نمونه اظهارنامه فسخ معامله خودرو از طرف فروشنده
نمونه اظهارنامه فسخ معامله خودرو از طرف فروشنده، ابزاری حقوقی است که به فروشنده امکان می دهد تا به صورت رسمی و قانونی، معامله خودرو را به دلیل عدم ایفای تعهدات از سوی خریدار، پایان دهد و حقوق خود را پیگیری کند.
در دنیای پر تب و تاب معاملات، خرید و فروش خودرو یکی از رایج ترین و در عین حال پیچیده ترین دادوستدها محسوب می شود. زمانی که پای یک معامله به میان می آید، انتظار می رود هر دو طرف به تعهدات خود عمل کنند تا فرایند انتقال مالکیت و پرداخت ثمن به درستی پیش رود. اما همیشه این طور نیست و گاهی اوقات، فروشنده با چالش هایی روبرو می شود که او را ناچار به تجدید نظر در ادامه معامله و حتی فسخ آن می کند. تصور کنید خودرویی را با هزار امید و آرزو به خریداری واگذار کرده اید، اما پس از تحویل کلید و امضای مبایعه نامه، خریدار از ایفای تعهدات خود، چه پرداخت کامل وجه و چه حضور برای انتقال سند، سرباز می زند. در چنین شرایطی، فروشنده نیاز به یک راهکار قانونی دارد تا بتواند از حقوق خود دفاع کرده و وضعیت حقوقی معامله را مشخص کند. اینجا است که اهمیت نمونه اظهارنامه فسخ معامله خودرو از طرف فروشنده نمایان می شود؛ ابزاری قدرتمند برای بازپس گیری حقوق از دست رفته و پایان دادن به معامله ای که مسیر قانونی خود را طی نکرده است.
مبانی حقوقی فسخ قرارداد بیع خودرو توسط فروشنده
هنگامی که فروشنده ای تصمیم به فسخ معامله خودرو می گیرد، باید بداند که این اقدام بر اساس اصول و مواد مشخصی از قانون مدنی ایران انجام می شود. قانون مدنی، چارچوبی محکم برای روابط قراردادی فراهم آورده و حقوق و تکالیف طرفین را تعیین کرده است. این چارچوب به فروشنده اجازه می دهد تا در صورت عدم رعایت تعهدات از سوی خریدار، تحت شرایطی خاص، از حق فسخ خود استفاده کند. شناخت این مبانی حقوقی، سنگ بنای هرگونه اقدام قانونی موثر در این زمینه خواهد بود.
حق فسخ در قانون مدنی و مواد مرتبط
فسخ قرارداد، به معنای انحلال یک جانبه عقد توسط یکی از طرفین آن، یکی از مهمترین مباحث در حقوق قراردادها است. قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران، در مواد مختلفی به این حق پرداخته است. به عنوان مثال، ماده ۱۸۳ قانون مدنی، عقد را تعهد یک یا چند نفر بر امر یا اموری در مقابل قبول یک یا چند نفر دیگر برای آن امور تعریف می کند. زمانی که این تعهدات از سوی یکی از طرفین نقض شود، حق فسخ می تواند به وجود آید.
مواد ۳۹۵ و ۴۰۲ قانون مدنی از جمله مهمترین مواد برای فروشنده در خصوص فسخ معامله بیع (خرید و فروش) هستند. ماده ۳۹۵ به فروشنده این امکان را می دهد که در صورت عدم پرداخت ثمن توسط خریدار، اقدام به فسخ معامله نماید. ماده ۴۰۲ نیز به طور خاص به خیار تأخیر ثمن می پردازد که در ادامه به تفصیل بررسی خواهد شد. علاوه بر این، ماده ۱۵۶ قانون آیین دادرسی مدنی، نقشی کلیدی در اثبات اعلام فسخ توسط فروشنده ایفا می کند؛ زیرا ارسال اظهارنامه، یک اقدام رسمی و قانونی برای اعلام اراده به فسخ است که در مراجع قضایی قابل استناد است.
