خود اظهاری مالیاتی چیست؟
این که اشخاص حقیقی و حقوقی که مشمول مالیات هستند، اعلام می کنند که در آن سال مالیاتی، چه میزان درآمد و هزینه داشتند و به عبارتی سود و زیان را آشکار می کنند و در نهایت میزان مالیاتی که باید پرداخت کنند را براساس ارسال اظهارنامه مالیاتی موضوع خود مشخص می کنند. به ارسال اظهارنامه مالیاتی، خود اظهاری مالیاتی می گویند.
نکته: در اظهارنامه مبالغی که طی سال شما به عنوان مالیات پرداخت کردید نیز در اظهارنامه باید ذکر شود. برای مثال اگر شما یک پیمانکار باشید و دریافتی های شما( که به نوعی درآمد شما است) پس از کسر مالیات توسط کارفرما باشد، پس طی سال، قسمتی از درآمد شما، مشمول مالیات شده است و این مالیات به حساب دارایی استان، از طرف شما ولی به دست کارفرما پرداخت شده است. این مبالغ، در اظهارنامه مالیاتی شما باید درج شود و اسناد مثتبه آن نیز در دسترس و ضمیمه شود تا بعد از رسیدگی ممیز مالیاتی از مجموعه شما، مالیات های پرداختی شما که توسط کارفرما صورت گرفته از حساب شما کسر شود.
اظهارنامه برآوردی مالیات چیست؟ ( مشابه مالیات علی الراس که حذف شده است )
اظهارنامه برآوردی مالیات از طرف سازمان امور ارائه می شود تا از متخلفین مالیات دریافت شود. اظهارنامه برآوردی مالیات در اصل گزارشی از عملکرد سال مودیان مالیاتی متخلف است که در ارسال اظهارنامه مالیاتی یا رعایت نمودن قوانین تهیه اظهارنامه مالیاتی تخلف یا اشتباه کرده اند. اظهارنامه برآوردی مالیاتی مطابق فعالیت مودی در سال مربوطه و اطلاعات مالی به دست آمده از مودیان به وسیله طرح جامع مالیاتی، ارائه می گردد.در پایان هم بر همین اساس هم برگ تشخیص مالیات برای آن مودی صادر می شود.
زمانی که درستی یا صحت مندرجات اظهارنامه از نظر کارشناسان سازمان امور مالیاتی کشور قابل قبول نباشد یا سایر قوانین مالیاتی مربوطه اجرا نشده باشد و به هر دلیلی بعد از تسلیم اظهارنامه مالیاتی به اداره مالیات، عدم صداقت یا صحت اطلاعات آن تشخیص داده شود، محاسبه مالیات آن شخص حقیقی یا حقوقی از روال عادی خارج خواهد شد و اظهارنامه برآوردی مالیات تهیه می شود.
چه کسانی باید اظهارنامه مالیاتی ثبت کنند؟
ماده 1 قانون مالیات های مستقیم بیان می کند چه اشخاصی مشمول مالیات هستند. هر کسی که مشمول مالیات باشد ملزم به ارسال اظهارنامه مالیاتی است.
- اشخاص حقیقی و حقوقی که در ایران مشغول به فعالیت هستند و از مالیات معاف نیستند.
- اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی که خارج از کشور مشغول به کار هستند.
- اشخاص حقیقی و حقوقی که خارج کشور اقامت دارند ولی از داخل ایران درآمدزایی دارند.
- افراد غیر ایرانی چه حقیقی یا حقوقی که در ایران، درآمدزایی دارند.
چه کسانی مکلف به ارسال اظهارنامه مالیاتی نیستند؟
بر اساس ماده 2 قانون مالایت های مستقیم اشخاص زیر مشمول مالیات نیستند و مکلف به ارسال اظهارنامه مالیاتی نیستند
- شهرداری ها و سازمان های زیر مجموعه آنها
- همه سازمان ها و نهادهایی که از بودجه عمومی دولت مصرف می کنند.
- تمام موسسات و وزارت خانه ها
- صیادان، کارگران، عشایر، مجموعه های تعاونی دانش آموزی و دانشجویان.
