آیا ممبرانی که آسیب دیده را می توان دوباره احیا کرد؟

نحوه نصب ممبران اسمز معکوس

نصب ممبران های تصفیه آب صنعتی باید توسط فردی کارآزموده و مجهز به تجهیزات مورد نیاز نصب انجام شود. از جمله وسائل پیش نیازی که یک نصاب برای نصب ممبران RO صنعتی به آن نیاز دارد.  می توان به این موارد اشاره کرد: کفش و عینک ایمنی، دستکش لاستیکی، روان کننده های سیلیکون، گلیسیرین، ابزار مختلفی مانند آچار آلن، لوازم مناسب برای شستشوی پرشروسل شامل آب با فشار مناسب، اسفنج با میله بلند برای شستشوی کل سطح داخلی پرشروسل و مواردی از این دست.

قبل از نصب فیلتر پرشر وسل تصفیه آب صنعتی، گپ های دو طرف وسل را از آن جدا کنید. با استفاده از آب پر فشار همه آلودگی ها و گرد و غبار داخل وسل را شستشو داده و سپس روغن کاری کنید. بعد از فراهم آوردن نیازهای اولیه برای نصب، مراحل زیر را برای نصب پرشر وسل 4 اینچ انجام دهید:

 1- نصب Thrust ring در بخش انتهای خروجی پساب: قبل از هر کاری، رینگ نگهدارنده بخش انتهای وسل در خروجی پساب را نصب کنید. به این رینگ Thrust ring و یا retaining ring نیز گفته می شود.

روش نصب آن نیز ممکن است در شرکت های مختلف سازنده وسل با هم کمی متفاوت باشد.

هشدار مهم: عدم نصب یا نصب غیر صحیح این رینگ، باعث وارد آمدن آسیب به ممبران می شود.

2- نام گذاری و ثبت طرح جایگذاری ممبران ها داخل وسل: همه وسل ها را نام گذاری کنید. ترتیب جایگذاری ممبران ها را با سریال درج شده روی هر ممبران با دقت در وسل مربوطه ثبت و نگهداری کنید.

نکته: سابقه کارکرد ممبران و محل قرار گرفتن آن داخل وسل، برای برنامه ریزی تعمیرات و نگهداری از آب شیرین کن صنعتی بسیار مهم است.

3- جایگذاری ممبران ها داخل وسل: اگر وسل چند المانه می باشد و داخل آن چند ممبران قرار می گیرد، ممبران اول را از محل ورودی آب به وسل در جهت مشخص شده مربوط به حرکت جریان ممبران، وارد وسل کنید.

ممبران را تا نیمه وارد وسل کرده، سپس رابط بین دو ممبران (inter connector) را نصب کنید. اورینگ مربوط به رابط را با استفاده از روان کننده سیلیکونی مورد تایید شرکت سازنده روغن کاری کنید و آن را در لوله مرکزی ممبران اول وارد و محکم کنید.

انتهای دگیر رابط را نیز برای ورود ممبران دوم، روغن کاری نمائید. برای این کار در صورتی که روان کننده سیلیکونی در دسترس نبود، می توانید از گلیسیرین استفاده کنید. سپس ممبران دوم را به صورت افقی و هم مرکز با ممبران اول به رابط میان دو ممبران متصل کنید؛

ممبران اول و دوم را به صورت افقی و هم مرکز به آرامی و به صورت یکپارچه به وسل داخل کنید، تا جایی که نیمی از ممبران دوم به وسل داخل شود. این عملیات باید برای تمامی ممبران هایی که قرار است داخل وسل قرار گیرند، به همیت ترتیب انجام شود.

نکته: در ممبران های نسل جدید نیازی به رابط یا همان inter connector نمی باشد، این ممبران ها با تکنولوژی به نام iLEC به هم دیگر متصل می شوند.

ممبران های تولید شرکت فیلمتک نیز به این تکنولوژی مجهز می باشند. برای اتصال ممبران هایی با این تکنولوژی به دستورالعمل شرکت سازنده آنها مراجعه کنید.

4- نصب end cap در دو انتهای وسل: بعد از ورود نیمی از فیلتر ممبران آخر به وسل، باید گپ های انتهایی هر وسل نیز در جای خود نصب شود. ابتدا لازم است مجموعه مربوط به آب بندی در بخش خروج پساب به وسل نصب گردد.