خیارات قانونی قابل استناد برای فروشنده
خیارات، حقوقی هستند که به یکی از طرفین قرارداد یا هر دو، اختیار فسخ معامله را در شرایط خاصی می دهند. برای فروشنده خودرو، چندین خیار می تواند قابل استناد باشد:
۱. خیار تأخیر ثمن
این خیار، از جمله مهمترین و پرکاربردترین خیارات برای فروشنده است. مطابق ماده ۴۰۲ قانون مدنی، هرگاه مبیع (خودرو) عین خارجی و یا در حکم آن باشد و برای تأدیه ثمن (وجه معامله) یا تسلیم مبیع (خودرو) موعدی مقرر نشده باشد، اگر سه روز از تاریخ بیع بگذرد و مشتری ثمن را نپردازد و بایع (فروشنده) هم مبیع را تسلیم نکند، بایع حق فسخ بیع را خواهد داشت. این ماده، یک فرصت سه روزه به خریدار می دهد تا ثمن را پرداخت کند، در غیر این صورت، حق فسخ برای فروشنده ایجاد می شود. البته، این خیار شرایطی دارد؛ از جمله اینکه خودرو به خریدار تحویل نشده باشد و مهلتی برای پرداخت ثمن در قرارداد تعیین نشده باشد.
۲. خیار تخلف از شرط
این خیار زمانی مطرح می شود که خریدار به یکی از شروط ضمن عقد (شرطی که در متن قرارداد یا مبایعه نامه قید شده است) عمل نکند. به عنوان مثال، اگر در قرارداد قید شده باشد که خریدار موظف است در تاریخ معینی برای انتقال رسمی سند در دفترخانه حاضر شود و این شرط را رعایت نکند، فروشنده می تواند با استناد به این خیار، اقدام به فسخ قرارداد کند. خیار تخلف از شرط، پوشش دهنده طیف وسیعی از نقض تعهدات قراردادی است که در متن مبایعه نامه به صراحت ذکر شده اند.
۳. خیار رؤیت و غبن (اشاره مختصر)
این خیارات کمتر در فسخ از سوی فروشنده کاربرد دارند، اما به اختصار به آنها اشاره می شود:
- خیار رؤیت: زمانی ایجاد می شود که یکی از طرفین، مال را ندیده و به وصف خریده باشد و پس از رؤیت، آن را مطابق با وصف نبیند. این خیار بیشتر برای خریدار کاربرد دارد.
- خیار غبن: اگر یکی از طرفین معامله (خریدار یا فروشنده) به نحو فاحشی مغبون شده باشد (یعنی معامله ای با قیمتی بسیار بالاتر یا پایین تر از قیمت واقعی انجام شده باشد)، می تواند با اثبات غبن، معامله را فسخ کند. این خیار در موارد نادر برای فروشنده نیز قابل استناد است، اما باید غبن فاحش باشد و فروشنده از آن آگاهی نداشته باشد.
تفاوت بین شرط فسخ و حق فسخ نیز اهمیت دارد. شرط فسخ، توسط طرفین در قرارداد گنجانده می شود و به محض وقوع شرط، قرارداد خودبه خود یا با اعلام اراده فسخ می شود. اما حق فسخ، اختیاری است که قانونگذار در شرایط خاص به طرفین داده است و نیاز به اعلام اراده فسخ دارد.
آگاهی از خیارات قانونی و مواد مرتبط با فسخ، به فروشنده این قدرت را می دهد که با استناد به قانونی محکم، از حقوق خود در مقابل خریدار متخلف دفاع کند و مسیر صحیح اقدامات حقوقی را بپیماید.
دلایل رایج و مستند فروشنده برای فسخ معامله خودرو
معاملات خودرو، اغلب با امید و خوش بینی آغاز می شوند، اما گاهی اوقات به بن بست می رسند. در این میان، فروشنده ممکن است به دلایل مختلفی، خود را در موقعیتی ببیند که چاره ای جز فسخ معامله ندارد. این دلایل معمولاً از عدم ایفای تعهدات کلیدی توسط خریدار ناشی می شوند که در ادامه به رایج ترین و مستندترین آنها پرداخته می شود.
عدم پرداخت کامل یا به موقع ثمن معامله
رایج ترین و شاید مهمترین دلیلی که فروشنده را به سمت فسخ معامله سوق می دهد، عدم پرداخت کامل یا به موقع وجه خودرو است. این موضوع می تواند به اشکال مختلفی بروز کند و زندگی بسیاری از فروشندگان را تحت تأثیر قرار دهد.
