چطور فیلترینگ حضور تمدن ایرانی را از بزنگاه های جهانی حذف می کند؟

تینا مزدکی: اگرچه شبکه های اجتماعی و وب سایت های متعدد در کوتاه ترین زمان و بدون هیچ نظر کارشناسی به راحتی فیلتر می شدند اما امروز گفته می شود که رفع فیلتر آن ها نیاز به فضای کارشناسی دارد. اینکه درست منظور از این فضای کارشناسی چیست واضح نیست؛ دراین باره حامد بیدی در کافه خبر باراناخبر گفت: «افرادی که برای اینترنت تصمیم می گیرند کاربران دست اول اینترنت نیستند و دغدغه ای برای آن ندارند. بدنه ای که برای اینترنت تصمیم گیری می کند اساساً از جنس محافظه کاران دور از فنّاوری است و  شخص رئیس جمهور به عنوان مجری قانون اساسی باید در لایه های مختلف از تمام ظرفیت هایش استفاده کند تا بتواند این بدنه را اقناع کند.»

این کنشگر حق اینترنت معتقد است که اگر قرار باشد در فضای کارشناسی که از آن صحبت می شود بدنه کارشناسی دولت پشت هم قرار گیرند و عزم و اراده داشته باشند احتمالاً می توانند قدم های مثبتی بردارند. حامد بیدی بر این باور است که بحث فیلترینگ زیرمجموعه بحث جدی تر و کلان تر در معماری و چشم انداز کلی نظام و جایگاه آن نسبت به توسعه کشورهای توسعه یافته و به طورکلی نسبت به جهان است. او دراین باره گفت: « در دنیای درهم تنیده فناوری و با فنّاوری هایی که هرروز به روز می شود؛ اکنون زمان این است که تمام مباحثی که در دنیای ۲۰ الی ۳۰ سال پیش و پیش از اینترنت طراحی شده است را بازنگری کنیم.»

این کارشناس همچنین در رابطه با این موضوع که ادامه دار شدن محدودیت ها چه پیامدهایی به همراه خواهد داشت گفت:« ابتدا باید این محدودیت ها را بهتر درک کنیم؛ باید مبنایی تر نگاه کنیم و ببینیم که چه می شود که حکمران به این نتیجه می رسد که باید شبکه های اجتماعی را فیلتر کرد درواقع چه فعل وانفعالاتی رخ می دهد که به این نتیجه می رسد.»

آیا ما با فیلترینگ می توانیم دغدغه ها را حل کنیم؟

حامد بیدی بر این باور است که یکی از این دغدغه ها دغدغه حکمرانی است. او دراین باره گفت:« من فکر می کنم منظور از آن پایش و رصد کاربران است تا در مواقع موردنیاز آن ها را کشف و شناسایی کنند. به عنوان مثال زمانی که میگویند اینستاگرام حکمرانی پذیر نیست منظورشان این است که منتقدی یا معترضی یا عاملی خارجی در اینستاگرام محتوایی تولید می کند که مورد تائید ما نیست و یا برای حاکمیت و مردم خطرناک است بنابراین می خواهیم آن را شناسایی کنیم و اینستاگرام اطلاعات کاربر را به ما نمی دهد. این دغدغه حکمرانی است. برای این دغدغه باید ببینیم که دیگر کشورها چگونه این مشکل را حل کردند و آیا ما با  فیلترینگ می توانیم این دغدغه را حل کنیم؟»

این کارشناس تأکید کرد که مسئله جایی تلخ می شود که نه تنها با فیلترینگ نمی توانیم این موضوع را حل کنیم بلکه آن را بدتر می کنیم؛ چراکه حتی کاربران و شهروندان عادی هم  به واسطه استفاده از فیلترشکن هیچ رد و نشانی برای حکمران نمی گذارند. بخش عمده ای از کاربران ما در ایران اکنون آی پی های فیک دارند و این به معنای نقض غرض حکمرانی است. 

