مطالعه فصول مربوط به مباحث ژنتیک و گیاهی بپردازید. به‌صورت زیر:
برای ژنتیک:
- فصل‌های ششم و هفتم زیست پایه یازدهم
- فصل‌های سوم و چهارم زیست پایه دوازدهم
برای زیست گیاهی:
- فصل‌های ششم و هفتم زیست پایه دهم
- فصل‌های هشتم و نهم زیست پایه یازدهم
بهترین زمان برای مطالعه زیست، چه زمانی است؟
به‌دلیل این‌که درس زیست‌شناسی، مهم‌ترین درس گروه آزمایشی تجربی است، باید وقت بیشتری را به مطالعه آن اختصاص دهید. پیشنهاد ما این است که حداقل یکچهارم از زمان شما باید به مطالعه درس زیست اختصاص پیدا کند. همچنین این درس باید پای ثابت مطالعه روزانه شما باشد. تعداد ساعات مطالعه، به میزان یادگیری شما بستگی دارد.
بهتر است در هر نوبت، بین یک تا یک‌ونیم ساعت باشد و سپس یک ربع استراحت کنید و پس از آن دوباره به مطالعه خود ادامه دهید. بهترین زمان برای مطالعه زیست، معمولا صبح‌هنگام و زمانی است که مغز پس از خواب شبانه در آمادگی کامل به‌سر می‌برد. البته ممکن است، مغز برخی افراد در ساعات دیگری از روز بیشترین آمادگی را داشته‌باشد که باید بر اساس آن زمان مطالعه خود را تنظیم کنند.
نحوه خلاصه‌برداری زیست کنکور چگونه باشد؟
زیست‌شناسی، جزء دروسی است که طراحان می‌توانند از تمام جملات آن، سوال تستی طرح کنند. به‌همین دلیل، منبع اصلی شما باید کتاب‌های درسی زیست‌شناسی باشد و از آن‌ها خلاصه‌برداری کنید. بهترین روش مطالعه زیست کنکور برای خلاصه‌برداری، حاشیه‌نویسی کتاب‌های درسی هستند. همچنین می‌توانید از کاغذهای یادداشت رنگی چسب‌دار برای خلاصه‌نویسی استفاده کنید و آن‌ها را به صفحات مرتبط در کتاب‌های زیست خود بچسبانید. فراموش نکنید که هدف از خلاصه‌نویسی این است که بتوانید مطالب و نکات مهم را در کوتاه‌ترین زمان مرور کنید، به‌همین دلیل استفاده از کلمات و عبارات کلیدی و همچنین جدول می‌تواند برای خلاصه‌نویسی بسیار مفید باشد.
آیا موثرترین روش مطالعه زیست کنکور این است که کتاب‌های درسی را بخوانیم؟
انتخاب منبع مناسب برای زیست کنکور، یکی از رازهای موفقیت در پاسخ‌دهی به سوالات آن است. کتاب‌های درسی زیست، بهترین منبع برای آن هستند، بنابراین از مطالعه آن‌ها غافل نشوید. اگر بهترین کتاب کمک‌درسی زیست را دارید، بازهم مطالعه کتاب‌های درسی زیست، بسیار مفید هستند.
ضریب درس زیست شناسی در کنکور
کنکور ۱۴۰۲، دچار تغییرات زیادی شده است. یکی از این تغییرات، ضرایب دروس کنکور است. درس زیست‌شناسی نیز از این تغییرات مستثنی نبوده است و ضریب ۱۲ به آن اختصاص یافته است که بالاترین ضریب در بین دروس کنکور گروه آزمایشی تجربی دارد.
چگونه قیدهای زیست را بخوانیم؟
در سوالات زیست کنکور، قیدهایی مثل همه، همیشه، اغلب، تقریبا، بسیاری، بعضی، برخی و …، نقش تاثیرگذاری دارند و یکی از ابزارهای طراحان سوال برای به اشتباه‌انداختن داوطلبان هستند. از این‌رو تسلط بر قیدهای زیست‌شناسی، می‌تواند شانس شما برای پاسخ‌دهی درست به سوالات آن را به‌میزان زیادی افزایش دهد. روش‌های مختلفی برای خواندن و حفظ‌کردن قیدهای زیست وجود دارد که در ادامه آن‌ها را به شما معرفی می‌کنیم.