- برگشت خوردن چک های خریدار: این یکی از متداول ترین مشکلات است. فرض کنید خریدار برای پرداخت بخشی یا تمام ثمن، چک هایی صادر کرده است. در موعد مقرر، فروشنده برای نقد کردن چک به بانک مراجعه می کند، اما با خبر برگشت خوردن چک مواجه می شود. این اتفاق، نه تنها به معنای عدم وصول وجه است، بلکه می تواند موجب دردسرهای حقوقی و مالی برای فروشنده شود. در این شرایط، فروشنده مستنداتی مانند گواهی عدم پرداخت چک را در اختیار دارد که به وضوح تخلف خریدار را نشان می دهد.
- تأخیر در واریز وجه یا پرداخت اقساط: گاهی اوقات، قرارداد به گونه ای تنظیم می شود که پرداخت ثمن به صورت نقدی یا اقساطی در تاریخ های مشخصی صورت پذیرد. اگر خریدار در واریز وجه نقدی یا پرداخت هر یک از اقساط در موعد مقرر کوتاهی کند، فروشنده حق فسخ پیدا می کند. این تأخیر می تواند برنامه های مالی فروشنده را مختل کرده و موجب ضرر و زیان او شود. مستنداتی مانند رسیدهای بانکی، قرارداد اقساطی، و پیامک های اطلاع رسانی عدم واریز، می توانند به عنوان دلایل مستند مورد استفاده قرار گیرند.
عدم اقدام خریدار برای انتقال رسمی سند
یکی دیگر از مشکلات رایج، عدم حضور خریدار برای انتقال رسمی سند خودرو است. فروش خودرو به معنای رهایی کامل از مسئولیت های آن نیست تا زمانی که سند به نام خریدار منتقل نشده باشد. در این مدت، هرگونه تخلف، جریمه، یا حتی تصادف با خودرو می تواند برای فروشنده مشکل ساز شود.
- حاضر نشدن خریدار در دفترخانه اسناد رسمی در موعد مقرر: در اغلب قراردادها، تاریخ و ساعت مشخصی برای حضور در دفترخانه و انجام تشریفات انتقال سند رسمی تعیین می شود. اگر خریدار بدون دلیل موجه و در موعد مقرر در دفترخانه حاضر نشود، این خود نقض یک شرط اساسی معامله محسوب می شود. در این حالت، فروشنده می تواند با مراجعه به دفترخانه و دریافت گواهی عدم حضور خریدار، مستند قوی برای فسخ قرارداد به دست آورد.
- عدم انجام مراحل قانونی لازم برای فک پلاک و انتقال مالکیت: علاوه بر حضور در دفترخانه، خریدار موظف به انجام اقداماتی مانند تعویض پلاک و فک پلاک قبلی است. عدم انجام این مراحل نه تنها باعث باقی ماندن پلاک به نام فروشنده می شود، بلکه می تواند او را در معرض مسئولیت های ناشی از تخلفات خریدار (مثل جریمه ها) قرار دهد. اگر خریدار از انجام این تعهدات سر باز زند، فروشنده حق فسخ معامله را خواهد داشت.
تخلف از شروط ضمن عقد
علاوه بر دو دلیل اصلی فوق، قراردادهای خرید و فروش خودرو می توانند شامل شروط خاص دیگری نیز باشند که عدم رعایت آنها توسط خریدار، حق فسخ را برای فروشنده ایجاد می کند. این شروط باید به وضوح در مبایعه نامه ذکر شده باشند.
- هرگونه شرط خاصی که در مبایعه نامه قید شده و خریدار آن را نقض کرده باشد: به عنوان مثال، ممکن است شرط شده باشد که خریدار موظف به سرویس دوره ای خودرو در نمایندگی خاصی باشد یا تعهد به پرداخت هزینه های خاصی در مدت زمان معین را پذیرفته باشد. در برخی موارد، فروشنده ممکن است خودرو را به شرط عدم فروش مجدد به شخص ثالث تا مدت معینی به خریدار واگذار کرده باشد. هرگونه نقض این شروط، در صورتی که به وضوح در قرارداد قید و تعهد شده باشد، می تواند زمینه را برای فسخ معامله توسط فروشنده فراهم آورد. مستندسازی این تخلفات، از اهمیت بالایی برخوردار است تا در صورت نیاز به مراجع قضایی، دلایل محکمه پسند ارائه شود.
به طور خلاصه، هرگونه کوتاهی یا تخلف خریدار از تعهدات مالی، اداری (انتقال سند و پلاک) و شروط خاص مندرج در مبایعه نامه، می تواند دلیلی مستند برای فروشنده باشد تا با ارسال اظهارنامه، اقدام به فسخ معامله خودرو نماید و از بروز ضرر و زیان بیشتر جلوگیری کند.
