اگر دندان عقل، فضایی برای رشد نداشته باشد میتواند منجر به درد، عفونت یا سایر مشکلات دندانی شود که در اینصورت آن را می‌نامند. در چنین شرایطی احتمالا باید دندان عقل را بکشید. برای کشیدن دندان عقل باید به best dental youtube یا جراح دهان و دندان مراجعه کنید. برای جلوگیری از مشکلات احتمالی آینده برخی از دندانپزشکان و جراحان دهان کشیدن دندان عقل را توصیه می‌کنند حتی اگر دندان عقل نهفته در حال حاضر مشکلی ایجاد نکرده باشد.
معمولا فک بسیاری از افراد به اندازه کافی بزرگ نیست که بتواند دندان عقل را در خود جای دهد. در اکثر موارد، فضای کافی برای رشد دندان عقل بدون ایجاد مشکل برای سایر دندان‌ها وجود ندارد. کشیدن دندان عقل یک روش رایج برای کشیدن دندان عقل قبل از ایجاد مشکل است.
برخی از عواقب نکشیدن دندان عقل عبارتند از:
درد صورت و فک
رشد دندان‌های عقل میتواند باعث فشار و درد در فک، گوش یا کنار صورت شود. دندان عقل نهفته اغلب باعث ایجاد غدد متورم در شانه و گردن میشود. چنین علائمی ممکن است نشان دهنده وجود دندان عقل نهفته باشد.
ایجاد عفونت
باتوجه به موقعیت دندان عقل و اینکه ممکن است به طور کامل از لثه خارج نشود، ذرات غذا به راحتی می‌توانند در داخل و اطراف دندان‌ها گیر کنند. این باکتری‌ها می‌توانند عفونت را نه تنها در امتدا لثه‌ها بلکه به سایر قسمت‌های بدن پخش کنند.
ایجاد کیست
اگر کیست در زیر لثه گیر کند و نتواند به طور کامل بیرون بیاید، ممکن است در اطراف تاج دندان رشد کند. این وضعیت نه تنها به دندان بلکه ممکن است به استخوان هم آسیب برساند. به عنوان مثال کیست‌های دنتی ژروس در اثر تجمع مایع در بالای دندانی که رشد نکرده ایجاد می‌شوند. علت دقیق این تجمع، مایعی ناشناخته است.
پوسیدگی دندان
تمیز کردن دندان عقل نیمه نهفته دشوار است. تجمع ذرات غذا و پلاک دندانی میتواند باعث عفونت لثه در اطراف دندان شود. درمان نکردن چنین وضعیتی ممکن است باعث تخریب استخوان شود. علاوه‌براین، عفونت‌های درمان نشده میتواند منجر به پوسیدگی ضعیف شدن دندان‌های اطراف شود.
بهم ریختگی و ایجاد نامنظمی در دیگر دندان‌ها
اگر فک شما فضای کافی برای رشد دندان عفل نداشته باشد یا دندان با زاویه رشد کند، میتواند باعث جابجایی سایر دندان‌ها شود. به مرور زمان این وضعیت میتواند لبخند صاف و زیبای شما را به لبخندی با دندان‌های نامرتب تبدیل کند.
پریکورونیت
پریکورونیت به تورم و عفونت بافت لثه در اطراف دندان عقل گفته میشود. این عفونت بیشتر در اطراف دندان عقل پایین دیده میشود. پریکورونیت در اطراف دندان عقل نهفته یا نیمه نهفته ایجاد میشود. یک دندان عقل نیمه نهفته میتواند یک فلپ از بافت لثه باقی بگذارد که باعث جمع شدن ذرت غذا میشود. با وجود اینکه اکثر دندان‌های عقل نهفته باعث ایجاد مشکل می‌شوند اما در برخی موارد نادر دندان عقلی که کامل رشد کرده هم باید کشیده شود.
