وقتی دندان پوسیده می شود، دندانپزشک برای جلوگیری از پیشرفت پوسیدگی و رسیدن آن به ریشه دندان، باید قسمت های پوسیده و مرده دندان را خالی کند. وقتی داخل دندان خالی می شود، باید با یک ماده حفره های داخلی پر شوند. اغلب مردم حداقل یک دندان پر کرده دارند. اگر دقت کرده باشید موادی که با آنها دندان ها را ترمیم می کنند به رنگ سفید یا جیوه ای است. تفاوت این دو رنگ در چیست؟ کدام ماده برای پر کردن دندان ها مناسب است؟ از این قبیل سوالات برای بسیاری از بیماران پیش آمده است. در این مقاله سعی شده تا به بسیاری از سوالات شما در ارتباط با بهترین ماده برای پر کردن دندان ها پاسخ داده شود.
دندان چگونه پوسیده می شود؟ وقتی فرد بعد از هر وعده غذایی، دندان های خود را مسواک نزند و از نخ دندان استفاده نکند، مواد غذایی میان دندان ها از بین نرفته و تا مدت ها در همان جا باقی می مانند. با گذشت زمان و افزایش مواد غذایی میان دندان ها، پلاک های دندانی به وجود می آیند، پلاک های دندانی با انتشار باکتری های قوی باعث پوسیدگی می شوند. پلاک ها در میان دندان ها و همچنین در امتداد خط لثه رشد می کنند. باکتری های انتشار یافته با نفوذ به تاج و مینای دندان وارد بافت دندان می شوند. هر چه زمان بگذرد، و پوسیدگی دندان ترمیم نشود، پیشرفت باکتری ها بیشتر شده و به ریشه دندان می رسد. در این زمان است که ریشه دندان نیاز به درمان دارد و به اصطلاح انجام می شود. اسیدی که باکتری ها تولید می کنند به راحتی تاج و مینای دندان را از بین می برند. با آنکه جنس دندان بسیار مستحکم است اما در برابر این اسید مقاومت زیادی نخواهد داشت. این اسید با بزاق دندان همراه شده و آرام آرام در دندان نفوذ می کنند.
علائم پوسیدگی
پوسیدگی دندان اگر جزئی باشد معمولا علائمی ندارد. به همین دلیل نمی توان جلوی گسترش آن را گرفت. دندانپزشکان برای جلوگیری از پوسیدگی های احتمالی به مردم توصیه می کنند که هر شش ماه باید برای بررسی وضعیت کلی دندان ها به دندانپزشکی مراجعه نمایند. وقتی پوسیدگی پیشرفت کند با درد همراه می شود. در این زمان باید به دندانپزشکی مراجعه نمایید چرا که شاید پوسیدگی خیلی پیشرفت کرده باشد و به ریشه رسیده باشد.
همچنین در برخی از مواقع پوسیدگی روی سطح دندان ها یا هر رنگ دیگری ایجاد می کند. اگر با این علامت روبه رو شدید بهتر است هر چه سریع تر به دندانپزشکی مراجعه نمایید. پوسیدگی دندان قابل درمان نیست و دندان پوسیده باید ترمیم شود. با ترمیم دندان فقط می توان از پیشرفت پوسیدگی جلوگیری نمود. پس چه بهتر که از قبل با رعایت بهداشت از پوسیدگی جلوگیری نماییم.
پر کردن دندان
برای تشخیص پوسیدگی ابتدا از تمامی دندان ها باید یک عکس رادیولوژی تهیه شود. در این عکس دندانپزشک به راحتی می تواند دندان های پوسیده و همچنین میزان پوسیدگی آنها را تشخیص دهد. حتی اگر پوسیدگی باعث التهاب لثه شود، در تصویر مشخص خواهد شد. بعد از تشخیص، دندانپزشک قسمت های پوسیده دندان را با ابزار دندانپزشکی مخصوص خارج می کند. به طوریکه یک حفره در دندان ایجاد می شود. این حفره بسته به میزان پوسیدگی می تواند بزرگ یا کوچک باشد. البته مهارت دندانپزشک در خارج کردن بافت پوسیده بسیار مهم می باشد.
برای پر کردن دندان به موادی خاص نیاز می باشد. از گذشته تا به امروز برای پر کردن دندان ها از موادهای مختلفی استفاده شده است. در زمان های قدیم دندانپزشکان برای ها از فلز برنز استفاده می کردند. با گذشت زمان و آزمایشات مختلف، ماده جدیدی به نام آمالگام برای پر کردن دندان ها انتخاب شد.
آمالگام چه نوع ماده ای است؟
آمالگام آلیاژی از دو فلز اصلی جیوه و نقره به همراه قلع و مس می باشد. آمالگام از دو قسمت تشکیل شده است، یک قسمت پودر و یک قسمت مایع. قسمت مایع را جیوه و قسمت پودری شامل فلزات نقره، مس و قلع می باشد.