مراحل عملی و نکات حقوقی قبل از ارسال اظهارنامه
قبل از اقدام به ارسال اظهارنامه فسخ معامله خودرو، لازم است فروشنده مجموعه ای از مراحل عملی و نکات حقوقی را مورد توجه قرار دهد. این اقدامات پیشگیرانه نه تنها به تقویت موقعیت حقوقی او کمک می کند، بلکه از بروز اشتباهات احتمالی که می تواند به ضرر وی تمام شود، جلوگیری خواهد کرد. آماده سازی دقیق و با برنامه، تضمین کننده موفقیت در مسیر فسخ قانونی معامله است.
۱. بررسی دقیق مبایعه نامه
مبایعه نامه، سند اصلی و معتبرترین منبع اطلاعاتی درباره توافقات انجام شده است. هر بند و هر کلمه در این سند، می تواند در تعیین حق یا عدم حق فسخ فروشنده، نقشی حیاتی ایفا کند. فروشنده باید مبایعه نامه را به دقت و جزءبه جزء مطالعه کند تا از وجود بندهای مربوط به تعهدات خریدار و شرایط فسخ آگاه شود.
- یافتن بندهای مربوط به تعهدات خریدار: باید به وضوح مشخص شود که خریدار چه تعهداتی را پذیرفته است. این تعهدات می تواند شامل زمان بندی پرداخت ثمن، تاریخ حضور در دفترخانه برای انتقال سند، یا هر شرط خاص دیگری باشد.
- شرایط فسخ: برخی مبایعه نامه ها دارای شرط فسخ صریح هستند که در صورت عدم رعایت تعهدات توسط یکی از طرفین، به طرف مقابل اجازه فسخ می دهند. یافتن چنین بندهایی می تواند روند فسخ را تسهیل کند. حتی در صورت عدم وجود شرط صریح، استناد به خیارات قانونی (مانند خیار تأخیر ثمن یا تخلف از شرط) همواره امکان پذیر است.
۲. جمع آوری مستندات
در دنیای حقوقی، اثبات حرف اول را می زند. هرچه فروشنده مستندات قوی تری در اختیار داشته باشد، ادعای او برای فسخ معامله محکم تر خواهد بود. این مستندات باید به دقت جمع آوری و نگهداری شوند.
- کپی مبایعه نامه: اصل یا کپی مصدق مبایعه نامه، مهمترین سند است.
- کپی چک های برگشتی: در صورت عدم پرداخت ثمن با چک، کپی چک های برگشتی همراه با گواهی عدم پرداخت از بانک، دلیلی غیرقابل انکار خواهد بود.
- مدارک مربوط به عدم حضور خریدار در دفترخانه: اگر خریدار در موعد مقرر در دفترخانه حاضر نشده است، گواهی عدم حضور از دفترخانه اسناد رسمی، مستند بسیار مهمی است.
- پیامک ها، ایمیل ها یا مکاتبات: هرگونه مکاتبه (حتی غیررسمی) که نشان دهنده اطلاع رسانی فروشنده به خریدار درباره تعهداتش و عدم پاسخگویی خریدار باشد، می تواند به عنوان قرینه و دلیل کمکی مورد استفاده قرار گیرد.
- شهادت شهود: در برخی موارد، شهادت افرادی که از تخلف خریدار اطلاع دارند، می تواند کمک کننده باشد.
۳. ارسال اخطاریه غیررسمی (اختیاری)
قبل از اقدام به ارسال اظهارنامه رسمی، گاهی اوقات ارسال یک اخطاریه غیررسمی (مثلاً از طریق پیامک یا نامه عادی با امضای گیرنده) می تواند مفید باشد. این کار اختیاری است و جنبه حقوقی قوی اظهارنامه را ندارد، اما می تواند دو هدف را دنبال کند:
- ایجاد سابقه: نشان می دهد که فروشنده پیش از اقدام رسمی، تلاش کرده است تا مشکل را از طریق مسالمت آمیز حل کند.
- فرصت نهایی به خریدار: ممکن است خریدار از تعهدات خود آگاه نباشد یا فرصت انجام آنها را پیدا نکرده باشد و این اخطاریه او را به انجام تعهداتش ترغیب کند.