چه زمانی به دندانپزشک مراجعه کنیم؟
اگر دندان عقل شما باعث ایجاد درد شدید میشود باید به دندان پزشک مراجعه کنید. دندانپزشک با معاینه وضعیت شما تشخیص می‌دهد که آیا دندان عقل باید کشید شود یا خیر. معمولا دندانپزشک برای کشیدن دندان عقل نیاز به عکسبرداری با اشعه ایکس دارد تا به طور واضح‌تری موقعیت دندان را بررسی کند. برای دندان عقل هم مانند سایر مشکلات دندانی باید در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه کنید.
چه زمانی دندان عقل کامل درآمده یا غیرنهفته نیاز به کشیدن دارد؟
برای این کار باید ابتدا به یک دندانپزشک با تجربه مشورت کنید. درد، تورم، ناراحتی فک، جابجایی دندان‌ها یا سوراخ دندان از علائمی هستند که می‌توانند نشان دهند دندان عقل شما باید کشیده شود.
جراحی دندان عقل نهفته چگونه انجام میشود؟
قبل از کشیدن دندان عقل برای بی‌حس کردن دندان و ناحیه اطراف آن یک بی‌حس کننده موضعی برای شما تزریق میشود.
در طول کشیدن دندان عقل دندانپزشک یا جراح دهان:
- برشی در بافت لثه ایجاد میکند تا دندان و استخوان نمایان شود.
- استخوانی را که دسترسی به ریشه دندان را مسدود میکند از بین می‌برد.
- اگر در آوردن دندان به صورت تکه تکه راحت‌تر باشد آن را به چند قسمت تقسیم میکند.
- دندان را خارج میکند.
- هر گونه مواد باقی مانده از دندان یا استخوان در فضای خالی را پاک میکند.
- زخم را بخیه می‌زند تا بهبود یابد. البته در همه موارد بخیه ضروری نیست.
- گاز را روی محل استخراج دندان قرار می‌دهد تا خونریزی را کنترل کند و به تشکیل لخته خون کمک کند.
کشیدن دندان عقل چگونه انجام میشود؟
ابتدا بی‌حسی موضعی برای بی‌حس کردن دندان عقل و بافت لثه تزریق میشود. سپس دندانپزشک با استفاده از ابزارهای تخصصی دندانپزشکی به آرامی دندان را شل میکند و با احتیاط آن را از حفره خارج میکند. گاهی اوقات ممکن است برای دسترسی به دندان عقل لازم باشد دندانپزشک برش‌هایی در لثه ایجاد کند، به خصوص اگر دندان به شدت پوسیده باشد یا در خط لثه شکسته باشد.
سوالات پرتکرار
بهبودی پس از کشیدن دندان عقل با جراحی چقدر طول می‌کشد؟
بهبودی پس از جراحی دندان عقل ممکن است تا طول بکشد. در طی این مدت ممکن است دهان و گونه‌های شما متورم شوند. این علائم در چند روز اول بدتر می‌شوند اما به تدریج بهبود می‌یابند. فشار دادن ملایم یک کیسه یخ روی صورت به کاهش تورم کمک میکند.
آیا دندان عقل باید کشیده شود؟
اگر دندان عقل شما نهفته باشد اما مشکلی ایجاد نکند، معمولا نیازی به کشیدن ندارد. چون کشیدن دندان در چنین وضعیتی هیچ فایده اثبات شده‌ای ندارد و ممکن است باعث ایجاد برخی عوارض شود.
آیا میتوان دندان عقل پوسیده را نجات داد؟
بله. دندان آسیاب سوم یا همان دندان عقل مانند هر دندانی میتواند پر شود. البته در صورتی که پوسیدگی تا حدی پیشرفت نکرده باشد که دندان را به طور جدی در معرض خطر دهد.
