ورود هوش مصنوعی درحوزه فن‌آوری و عرصه‌هایی چون کامپیوتر، برق، اقتصاد و…. نزدیک به ذهن می‌رسد، اما شاید این سؤال مطرح باشد که آیا هوش مصنوعی در عرصه سیاست نیز می‌تواند وارد شود؟
گروه سیاست و جهان خبرگزاری علم و فناوری آنا، سحرعابدینی، باید گفت که چالش‌هایی در زمینه ورود هوش مصنوعی به عرصه سیاست مطرح است که ازجمله می‌توان به جایگزینی تخصص انسانی، مسئولیت‌پذیری برای فعالیت‌های ماشینی، محدودیت مشارکت و مداخلات انسان در سیاست، تصمیم‌گیری پیرامون این‌که کدام مسائل سیاسی و کدام یک فنی، اشاره کرد.
از این رو در این باره نظریات متفاوتی مطرح است.بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران بر این باورند که چنین سیستمی تقریباً می‌تواند تمامی گپ‌های موجود بر روال موجود را پوشش داده و این توانایی را خواهد داشت که از زوایای گوناگون بتواند در زمانی کوتاه بی‌شمار سناریوی سیاسی را بررسی و بهترین تصمیم‌های سیاسی را بصورتی اولویت‌بندی شده پیشنهاد دهد.
در این میان عده‌ای اعتقاد دارند که سیاست و تصمیم‌گیری برای مردم یک کشورمهمتر ازآن است که چنین سیستمی بتواند با دسترسی‌های لازم، ابعاد کلان را به خود اختصاص دهد و در این حالت تنها در عرصه سیاست می‌تواند با‌مانیتور اطلاعات سیاسی وارد عمل شود.
نمونه‌های واقعی
این گروه با استفاده از فناوری گوگل ان گرم (google n-gram) برای ساخت هوش مصنوعی در حوزه سیاسی بهره برده‌اند.
برای آموزش این هوش مصنوعی از چهار هزار سخنرانی اجرا شده در کنگره آمریکا استفاده شده است.
استنلی مک کریستال، ژنرال چهار ستاره بازنشسته ارتش ایالات متحده و بنیان‌گذار و مدیر عامل شرکت Rhombus Power در این باره گفت: «در حالیکه جهان در اواخر سال ۲۰۲۱ در این سردرگمی و ابهام به سر می‌برد که آیا تهدیدات پوتین برای حمله به اوکراین تنها یک بلوف سیاسی برای گرفتن امتیازات بیشتر از کیف و غرب است، یا او واقعاً قصد دارد برای اولین بار پس از جنگ جهانی دوم، یک جنگ زمینی تمام عیار برای ترسیم مجدد مرز‌های اروپا را آغاز کند، هیچ کس به نتیجه قطعی و درستی نرسید؛ اما متخصصان پلتفرم ما در سیلیکون ولی، چهار ماه قبل از حمله روسیه، به این نتیجه رسیده بودند که پوتین حمله خواهد کرد! »
این ژنرال بازنشسته توضیح داد که ماشین‌های مؤسسه Rhombus Power با تکیه بر هوش مصنوعی و غربال کردن مقادیر غیرقابل تصوری از داده‌های آنلاین و ماهواره‌ای، اطلاعات مربوط به تحرکات نظامی روسیه را جمع‌آوری کردند.
همچنین گفته می‌شود که روسیه، آمریکا، اتحادیه اروپا، انگلیس، امارات و قطر هم اکنون در حال استفاده از هوش مصنوعی در سیاست خارجی هستند. به عنوان مثال وزارت خارجه آمریکا از هوش مصنوعی در تدوین توافق نامه‌های بین‌المللی خود بهره می‌برد.
افزایش قدرت و پرستیژ ملی
تحلیلگران این حوزه تأکید دارند که استفاده از هوش مصنوعی در سیاست باید بر اساس اهداف سیاسی صورت گیرد. بایددر نظر داشته باشیم در برخی امور مثل سیاست خارجی قطعیت وجود ندارد و تعاملات این حوزه سیاسی بسیار پیچیده است.
«عباس ملکی» عضو هیأت علمی دانشکده مهندسی انرژی دانشگاه صنعتی شریف در این باره گفت: معنای روشن کردن اهداف برای بکارگیری هوش مصنوعی این است که این کاربرد بتواند موجب افزایش قدرت و پرستیژ ملی شود.
وی همچنین در مورد بکارگیری این علم در سیاست خارجی افزود: باید در این حوزه هوش مصنوعی به دنبال تأمین امنیت و منافع ملی باشد.
همچنین می‌توان انتظار داشت تا در آینده تسلیحاتِ تحت مدیریت هوش مصنوعی یعنی پهپاد‌های خودکار، جنگنده‌ها و تانک‌های اتومات، تغییرات جدی در جنگ‌ها ایجاد کنند.
البته، اکنون نیز بسیاری از تسلیحات نظامی مانند پدافند‌های دفاعی، خودکار عمل می‌کنند اما در حال حاضر خطای این سیستم‌ها در نهایت با مدیریت اپراتور انسانی قابل کنترل است.