۴. مشاوره با وکیل
پیچیدگی های حقوقی معاملات و قوانین، ضرورت مشاوره با وکیل متخصص را دوچندان می کند. قبل از هرگونه اقدام جدی، تأکید بر اهمیت مشاوره حقوقی تخصصی با یک وکیل دادگستری ضروری است.
- تشخیص صحیح حق فسخ: وکیل می تواند با بررسی دقیق مبایعه نامه و مستندات، تشخیص دهد که آیا فروشنده واقعاً حق فسخ دارد و کدام خیارات قانونی در این مورد قابل استناد هستند.
- تنظیم اظهارنامه: وکیل می تواند اظهارنامه ای کاملاً دقیق و قانونی تنظیم کند که تمامی جوانب حقوقی را پوشش دهد و از بروز ایرادات شکلی و ماهوی جلوگیری کند.
- راهنمایی در مراحل بعدی: پس از ارسال اظهارنامه، ممکن است نیاز به اقدامات حقوقی دیگری مانند طرح دعوی در دادگاه باشد. وکیل می تواند در تمام این مراحل، فروشنده را راهنمایی کند.
با رعایت این مراحل، فروشنده می تواند با اطمینان خاطر بیشتری قدم در مسیر فسخ معامله خودرو بگذارد و شانس موفقیت خود را در دفاع از حقوقش افزایش دهد.
راهنمای گام به گام تنظیم اظهارنامه فسخ معامله خودرو از طرف فروشنده
تنظیم اظهارنامه فسخ معامله خودرو، یک اقدام حقوقی دقیق است که باید با رعایت اصول مشخصی صورت گیرد. این اظهارنامه، سند رسمی اعلام اراده فروشنده برای پایان دادن به معامله است و جزئیات آن باید به وضوح و بدون ابهام بیان شود. در ادامه، راهنمای گام به گام برای تنظیم این اظهارنامه ارائه می شود.
بخش اول: اطلاعات طرفین
این بخش شامل مشخصات کامل اظهارکننده (فروشنده) و مخاطب (خریدار) است. دقت در ثبت این اطلاعات ضروری است تا اظهارنامه به درستی ابلاغ شود.
- مشخصات کامل اظهارکننده (فروشنده):
- نام و نام خانوادگی
- نام پدر
- کد ملی
- اقامتگاه (آدرس کامل و دقیق)
- شماره تماس (اختیاری، اما مفید)
- مشخصات کامل مخاطب (خریدار):
- نام و نام خانوادگی
- نام پدر
- کد ملی
- اقامتگاه (آدرس کامل و دقیق، ترجیحاً آدرس مندرج در مبایعه نامه)
- شماره تماس (اختیاری)
بخش دوم: موضوع اظهارنامه
این بخش، خلاصه ای دقیق و صریح از هدف اظهارنامه را بیان می کند. عنوان باید به گونه ای باشد که مخاطب به محض خواندن، متوجه موضوع اصلی شود.
- عنوان دقیق و صریح: اعلام فسخ قرارداد بیع خودرو به شماره [شماره مبایعه نامه] مورخ [تاریخ مبایعه نامه] به دلیل عدم ایفای تعهدات از سوی خریدار.
بخش سوم: شرح و استدلال (بدنه اصلی)
این بخش، قلب اظهارنامه است و باید به تفصیل، تاریخچه معامله، تعهدات خریدار و دلایل نقض آن توسط وی را بیان کند. روایتی دقیق، مستند و منطقی از اتفاقات، اهمیت زیادی دارد.
- مقدمه:
- اشاره به تاریخ و مشخصات مبایعه نامه: نوع خودرو، مدل، رنگ، پلاک، شماره شاسی/موتور، و تاریخ تنظیم قرارداد. این اطلاعات باید کاملاً مطابق با مبایعه نامه باشد.
- توضیح تعهدات خریدار مطابق قرارداد:
- به وضوح بیان شود که طبق مبایعه نامه، خریدار چه تعهداتی را بر عهده داشته است. (مثلاً: مطابق بند ___ مبایعه نامه شماره ___ مورخ ___، جنابعالی متعهد شدید مبلغ ___ ریال از ثمن معامله را در تاریخ ___ پرداخت نمایید و در تاریخ ___ نیز جهت انتقال رسمی سند به دفترخانه اسناد رسمی شماره ___ مراجعه فرمایید.)