آیا کشیدن دندان عقل نیاز به یک جراحی بزرگ دارد؟
کشیدن دندان عقل به عنوان یک جراحی بزرگ در نظر گرفته میشود. ابتدا برای بی حس کردن لثه ها یک بی حس موضعی به شما تزریق مدندان عقل چیست؟
دندان عقل (wisdom tooth) آخرین دندان در هر قوس فکی است،که دندانپزشکان به آن آسیای سوم می‌گویند. می‌دانید دندان عقل چند تاست؟ هر فردی دو دندان عقل در فک بالا و دو دندان عقل در فک پایین دارد. پس طبیعی‌ست درآوردن این دندان ها به‌لحاظ زمانی در سنین بالاتر و در بزرگسالی باشد. سن رویش این دندان بین ۱۷تا ۲۵ سالگی است حتی در بعضی افراد رویش آن در سنین بالاتر اتفاق می‌افتد. درصورت پوسیدگی دندان عقل یا عفونت و یا مشکلات دیگر، دندان باید کشیده شود. کاربرد دندان عقل در جویدن غذا نیست و حتی در مواردی که مشکل یا عفونتی نیز ایجاد نکند، توصیه پزشک کشیدن این دندان است، چون آن را زائد می‌دانند. در ادامه این مطلب شما را با دلایل جراحی و خطرات آن آشنا می‌کنیم.
انواع دندان عقل
سه نوع رویش وجود دارد:
- دندان عقل روییده: این دندان در صورتی که فضای کافی در فک در اختیار داشته باشد، طبیعی رشد میکند و هیچ مشکلی برای فرد ایجاد نمی‌کند. در مورد کشیدن این دندان اختلاف نظر وجود دارد و عدهای از پزشکان آن را دندان زائد می‌داند و حتی در صورت سالم بودن هم توصیه به خارج کردن آن دارند اما عدهای دیگر بر این عقیده اند اگر فشاری به دندان‌های دیگر وارد نمی‌کند یا پوسیدگی ندارد کاری به کارش نداشته باشید. در هر فردی ممکن است یکی یا هر ۴ تای دندان عقل این وضعیت را داشته باشد. اگرچه کم پیش می‌آید که دندان عقل این وضعیت را داشته باشد و معمولا فرد با درد یا آبسه، عقل مواجه میشود. ممکن است دندان عقل به شکل نیمه نهفته و یا نهفته باشد. اول می‌گوییم دندان عقل نهفته و نیمه نهفته چیست و بعد سراغ راه چاره برای این دندان‌ها می‌رویم.
- دندان عقل نهفته: وقتی دندان در فک باقی بماند و اصلآَ از ریشه نتواند خارج شود، دندان عقل نهفته است. اگر فرد درد یا مشکلی در فک خود احساس نکند، شاید اصلا متوجه نداشتن دندان عقل نشود. درصورتی که دندانپزشک درخواست عکس رادیولوژی کند، این دندان در لثه خود را نشان می‌دهد و پیشنهاد میشود هرچه سریع‌تر دندان کشیده شود چون:
- دندان‌های نهفته فولیکول در اطراف خود دارند و با سپری شدن زمان و بی‌توجهی به کشیدن آن، این فولیکول کیست ایجاد میکند و کیست بزرگ میشود و قسمتی از فک را ازبین می‌برد.
- عوارض دندان عقل در بزرگسالان مسن‌تر بیشتر است و بهتر است هرچه زودتر این دندان را کشید.
پس با توجه به مشکلاتی که دندان عقل در آینده ممکن است ایجاد کند، حتماَ قبل از سی‌سالگی وضعیت دندان عقل خود را نزد دندانپزشک در گوهردشت کرج بررسی کنید و اگر نیاز بود آن را جراحی کنید.
- دندان عقل نیمه نهفته: در فرایند رشد دندان عقل، وقتی به صورت نیمه نهفته است و هنوز کامل رشد نکرده است و فقط قسمتی از تاج بیرون است، ممکن است فرد را با مشکلاتی روبرو کند. در بعضی کودکان که کم‌خونی یا راشیتیسم دارند، یا به دلیل ارث یا هماهنگ نبودن اندازه فک برای رویش دندان دندان عقل نیمه نهفته شیوع دارد. درد در هنگام رشد، شایع‌ترین عارضه است که در بعضی افراد همراه با سر درد هم خواهد بود. اما عوارض این دندان بیش از این‌هاست. فضای بین دندان عقل و دندان‌های آسیا به سختی تمیز میشود، چون در انتهای دهان قرار دارد و دسترسی به آن سخت است. اگر غذایی هم بین دندان و لثه گیر کند، احتمال دارد به لثه آسیب بزند یا و آبسه ایجاد کند.