هر شهروند یک رسانه…

او افزود که اینترنت به مثابه رسانه نیز یکی دیگر از دغدغه ها است و گفت:« این دغدغه به این شکل است که حکمران نمی خواهد فضایی به وجود بیاید که هر کس هرچه دوست دارد بنویسد و منتشر کند. امروز هر شهروندی به واسطه شبکه های اجتماعی یک صداوسیما دارد و می تواند حرف خود را به گوش بقیه برساند؛ این به این معنا است که امکاناتی که ۴۰ سال پیش انحصاراً دست صداوسیما بود امروز دست هر شهروند است.»

بخش عمده ای از کاربران ما در ایران اکنون آی پی های فیک دارند و این به معنای نقض غرض حکمرانی است

او دراین باره ادامه داد:«طبیعی است کشوری که قانون اساسی و تمام سیاست گذاری های رسانه ای آن در این راستا طراحی شده است در این موارد به مشکل بخورد. برای حل این مسئله هم باید فکر کنند؛ نمی توانند در مقابل فنّاوری بایستند حتی اگر همه پلتفرم بومی داشته باشند بازهم نمی توانند آن را کنترل کنند کما اینکه بسیاری از کلاه برداری هایی که صورت می گیرد اکنون در پلتفرم های داخلی مثل پلتفرم های نیازمندی اتفاق میافتد.»

در ادامه این گفت وگو حامد بیدی تأکید کرد:«واقعیتی که اکنون وجود دارد این است که نمی توانند ماهیت رسانه های نوین و رسانه های نامتمرکز شهروندی را درک کنند. تا زمانی که قبول نکنند که اکنون پارادایم تغییر کرده است و دیگر نمی تواند با شمشیر چوبین صداوسیما و منبرهای یک طرفه به مردم خوراک بدهند نباید توقع داشته باشند که هیچ کس چیزی نگوید. راه حل آن قطعاً مقابله نیست چراکه با مقابله نمی توانند دردی را دوا کنند؛ کما اینک تا امروز هم دردی را دوا نکرده اند.»

حذف حضور تمدنی ایران از جهان

این کارشناس معتقد است که راه حل آن این است که به عنوان یک تمدن غنی و قوی با پیشینه تاریخی و فرهنگی با جهان گفتگو کنیم؛ ما امروز حضور تمدنی خود را از جهان حذف کردیم و با سانسور و فیلترینگ باعث شدیم که کاربران ایرانی کمترین حضور مؤثر در توییتر یوتیوب و شبکه های اجتماعی بین المللی داشته باشند. درحالی که در نقطه های بزنگاه مختلف دیده ایم که این حضور چقدر مهم است به عنوان مثال در مورد غزه و اسرائیل دیده ایم که چه اتفاقی در شبکه های اجتماعی مختلف در مقیاس جهانی افتاد و اتفاقاً ایرانیانی که این همه سنگ غزه و لبنان را به سینه می زدند کمترین حضور و نقش را در این عرصه داشتند.

او بابیان این موضوع که ما با این خودسانسوری و فیلترینگ حضور  خودمان از دنیا را هدف می کنیم گفت:« لازمه  آن این است که حاکمیت بفهمد با نگرش به اینترنت به مثابه رسانه هم نمی تواند رسانه را سانسور کند؛ پس باید فکر کند که می شود چه کار کرد. یک تمدن باید بتواند خود را نگه دارد. به عنوان مثال از زبان فارسی پاسداری کند درحالی که امروز در دنیای آنلاین زبان فارسی روبه نابودی است و یکی از دلایل آن هم فیلترینگ است و زبان فارسی یکی از جنبه های آن است.»

او ادامه داد:«جنبه های مختلفی وجود دارد و واقعیت تلخ این است که در دوره ای که تا این حد رقابت فنّاوری و فناوری در دنیا بالا است و همه چیز حتی در کشورهای منطقه با شتاب روبه جلو می رود ما درها را می بندیم و به پستو فرار می کنیم. کاملاً مسیر عکس را می رویم.»

۵۸۳۲۳