در عین حال که هوش مصنوعی به خواب و خوراک و آذوقه نیاز ندارد و جز تلفات انسانی هم محسوب نمی‌شود.
در دنیای سیاست هوش مصنوعی در برآورد نظر‌های عمومی نیز کاربرد خواهد داشت تا مذاکره‌کنندگان خیلی زود در مورد آثار احتمالی تصمیم‌ها در میان افکار عمومی با خبر شوند.
هوش مصنوعی با نظارت‌های دقیق بر اجرای تعهد‌ها، می‌تواند تضمین‌های جدی‌تری برای اجرای توافق‌ها ایجاد کرده و فضای شک و تردید را در روابط بین‌الملل تحت شعاع قرار داده و همکاری بین‌المللی را افزایش دهد.
بمبی ویران کننده‌تر از بمب اتم
اعتماد نکردن به ماشین‌ها در حوزه سیاست نیز موضوعی است که بسیاری در مورد آن هشدار داده‌اند. از جمله این هشدار‌دهندگان «هنری کسینجر» وزیر خارجه اسبق آمریکا و استاد رئالیست رشته روابط بین‌الملل است که به تازگی درگذشت.
به عقیده او، توسعه پر شتاب هوش مصنوعی در سایه احتمال جنگ مستقیم چین و آمریکا، ممکن است وضعیتی ایجاد کند که برای هیچکس قابل تصور نباشد.
به عقیده وی توسعه هوش مصنوعی می‌تواند ویران‌کننده‌تر از بزرگترین بمب باشد. از نظر او، هوش مصنوعی امکانات بیشتری نسبت به تسلیحات اتمی برای ایجاد بحران دارد زیرا هوش مصنوعی اهداف مورد نظرش را انتخاب کرده و مطابق تصمیم‌های خود عمل‌می‌کند.
ویرانی ناشی از استفاده از تسلیحات اتمی واضح است؛ اما هیچکس نمی‌داند هوش مصنوعی چگونه عمل خواهد کرد.
او در سخنرانی‌هایش از مقام‌های ایالات متحده و چین درخواست کرده، پیش از آن‌که دیر شود به فکر اعمال محدودیت بر توسعه هوش مصنوعی باشند.
همچنین نشریه فارن پالیسی در گزارشی که به‌تازگی در مورد نظم دیجیتالی جهان منتشر کرد مدعی شده، ابر قدرت آینده جهان نه چین و نه هیچ کشور دیگری، بلکه شرکت‌های دیجیتالی هستند.
طرفداران چنین نظریاتی تأکید دارند که سیستم‌های هوش مصنوعی به دلیل نبود تفکر انسانی و سرعت زیاد که اجازه مدیریت ثانویه انسان را هم در مواقع بحرانی نمی‌دهد، ممکن است مرتکب اشتباه‌های بزرگی شوند که آغازگر جنگ است و یا شدت و وسعت جنگ‌های ایجاد شده را تغییر می‌دهد.
محدوده هوش مصنوعی کجاست ؟
تلاقی پیشرفت‌های فناورانه از جمله سنسور‌های کوانتومی، ابر رایانه‌ها، الگوریتم‌های متنوع و قدرتمند و یادگیری ماشین، سیاستگذاران در کشور‌ها را با شرایط کاملاً جدیدی روبرو کرده است.
در این عصر جدید به می‌توان با بهره‌گیری از هوش مصنوعی، با سرعتی باور نکردنی، داده‌های بی‌شماری را جمع‌آوری، ذخیره و تحلیل کرد.
در حال حاضر منافع ناشی از توسعه هوش مصنوعی که می‌تواند به افزایش چشمگیر قدرت دولت‌ها منجر شود، آن‌هارا به یک مسابقه تسلیحاتی دیجیتال بکشاند.
با این حال تحلیل‌ها در مورد آینده آثار هوش مصنوعی، تحلیل‌هایی مبتنی بر ابهام است و بسیاری تأکید دارند که در امور سیاسی هوش مصنوعی تنها بایستی به عنوان یک دستیار برای سیاستمداران فرض شده و تصمیمات اساسی بر عهده تفکر انسانی باشد .
تعریف یک استراتژی در این زمینه از جمله مهمترین نکاتی است که از سوی تحلیلگران به قانونگذاران برای بکارگیری هوش مصنوعی توصیه می‌شود.
از سوی دیگر ماهیت هک‌پذیر این سیستم‌ها خطرات آن‌ها را به عنوان سیستم‌های خود ویرانگر افزایش می‌دهد در واقع سیستم‌های هوش مصنوعی در لحظاتی ممکن است از یک فوق هوشمند به یک ابر احمق تبدیل شوند.
این به آن معناست که استفاده یا استفاده نکردن از هوش مصنوعی مسأله اول نیست بلکه مسأله این است که چگونه و تا چه حدی باید از هوش مصنوعی در این حوزه بهره برد.