حالا اگر دندان عقل فضای کافی برای رشد نداشته باشد چه اتفاقی می‌افتد؟ به دندان‌های دیگر فشار می‌آورد و باعث کج شدن آن‌ها میشود.
علائم رویش دندان عقل
نشانه‌های رویش دندان عقل بستگی به نوع دندان عقل دارد، گفتیم که دندان نهفته و نیمه نهفته مشکلات بیشتری را برای فرد ایجاد می‌کنند. اما در کل بسیار بعید است که رویش این دندان هیچ نشانه‌ای نداشته باشد. عمومی‌ترین علامت درد دندان است.
درد دندان عقل
فشار و سوزش و تورمی که در فک ایجاد میشود و درد دندان عقل حتی گاهی تا گوش هم پیش‌روی میکند. این دردهای پیش‌رونده در سر و گوش زمانی ایجاد میشود که دندان عقل راهی برای خروج ندارد و به بافت‌های اطراف فشار وارد میکند و آن وقت است که باید چاره‌ای برای درد دندان بیابید. حتما می‌پرسید در مواقعی که دسترسی به پزشک وجود ندارد، یا مثل حالا درگیر پاندمی کرونا باشیم و در قرنطینه، خودمان چه کار می‌توانیم بکنیم؟ چه چیزی برای خوب است؟ به‌خصوص اگر درد دندان در شب باشد. استفاده از مسکن برای دندان درد بهترین راه پیشنهادی است. می‌توانید از مسکن‌های بدون نسخه مثل ، نوافن، استفاده کنید. اگر مسکن قوی برای دندان درد لازم دارید، از و یا قرص‌های کدئین دار استفاده کنید. ولی حواستان باشد داروهای کدئین دار وابستگی ایجاد می‌کنند پس دائم استفاده نکنید. در صورت نیاز درهر موفع از شبانه روز می توانید با در دراین رابطه مشورت کنید.
برای درمان فوری عفونت دندان عقل چه کار کنیم؟
در مواقعی هم دندان عقل عفونت دارد. آیا می‌دانید درمان درد دندان عفونتی چگونه است؟ در ادامه چند روش مراقبتی خانگی به شما پیشنهاد می‌کنیم.
آب نمک:
آب نمک یک روش خانگی و متداول برای درمان عفونت و تسکین است. باید کمی نمک داخل آب ولرم بریزید، هم بزنید و روزانه چند مرتبه دهان خود را با آن بشویید.
سرکه سیب:
دو قاشق غذاخوری سرکه را داخل دهانتان به مدت چند دقیقه غرغره کنید و بیرون بریزید. این روش را نمی‌توانید مثل آب نمک هر روز انجام دهید. چون لثه‌ها را حساس میکند، هفته‌ای دوبار این کار را انجام دهید.
جوش‌شیرین:
برای استفاده از جوش شیرین دو راه دارید: اول اینکه کمی از آن را مستقیم روی محل عفونت بریزید و یا اینکه با آب ترکیب کنید و مثل سرکه سیب و آب نمک غرغره کنید و بیرون بریزید.
درصورتی که این روش‌ها درد و عفونت را آرام نکرد باید تحت نظر پزشک آنتی‌بیوتیک مصرف کنید.