دندانپزشک ابتدا دندان را خالی کرده و داخل آن را شستشو می دهد. سپس قسمت مایع و پودری آمالگام را با هم ترکیب می شوند و ماده ای خمیری شکل حاصل می گردد. این ماده بعد از 2 الی 3 دقیقه سخت می شود به همین دلیل دندانپزشک باید آن را سریع درون حفره قرار داده و به شکل دندان در بیاورد. آمالگام بعد از خشک شدن به سختی جنس دندان می شود. این ماده چون به رنگ دندان نیست برای پر کردن دندان های قدامی مناسب نمی باشد. اما به دلیل استحکام بالایی که دارد برای ترمیم دندان ها آسیا بسیار مناسب می باشد.
با اینکه آمالگام از جیوه تشکیل شده است اما به هیچ عنوان سمی نمی باشد. جیوه استفاده شده در آمالگام جیوه آزاد می باشد که بخار سترمیم دندان یعنی برطرف کردن مشکلاتی که به هر دلیل برایش پیش آمده و ظاهر، عملکرد یا موجودیت آن را به خطر انداخته است. عوامل مختلفی وجود دارند که روزانه باعث آسیب به دندان ها می شوند و ما در دندانپزشکی برای سطحی ترین آسیب ها تا جدی و بدترین آسیب ها ترمیم های مختلفی داریم. در این مقاله انواع آسیب ها را بررسی کرده و در ترمیم های متناسب با این آسیب ها را نیز توضیح داده ایم که خواندنش پیش از مراجعه به دندانپزشکی به دردتان خواهد خورد. ما در این مقاله تقریبا تمام درمان های مربوط به ترمیم دندان را بررسی کرده ایم.
منظور از آسیب های کوچک و جزئی دندانی چیست؟
آسیب‌های جزئی در دندان‌ها به مشکلاتی اطلاق می‌شود که به طور محدود و جزئی در سطح مینای دندان ایجاد می‌شوند. این آسیب‌ها در مراحل اولیه قابل توقف و برگشت هستند و میتوان به راحتی آنها را ترمیم کرد. یکی از دلایل توصیه به مراجعه 6 ماهه به مطب دندانپزشکی این است که میتوان آسیب‌های جزئی و کوچک را به موقع شناسایی کرده و ترمیم دندان را به سرعت انجام داد. بنابراین می توان با ویزیت های دوره ای 6 ماهه به راحتی از بروز مشکلات دهان و دندان پیشگیری کرد و یا درمان به موقع و کم هزینه داشت.
درمان های اولیه آسیب های دندانی جزئی چیست؟
- فلورایدتراپی و فیشورسیلانت تراپی
پوسیدگی های جزئی و بسیار اولیه را می توان به سرعت متوقف کرده و با کمک آن ها را معکوس کرد. فلورایدتراپی یعنی اعمال فلوراید موضعی به سطح دندان ها (چه آن هایی که پوسیدگی بسیار جزئی دارند چه سایر دندان های سالم). اینکار بیشتر در انجام می شود هرچند که برای بزرگسالان نیز منعی ندارد. این ساده ترین روش ترمیم دندان هایی است که در مراحل اولیه پوسیدگی هستند و پوسیدگی حتی با چشم هم قابل مشاهده نیست. همچنین فیشور سیلانت تراپی بیشتر یک اقدام پیشگیرانه است و برای جلوگیری از ایجاد پوسیدگی های دندانی در آینده انجام می شود. این درمان پس از فلورایدتراپی ممکن است در نظر گرفته شود. همچنین به تنهایی قابل انجام است.
- ترمیم های سطحی دندانی
برداشتن پوسیدگی های بسیار جزئی و اعمال کامپوزیت به سطح دندان ها دومین درمانی است که در این مرحله انجام می شود.
منظور از آسیب های پیشرونده و متوسط چیست؟
اگر دست روی دست گذاشته شود و به پوسیدگی یا علائم آسیب های جزئی دندانی توجه نشود، کم کم آسیب گسترده تر می شود. در این مرحله ممکن است پوسیدگی تاج دندان را درگیر کرده و به لایه زیرین آن آسیب می زند. علائم آسیب های دندانی در این مرحله می تواند شامل موارد زیر باشد:
مهمترین علل ایجاد آسیب های متوسط دندانی چیست؟
- پوسیدگی عمقی
- خوردگی دندان
- ترک خوردگی عمیق (تا لایه عاج)
- شکستگی های دندانی
ترمیم دندان های با آسیب های متوسط چیست؟
زمانی که آسیب به مغز دندان (پالپ) وارد نشده باشد، ترمیم دندان بدون عصب کشی شامل موارد زیر خواهد بود:
- پر کردن دندان
رایج ترین روش ترمیم دندان پس از پوسیدگی و آسیب های جزئی تا متوسط پر کردن آن با کمک مواد پر کننده ای مانند کامپوزیت یا آمالگام است. دندانپزشک بعد از برداشتن پوسیدگی، دندان را شسته و سپس خشک می کند. در مرحله بعدی بسته به ترجیح شما و یا نظر دندانپزشک، حفرات دندان با کمک یک ماده پر کننده پر و ترمیم می شود.