هایلایت کردن
می‌توانید قیدها را به سه دسته تقسیم‌بندی و هرکدام را با یک رنگ هایلایت کنید. به‌عنوان مثال:
- قیدهایی که بار معنایی منفی دارند (مثل بعضی یا برخی) را با هایلایت آبی مشخص کنید.
- قیدهایی که بار معنایی مثبت دارند (مثل اغلب و بسیاری) را با هایلایت زرد مشخص کنید.
- قیدهایی مانند همیشه و همه را با هایلایت نارنجی مشخص کنید.
بدین‌ترتیب، مطالعه آن‌ها بسیار راحت‌تر و آسان‌تر خواهد شد.
استفاده از یک کتاب تمرینی
یک‌سری زیست جدید، به غیر از کتاب‌های خودتان، تهیه کنید. سپس همه قیدهای موجود در آن را به‌وسیله غلط‌‌گیر، بپوشانید. اکنون به سراغ کتاب‌های خود بروید و پس از این‌که یک مبحث از آن را مطالعه کردید، به کتاب‌های تمرینی مراجعه کنید و قید صحیح را در جاهای خالی بنویسید. ممکن است این روش کمی خسته‌کننده به‌نظر برسد و وقت‌گیر باشد، اما کارایی بالایی دارد.
به‌کارگیری کتاب‌های اختصاصی
برخی موسساتی که کتاب‌های کنکور را چاپ می‌کنند، یک کتاب اختصاصی برای قیدهای زیست‌شناسی طراحی کرده‌اند. با خرید این کتاب‌ها می‌توانید در وقت خود صرفه‌جویی کنید و قیدهای زیست‌شناسی را خیلی خوب یاد بگیرید.
سخن پایانی
در این مقاله به بررسی روش مطالعه زیست کنکور پرداختیم. باتوجه به این‌که این درس، مهم‌ترین درس کنکور برای داوطلبان رشته تجربی است، باید روش صحیح مطالعه آن را یاد بگیرید و زمان بیشتری را به این درس اختصاص دهید. برای مطالعه زیست کنکور می‌توانید از دو روش فصل‌به‌فصل یا روش ترکیبی استفاده کنید. البته به‌نظر می‌رسد روش ترکیبی یا همان مبحث‌به‌مبحث، کارایی بیشتری داشته‌باشد. همچنین خلاصه‌برداری زیست را فراموش نکنید تا در روزهای نزدیک به کنکور، بتوانید مطالب و نکات این درس را به‌سرعت مرور کنید. بهترین منبع برای زیست‌شناسی، کتاب‌های درسی هستند، اما می‌توانید از کتاب‌های کمک‌درسی نیز استفاده کنید.
سوالات متداول
سوالات پرتکرار در مورد روش مطالعه زیست کنکور
در این قسمت به سوالات رایجی که در مورد نحوه مطالعه زیست کنکور پرسیده می‌شود، پاسخ می‌دهیم.
۱- بهترین روش برای مطالعه زیست کنکور، کدام روش است؟
شما می‌توانید از روش فصل‌به‌فصل یا روش ترکیبی برای مطالعه این درس بهره ببرید، اما روش ترکیبی کارایی بهتری دارد.
۲- چند ساعت در روز زیست بخوانیم؟
تعداد ساعت مطالعه زیست کنکور، برای هر فرد متفاوت است. اما پیشنهاد می‌کنیم، یکچهارم از زمان خود را به مطالعه این درس اختصاص دهید.
۳- بهترین منبع برای زیست کنکور چیست؟
کتاب‌های درسی، بهترین منبع برای زیست کنکور هستند. اما در کنار آن‌ها می‌توانید از کتاب‌های کمک‌آموزشی نیز بهره ببرید.