برای درمان فوری درد دندان عقل در بارداری چه کار کنیم؟
در بارداری دندان درد به دلایل مختلفی مثل بهم خوردن تعادل هورمونی، ، عفونت یا پوسیدگی و یا حتی رشد دندان عقل بروز میکند. در سه‌ماه اول و سوم بارداری هم امکان انجام کارهای دندانپزشکی وجود ندارد، پس برای رفع فوری درد دندان در این دوران چه کاری باید انجام داد؟ بهترین راه درمان‌های خانگی است. جوش‌شیرین، آب‌نمک و سرکه سیب را توضیح دادیم. به جز این‌ها راه‌های دیگر هم برای تسکین درد وجود دارد. مثلا استفاده از کمپرس سرد با دستمالی که با آب سرد خیس شده یا کیسه‌ی یخ. جویدن پیاز خام هم درد را تسکین می‌دهد. علاوه بر این از مصرف غذاهای شیرین هم باید اجتناب کرد. اگر این روش‌ها درد را تسکین نداد باید از دارو استفاده کنید اما خانم باردار داروی کدئین دار نباید مصرف کند، پس بهتر است در دوران بارداری خودسرانه دارو مصرف نکنید و حتما با پزشک مشورت کنید. اگر در این زمینه سوالی دارید با پزشکان پذیرش ۲۴ تماس بگیرید و از آن‌ها بخواهید شما را در مورد مصرف دارو راهنمایی کنند.
علت‌های کشیدن دندان عقل
مشکلاتی که دندان عقل ایجاد میکند علاوه بر درد موارد زیادی است .
- درد: با دندان عقل چند نوع درد دندان تجربه میشود. دردی که با رشد دندان و تلاش برای خارج شدن از لثه فرد را آزار می‌دهد. یا مثلا زمانی که دندان کامل رشده کرده باشد و درد هم نداشته باشد، ولی دچار پوسیدگی میشود و درد پوسیدگی و تخریب عصب بیمار را اذیت میکند.
- عفونت دندان عقل: راه‌های درمان خانگی برای کنترل عفونت و حتی مراجعه به پزشک و مصرف آنتی بیوتیک را بیان کردیم. اما وقتی زیاد باشد یا کنترل آن سخت باشد نیازی به تحمل مشقت آن هم برای آن وجود ندارد و یکی از ساده ترین راه‌ها کشیدن دندان است.
- ارتودنسی: اصولا ارتودنسی برای ترمیم دندان‌های که در اثر فشار و یا عوامل دیگر کج و زاویه‌دار رشده کرده‌اند انجام میشود. پس برای فراهم کردن فضا برای صاف شدن این دندان‌ها لازم است دندان‌های عقل از جای خود خارج شوند و فضای بیشتری برای سایر دندان‌ها ایجاد شود.
- پروتز‌های دندانی: وقتی به جای دندان‌های دیگر به جز دندان عقل می‌خواهیم کاشت ریشه انجام دهیم، باقی ماندن دندان عقل دیگر ضرورتی ندارد.
- تومور دهانی: در افرادی که مبتلا به تومورهای دهانی باشند و قصد شروع رادیوتراپی داشته باشند اولین اقدام خارج کردن دندان عقل است.
- آسیب‌های فیزیکی به دندان: در مواردی هنگام ترمیم دندان‌های آسیای دوم ممکن است فشاری به دندان عقل وارد شود و تاج آن را بشکند یا در اثر پوسیدگی فقط ریشه باقی مانده باشد، در این مورد هم توصیه دندانپزشکان کشیدن آن است.
جراحی دندان عقل
در مواردی که دندان عقل وضعیت خاص داشته باشد و یا بخشی از آن در لثه نهفته باشد و با کشیدن قابل خارج کردن نباشد، دندانپزشک معالج ناچار است با جراحی بخشی از لثه را برش بزند و از این طریق دندان و ریشه را از لثه خارج کند. خارج کردن دندان با جراحی قطعا با درد همراه خواهد بود، پس بی‌حسی ضرورت دارد، در مواردی که بیمار به دلیل مشکلات و بیمارهای دیگر مثل اجازه فعالیت به جراح نمی‌دهد یا کسانی که ی شدید دارند جراح میتواند از بی‌هوشی هم استفاده کند. پیچیدگی جراحی و قدرت تحمل بیمار برای درد نیز از تعیین کننده‌های دیگر برای انتخاب نوع جراحی هستند.