- باندینگ کامپوزیت
باندینگ دندان بهترین روش ترمیم ، لب پر شده و ترک خورده (به صورت جزئی) و ترمیم خوردگی دندان است. باندینگ کامپوزیت یعنی اتصال ماده کامپوزیت به محل آسیب دیده دندان. مثلا برای ترمیم دندان شکسته با کامپوزیت، دندانپزشک بعد از تمیز کردن سطح دندان، کامپوزیت را به صورت لایه لایه روی دندان شکسته قرار داده و در واقع مانند چسپی قطعات شکسته را به هم میچسپاند و در نهایت مانند یک لایه روی دندان را میپوشاند. باندینگ می تواند هم برای دندان های جلو و هم دندان های خلفی انجام شود.
- اینله و آنله
اینله و انله جزء ترمیم های غیرمستقیم دندانپزشکی به شمار می روند. منظور از ترمیم غیر مستقیم این است که در لابراتوار ساخته می شوند. دندانپزشک از دندان های آسیاب قالب میگیرد و قالب را به لابراتوار میفرستد. لابراتوار نیز ترمیم ها را ساخته و پس از چند روز یا چند هفته به مطب می فرستد تا دندانپزشک آن ها را نصب کند.
آسیب های جدی و قابل توجه (همراه با عفونت) کدامند؟
دندان ها از بخش ها و اجزای مختلفی تشکیل شده اند. در ساده ترین حالت اگر بخواهیم یک دندان را لایه بندی کنیم، خواهیم گفت که دندان 3 لایه دارد. از بیرون به داخل این سه لایه عبارتند از:
- مینا (بخش سفید و بسیار سخت دندان که تاج دندان را پوشانده)
- عاج یا دنتین (یک لایه نرم زیر مینای دندان به رنگ تقریبا زرد یا قهوه ای روشن که به دلیل وجود پایانه های حساس به درد، سرما و گرما و … است)
- پالپ (داخلی ترین لایه دندان که شامل عروق خونی، اعصاب و سایر بخش های زنده دندان است)
زمانی که آسیب دندانی از 2 لایه خارجی یعنی مینا و عاج عبور کند و به پالپ برسد ما معمولا دندان درد شدید و خسته کننده ای احساس می کنیم. اگر پالپ آلوده یا عفونی شود ابتدا باید آن را عصب کشی کرد.
کدام مشکلات باعث آلوده شدن پالپ دندان می شوند؟
- پوسیدگی شدید و عمقی همراه با عفونت دندان
- شکستگی شدید و عمقی
- از دست رفتن بخش زیادی از تاج دندان
- پوسیدگی ریشه دندان
پاسخ به سوالات متداول درباره ترمیم دندان در دندانپزشکی
آیا ترمیم دندان درد دارد؟
معمولا در بیشتر ترمیم ها اطراف دندانی که نیاز به ترمیم دارد بیحس می شود و بنابراین شما دردی احساس نمی کنید.
برای ترمیم دندان آمالگام بهتر است یا لمینت دندان؟
خیلی ها به اشتباه تصور میکنند آمالگام مقاوم‌تر از دیگر پرکننده هاست. اما انتخاب ماده پرکننده بر اساس شرایط دندان صورت می گیرد.
تفاوت آمالگام با کامپوزیت برای ترمیم دندان در چیست؟
در حالت کلی میتوان گفت آمالگام دارای استحکام و دوام بیشتری است و معمولا برای دندان های عقب استفاده می شود، اما در مقابل دارای رنگی زیبا همرنگ دندان است که معمولا برای ترمیم دندان جلو استفاده می شود.
آیا پر کردن دندان حساسیت زا است؟
در برخی موارد بسیار نادر احتمال حساسیت به خاطر جیوه موجود در آمالگام وجود دارد.
پر کردن دندان چقدر دوام دارد؟
دوام و ماندگاری پر کردن دندان به ماده انتخابی بستگی دارد. به طور کلی بین ۳ الی ۷ سال از دندان پر کرده با انجام مراقبت های لازم می توان استفاده نمود.
دلیل قهوه ای شدن یا تغییر رنگ رنگ شدن دندان پر شده چیست ؟
کامپوزیت نسبت به دیگر مواد پرکننده بعد از مدتی تغییر رنگ می دهد که هر چقدر دندانپزشک در این زمینه حرفه ای تر باشد احتمال رنگ پذیری کامپوزیت کمتر خواهد بود. همچنین انجام مراقبت های دهان و دندان دز این قضیه بسیار تاثیرگذار است.
کلینیک دندانپزشکی خوب برای ترمیم دندان در تهران
بهترین دندانپزشک زیبایی با بهره گیری از بهترین مواد ترمیمی دندان و استفاده از بهترین تیم دندان پزشکی ترمیم دندان همواره به صورت شبانه روزی در خدمت شما عزیزان می باشد.