تمامی اجزا و قطعات مربوط به آب بندی انتهایی وسل را با دقت نصب کنید. هم چنین قیف انتهایی نگهدارنده، اورینگ و رابط انتهایی را به همراه اندکپ به دقت نصب نمائید.

برای اتصال ممبران مجاور بخش خروجی پساب، مجموعه ممبران ها را تا انتها به وسل وارد کنید، تا رابط مربوط به end cap انتهایی به ممبران آخر متصل شود.

برای اطمینان از نصب صحیح رابط انتهایی، ممبران آخر را به کمک قیف نگهدارنده بچرخانید. بعد از نصب کامل اندکپ نهایی، عملیات مشابه را برای کپ ورودی در وسل نیز انجام دهید.

ابتدا اورینگ و سپس رابط متصل شونده به کپ انتهایی را نصب کنید و سپس در مرحله آخر، end cap محل ورود آب را به وسل نصب و در محل خود محکم کنید.

نکته: معمولا به دلیل سختی نصب end cap ابتدایی در مرحله آخر نصب، از ابزاری برای هل دادن ممبران ها به داخل وسل استفاده کنید.

از این ابزار صرفا برای وارد کردن ممبران ها در مرحله انتهایی نصب با استفاده از فشار پیچ و مهره آن می باشد. توجه داشته باشید که این ابزار به دلیل احتمال آسیب به ممبران ها باید با دقت کافی استفاده شوند.

فیلتر ممبران چیست؟

فیلتر ممبران، اصلی ترین و مهم ترین قطعه در دستگاه های تصفیه آب صنعتی در حوزه به شمار می رود. فیلتر ممبران صنعتی یک غشای نیمه تراوا است، که تمامی آلودگی های شیمیایی، نیترات، نیتریت، آرسنیک را تا 99.6 درصد حذف می کند همچنین توانایی حذف املاح موجود در آب را تا 0.0001 میکرون دارا می باشد به همین دلیل گفته می شود این فیلتر موجب شیرین سازی آب و حذف مواد محلول موجود در آب می شود.

همانطور که گفته شد فیلتر ممبران از چندین لایه غشاء نیمه تراوا تشکیل شده است بدین صورت که غشاء نیمه تراوا به صورت لایه های نازک به دور لوله ای پیچیده شده و ساختار آن به گونه ایست که تنها اجازه عبور برخی از مواد را می دهد، به همین دلیل در آب دارای املاح و آلاینده های مختلف تنها مولکول های آب اجازه عبور از فیلتر ممبران را داشته که نهایتا خروجی این فرآیند یا خروجی فیلتر ممبران آب تصفیه شده ای است که دارای استاندارد های لازم جهت نوشیدن یا استفاده در مصارف مختلف می باشد و در مقابل مایع تغلیظ شده ای که حاوی آلاینده های مختلف است به سمت مجاری فاضلاب هدایت شود.

فشار کاری بر روی فیلتر ممبران صنعتی، به سختی آب و املاح موجود در آن بستگی دارد، بدین صورت که هر چه سختی آب بالاتر باشد، فشار اعمال شونده توسط آب نیز بر روی غشای ممبران بیشتر خواهد بود به همین دلیل میزان فشار ایجاد شده توسط پمپ در فرآیند تصفیه آب به وسیله فیلتر ممبران از اهمیت بالایی برخوردار است این میزان فشار با توجه به میزان غلظت آب تعیین می گردد، بدین معنا که هر چه میزان غلظت بیشتر باشد به فشار بیشتری برای عبور مایع از فیلتر ممبران نیازمندیم، فیلتر ممبران اجازه عبور حدود 95 الی 99 درصد املاح موجود در آب را نمی دهد. شایان ذکر است فیلتر ممبران، با عنوان فیلتر صنعتی نیز شناخته می شود.