- بنیاد ها و نهادهای انقلاب اسلامی دارای مجوز معافیت از طرف حضرت امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری
چگونه اظهارنامه مالیاتی تنظیم کنیم؟(چگونگی تنظیم اظهارنامه مالیات
تنظیم و ارسال اظهارنامه مالیاتی در سالهای اخیر دستخوش تغییرات فراوانی قرار گرفته است. تا پیش از سال ۱۳۹۱، فرآیند اظهارنامه مالیاتی بهشکل کاغذی و با صرف زمان و هزینه قابل توجهی انجام میشد. با پیشرفت تکنولوژی و به منظور تکریم مودیان و تسهیل این فرآیند، سازمان امور مالیاتی اقدام به راهاندازی سامانههای الکترونیکی نمود تا امکان تکمیل و تسلیم اظهارنامههای مالیاتی به صورت اینترنتی فراهم آید. فرآیند ثبت نام و ارسال اظهارنامه شامل مراحل زیر است:
- پیشثبت نام شماره اقتصادی و دریافت کد رهگیری
- تایید اطلاعات پیشثبت نام و دریافت پاکت نامه حاوی اطلاعات کاربری
- ثبت نام شماره اقتصادی و تایید اطلاعات ثبت نام
- دریافت و تکمیل اظهارنامه الکترونیک
- ارسال اظهارنامه و دریافت کد رهگیری
- دریافت و پرداخت قبوض پرداختی مالیات بهصورت اینترنتی
این روش نهتنها روند اظهارنامه را سادهتر و سریعتر کرده بلکه دقت و شفافیت اطلاعات ارائه شده را نیز افزایش داده است. از طریق وبسایت سازمان امور مالیاتی، www.tax.gov.ir، مودیان میتوانند از این خدمات غیرحضوری استفاده کرده و بهراحتی وظایف قانونی خود را انجام دهند. این تغییرات، نشاندهنده تلاشهای مستمر برای بهبود فرآیندهای مالیاتی در ایران است.
چه مدارکی برای تکمیل اظهارنامه مالیاتی مورد نیاز است؟
برای تهیه اسناد مالی همیشه نیاز به گردآوری مدارکی هست. در این قسمت برای شما از مدارکی صحبت میکنیم که در زمان تهیه اظهارنامه به آنها نیاز خواهید داشت. مدارکی که برای تکمیل اظهارنامه نیاز دارید عبارتاند از :
- مجوزهای صادر شده از مراجع ذی صلاح برای شما
- اساسنامه و شرکت نامه و آخرین تغییرات اساسنامه و موضوع فعالیت شرکت
- اجاره نامه یا گواهی سند محل قانونی شرکت
- رونوشت کارت ملی و شناسنامه اعضای هیات مدیره و صاحبان امضا اسناد تعهد آور
- گواهی ترازنامه اشخاص حقیقی یا حقیقی
- صورت سود و زبان کلیه اشخاصی که مکلف به تنظیم اظهارنامه عملکرد هستند
- مبلغ درآمد و فروش داخل یا خارج از کشور
- گواهیهای گردش حساب ممهور به مهر شعبه شرکت یا موسسه
- صورت بهای تمام شده کالاها یا خدماتی که ساخته شده و به فروش رفته
- کلیه قراردادهای شرکت یا موسسه با اشخاص حقیقی یا حقوقی خصوصی یا دولتی
- مانده سود و زیان دوره قبل و گردش حساب تعدیلات سنواتی
- شماره ثبت دفاتر قانونی و کد رهگیری
- سند مالیاتهای پرداخت شده که به تایید سازمان مالیاتی کشور برای کسر مالیات رسیده باشد
- کارت بازرگانی (در صورت وجود)
- کد کاربری، رمز عبور، کد رهگیری پیش ثبت نام برای ارسال اظهارنامه الکترونیکی مالیاتی
- گواهی حسابهای سالهای قبل مودی مالیاتی برای بررسی ممیز اداره مالیات
- اسنادی مثل پرداختیهای بیمه که به تشخیص اداره دارایی نیاز باشد
همچنین، در فرآیند تهیه اظهارنامه مالیاتی، ارائه اسناد و مدارک مالی دقیق و بهروز بسیار حائز اهمیت است. این اقدام نهتنها به شفافسازی وضعیت مالی کمک میکند، بلکه در پیشگیری از مشکلات و تناقضات احتمالی با اداره مالیاتی نیز موثر است. لذا، توصیه میشود که این مدارک به دقت جمعآوری و آمادهسازی شوند تا فرآیند بررسی و تایید اظهارنامه با سهولت بیشتری صورت پذیرد.
جریمه ثبت نکردن اظهارنامه مالیاتی چقدر است؟
مودیان مالیاتی اگر اظهارنامه مالیاتی را در زمان مقرر قانونی تعیین شده ارسال نکنند، مشمول جرایم و تبعات قانونی می شوند. بر اساس ماده 192 قانون مالیات های مستقیم، جریمه عدم ارسال اظهارنامه برای اشخاص حقیقی و حقوقی، برابر 30% مالیات متعلقه است و قابل بخشودگی هم نمی باشد. و طبق بند ” ت ” ماده 132 قانون مالیات های مستقیم، تسلیم اظهارنامه مالیاتی در موعد مقرر لازمه و شرط برخورداری از هر نوع معافیت مالیاتی برای اشخاص حقیقی و حقوقی که در مناطق آزاد تجاری و سایر مناطق ویژه اقتصادی مشغول به فعالیتند می باشد.