- بی‌حسی موضعی: در این روش با یک یا چند آمپول نوکایین به لثه تزریق میشود و محل بی‌حس میشود. بیمار درد را حس نمی‌کند اما طی فرایند جراحی بیدار است ولی درد را تجربه نمی‌کند.
- آرام‌بخش: با تزریق داخل وریدی (IV) در بازو، بیمار آرام‌بخش دریافت میکند. این روش به همراه بی‌حسی موضعی در لثه استفاده میشود.
- بی‌هوشی: در این روش بیمار به طور کامل بی‌هوش میشود. این بی‌هوشی از طریق تنفسی یا وریدی انجام میشود. طی فرایند جراحی دما، ، ضربان قلب بیمار کنترل میشود و بعد از جراحی بیمار نیاز به ریکاوری دارد.
عوارض کشیدن دندان عقل
کشیدن دندان عقل معمولا عوارضی ایجاد نمی‌کند و آن‌چه هم رخ می‌دهد موقتی و قابل درمان است. حفره‌ای که بعد از کشیدن دندان ایجاد میشود خشک و دردناک میشود و یا اگر در آن غذا گیر کند یا باکتری تجمع پیدا کند ممکن است دچار شود. همچنین ممکن است موقع کشیدن دندان به دندان‌های دیگر یا فک آسیبی وارد شود.
مراقبت‌های بعد از کشیدن دندان عقل
- بعد از نباید آب دهان را بیرون بریزید یا به اصطلاحی تف کنید چون این‌کار باعث میشود لخته خونی که در حفره ایجاد شده را از دهان خارج کنید و خونریزی تشدید شود.
- درصورتی که بعد از جراحی درد شدید دارید از کمپرس سرد استفاده کنید. یک کیسه‌ی یخ را روی پوست خود بگذارید تا درد تسکین یابد. همچنین می‌توانید از مسکن استفاده کنید. معمولا دندانپزشک یا جراح معالج این دارو را برای شما تجویز میکند اما اگر در این مورد توصیه ای به شما نکرد می‌توانید از داروهای بدون نسخه مثل استامینوفن استفاده کنید.
- در ۲۴ ساعت اول استراحت کنید و زیاد در فعالیت نباشید و نوشیدنی‌های کافئین دار مثل قهوه، چای، نوشابه نخورید. حتی غذای گرم و سفت هم نباید بخورید و سعی کنید از چیزهای خنک مثل بستنی استفاده کنید و آب زیادی بنوشید.
- بعد از ۲۴ ساعت می‌توانید مسواک بزنید ولی باز هم باید مواظب محل زخم باشید، چون هنوز دردناک است. طی این مدت برای آب نمک رقیق غرغره کنید.
- درصورتی که روی محل زخم بخیه دارید در زمانی که پزشک برایتان تعیین کرده برای کشیدن بخیه‌ها نزد دندانپزشک بروید.
- اگر چند روز بعد از جراحی محل دندان عقل هنوز خونریزی و درد و تورم دارد، یا به راحتی نمی‌توانید غذا را ببلعید، یا تب کردید حتما با دندانپزشک گوهردشت کرج یا جراح تماس بگیرید. درصورتی که سوالی در مورد مراقبت‌های بعد از جراحی دارید پذیرش ۲۴ آماده است تا ارتباط شما را با و متبحر برقرار کند، پس تعلل نکنید و سوال خود را بپرسید.
یشود.
آیا کشیدن دندان عقل باعث مرتب شدن سایر دندان ها میشود؟
با توجه به اینکه دندان های عقل اغلب باعث شلوغی دندان ها می‌شوند در برخی موارد کشیدن دندان عقل میتواند منجر به جابجایی جزئی دندان ها شود به طوری که دندان ها تا حدی مرتب می‌شوند.