فیلتر ممبران صنعتی با توجه به این که در مصارف دریایی یا صنعتی استفاده شود قادر به فیلتر آب با میزان سختی و املاح متفاوت می باشد به این شکل که هر قدر میزان سختی و املاح در آب بیشتر بوده فشار ناشی از تصفیه آب به فیلتر نیز بیشتر خواهد بود. به طور کلی انواع فیلتر ممبران صنعتی با توجه به نوع کاربرد که ممکن است دریایی و یا صنعتی باشد در میزان فشار کاری و میزان آبدهی متفاوت خواهند بود.

انواع فیلتر ممبران تصفیه آب صنعتی

فیلتر ممبران صنعتی، در دستگاه های تصفیه آب صنعتی با توجه به نوع آب ورودی، نوع ساختار و همچنین ظرفیت تولید، دارای انواع مختلفی می باشد که در ادامه به شرح هر یک می پردازیم:

فیلتر ممبران بر اساس آب ورودی

فیلتر ممبران را بر اساس نوع آب ورودی به انواع ذیل تقسیم بندی می کنند:

• فیلتر ممبران دریایی مناسب برای آب دریا است و با نام SW نیز شناخته می شود این نوع فیلتر ممبران صنعتی مناسب آب هایی با سختی فراتر از 10000 میلی گرم در لیتر می باشد.
• فیلتر ممبران آب لب شور مناسب استفاده برای دستگاه های صنعتی است که از آب چاه یا آب شهری در سیستم های خود استفاده می کنند. این فیلتر ها با نام فیلتر های BW نیز شناخته می شوند، فیلتر ممبران BW برای آب هایی با سختی کم تر از 10000 میلی گرم بر لیتر مناسب می باشند.

فیلتر ممبران بر اساس ظرفیت

شایان ذکر است فروش فیلتر ممبران صنعتی در بازار در قالب سه مدل زیر می باشد:

• فیلتر ممبران 2.5 اینچ (این ظرفیت فیلتر ممبران مناسب می باشد و صنعتی محسوب نمی شود.)
• فیلتر ممبران 4 اینچ
• فیلتر ممبران 8 اینچ

بهترین فیلتر ممبران برای کاربرد های صنعتی سایز های 4 و 8 اینچ است که از متداول ترین و کاربردی ترین سایز ها می باشند.

فیلتر ممبران بر اساس ساختار

اکنون، انواع فیلتر ممبران صنعتی را با توجه به نوع ساختار در زیر معرفی خواهیم کرد:

• میکرو فیلتراسیون (MF)
• الترا فیلتراسیون (UF)
• ممبران های نانو فیلتراسیون (NF)
• اسمز معکوس (RO)

در ادامه به شرح هر یک از موارد فوق می پردازیم:

فیلتر ممبران MF (فیلتر ممبران میکروفیلتراسیون)

این نوع فیلتر ممبران صنعتی برای عملکرد مطلوب نیازمند فشار در بازه 15 الی 60 PSI بوده و قادر به حذف ذزات با سایز 0.03 الی 10 میکرون می باشد. از نکات مهم درباره این فیلتر ها عدم توانایی آنها در حذف ویروس ها می باشد به همین دلیل توصیه می شود از نور ماوراء بنفش به عنوان ضد عفونی کننده آب در کنار این فیلتر استفاده شود، همچنین جهت جلوگیری از ایجاد رسوب می توان از این فیلتر در پیش تصفیه نیز استفاده نمود. از جمله ذراتی که توسط ممبران های میکرو فیلتراسیون حذف می شوند، می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• گل و لای و لجن
• شن و ماسه
• خاک
• جلبگ، باکتری و انگل

فیلتر ممبران UF (فیلتر ممبران الترافیلتراسیون)

فیلتر الترا فیلتراسیون بر خلاف فیلتر میکرو فیلتراسیون قادر به حذف ویروس ها در فشار 30 الی 110 psi از آب می باشد، دلیل این امر نیز این است که فیلتر UF قادر به حذف ذرات تا 0.01 میکرون می باشد البته استفاده از روش های ضد عفونی کننده همچون افزودن مواد شیمیایی به آب نیز در کنار این روش توصیه می شود.

فیلتر ممبران NF (فیلتر ممبران نانوفیلتراسیون)

نانو فیلتراسیون ها به عنوان فیلتر ممبران صنعتی با توجه به حذف ذرات در مقیاس 0.001 میکرون از قدرت بالایی در حذف آلایندگی های آب برخوردارند و سختی آب را به قدری کاهش می دهند که آب تصفیه شده دارای خاصیت خورندگی است به همین دلیل از فیلتر های قلیایی یا آب تصفیه نشده برای کاهش خاصیت خورندگی آب استفاده می شوند از نکات حائز اهمیت در ارتباط با این فیلتر این است که پیشنهاد می شود پس از مرحله پیش تصفیه قرار گیرد.

فیلتر ممبران RO (فیلتر ممبران اسمز معکوس)

فیلتر ممبران اسمز معکوس از پرکاربرد ترین و قوی ترین فیلتر ها در حوزه تصفیه آب خانگی و صنعتی به شمار می رود، این فیلتر قادر به حذف تمامی آلاینده های محلول در آب در فشار 65 PSI و دمای 77 درجه سانتی گراد می باشد البته فیلتر ممبران RO پس از مرحله پیش تصفیه قرار می گیرد و قادر به حذف موارد زیر از آب می باشد:

• فلزات سنگین
• مواد آلی
• انگل ها
• باکتری ها
• ویروس ها

برخی از فیلتر های ممبران با توجه به نوع برند دارای نکاتی می باشند که می بایست به آنها توجه شود، در ادامه به شرح برخی از آنها می پردازیم:

• pH یکی از عوامل تاثیر گذار در عملکرد اسمز معکوس می باشد که محدوده استاندارد برای آن 2 الی 12 است.
• از عوامل مهم دیگر در استفاده از فیلتر ممبران صنعتی میزان کلر موجود در آب است زیرا مقدار زیاد کلر موجب آسیب های جدی به لایه پلی آمیدی می شود. میزان استاندارد کلر در آب برای گذر از فیلتر ممبران 0.1 میلی گرم در لیتر می باشد.

روش های تشخیص فیلتر ممبران اصل از تقلبی

به دلیل قیمت بالای فیلتر ممبران صنعتی بعضی از سودجویان اقدام به تولید ممبران هایی با کیفیت پایین تر کرده اند که لازم است مواردی برای تشخیص فیلتر ممبران اصل از تقلبی عنوان شود.

• خرید فیلتر ممبران صنعتی باید از فروشندگان با سابقه یا وارد کنندگان اصلی صورت پذیرد.
• توجه به بسته بندی فیلتر ممبران صنعتی، زیرا فیلتر های ممبران تقلبی دارای بسته بندی بی کیفیت می باشد.
• بررسی تعداد لایه های فیلتر ممبران صنعتی، این کار با مطابقت محصول با مشخصات فنی ارائه شده توسط شرکت اصلی صورت می گیرد.
• بعد از باز کردن بسته بندی فیلتر ممبران صنعتی، باید بوی مواد نگهدارنده ای که در جهت جلوگیری از رشد و تکثیر میکروب ها و میکروارگانیسم ها به بسته بندی اضافه شده به مشام برسد. در صورت مشاهده جلبک در بسته به احتمال بسیار قوی، فیلتر تقلبی می باشد.
• فیلتر ممبران صنعتی اورجینال یا اصل دارای وزن بالاتری نسبت به فیلترهای تقلبی می باشد.
• غشا های فیلتر ممبران اورجینال یا اصل، دارای سریال نامبر می باشد که قابلیت استعلام دارند.
• در هنگام خرید غشا های ممبران صنعتی، از فروشنده در خواست مشاهده برگ سبز محصول را نمایید.

چه املاحی از خروجی فیلتر ممبران حذف می شوند؟

از ویژگی های مهم در ارتباط با ذراتی که قادر به عبور از فیلتر ممبران صنعتی می باشند وزن ملکولی است که می بایست کم تر از 18 باشد همچنین بار یونی نیز از شاخص های دیگر به شمار می رود که باید بار یونی ذرات کم تر از بار یونی آب باشد تا قادر به عبور از فیلتر باشند. در همین راستا می توان گفت فیلتر ممبران صنعتی قادر به حذف 99 درصد آلاینده های موجود در آب می باشد از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• نمک
• مواد آلی
• باکتری
• املاح
• رسوبات
• ذرات کلوئیدی

منبع : chfrppressurevessel