- شرح دقیق تخلف خریدار:
- در این قسمت، جزئیات نقض تعهدات توسط خریدار به صورت واضح و مستند بیان می شود. (مثلاً: علیرغم تعهد فوق، چک شماره ___ بانک ___ مورخ ___ صادره از سوی جنابعالی به مبلغ ___ ریال، در تاریخ ___ به دلیل کسر موجودی برگشت خورده و تصویر گواهی عدم پرداخت پیوست این اظهارنامه می باشد. همچنین، در تاریخ مقرر ___ جهت انتقال سند در دفترخانه حاضر نشده اید و گواهی عدم حضور نیز پیوست شده است.)
- استناد به بند/ماده فسخ در مبایعه نامه (اگر وجود دارد):
- اگر در قرارداد شرط فسخ صریح وجود دارد، به آن اشاره شود. (مثلاً: بنابر بند ___ مبایعه نامه، عدم پرداخت ثمن یا عدم حضور در دفترخانه به منزله تخلف از شرط بوده و حق فسخ را برای فروشنده ایجاد می کند.)
- استناد به مواد قانونی مربوطه:
- به مواد قانونی مرتبط (مانند ماده ۴۰۲ یا ۳۹۵ قانون مدنی برای خیار تأخیر ثمن، یا ماده ۳۹۹ قانون مدنی برای خیار تخلف از شرط) و همچنین ماده ۱۵۶ قانون آیین دادرسی مدنی (جهت اثبات ابلاغ رسمی) اشاره شود. (مثلاً: با توجه به مراتب فوق و مستنداً به ماده ۴۰۲ و ۳۹۵ قانون مدنی و همچنین ماده ۱۵۶ قانون آیین دادرسی مدنی…)
- اعلام صریح و قطعی فسخ قرارداد:
- باید به صراحت اعلام شود که قرارداد از تاریخ ابلاغ اظهارنامه فسخ شده است. (مثلاً: لذا بدین وسیله، اینجانب، قرارداد بیع خودروی مذکور را به دلیل تخلف جنابعالی از تعهدات قراردادی و قانونی، از تاریخ ابلاغ این اظهارنامه، فسخ شده اعلام می نمایم.)
بخش چهارم: خواسته ها و اخطاریه ها
در این قسمت، فروشنده خواسته های خود را از خریدار مطرح کرده و اخطارهای لازم را ارائه می دهد.
- درخواست استرداد خودرو (در صورتی که تحویل خریدار شده باشد):
- اگر خودرو به خریدار تحویل شده، باید خواستار استرداد آن شود. (مثلاً: مقتضی است خودروی مذکور با مشخصات فوق الذکر را ظرف مدت [مهلت معقول، مثلاً ۷ روز] از تاریخ ابلاغ این اظهارنامه به اینجانب مسترد نمایید.)
- مطالبه خسارات وارده:
- فروشنده می تواند خسارات ناشی از عدم انجام تعهدات خریدار را مطالبه کند. این خسارات شامل خسارت تأخیر تأدیه ثمن، هزینه های نگهداری خودرو (در صورت عدم استرداد به موقع)، افت قیمت احتمالی خودرو در طول مدت، و سایر خساراتی که قابل اثبات هستند، می شود. (مثلاً: بدیهی است کلیه خسارات وارده از جمله خسارت تأخیر تأدیه ثمن، هزینه های نگهداری خودرو از تاریخ تحویل تا زمان استرداد، و افت قیمت احتمالی، بر عهده جنابعالی بوده و از طریق مراجع قضایی مطالبه خواهد شد.)
- اخطار به اقدام قضایی در صورت عدم تمکین خریدار:
- اخطار داده شود که در صورت عدم تمکین خریدار به خواسته ها، اقدام قضایی صورت خواهد گرفت. (مثلاً: در صورت عدم اقدام و تمکین از خواسته های فوق الذکر در مهلت مقرر، اینجانب ناگزیر به طرح دعوی حقوقی در مراجع قضایی بوده و کلیه عواقب و هزینه های ناشی از آن بر عهده جنابعالی خواهد بود.)
بخش پنجم: تاریخ و امضا
در پایان اظهارنامه، تاریخ تنظیم و امضای اظهارکننده ثبت می شود.
- تاریخ: تاریخ دقیق تنظیم اظهارنامه.
- نام و نام خانوادگی اظهارکننده و امضا:
با رعایت دقیق این مراحل، فروشنده می تواند یک اظهارنامه فسخ معامله خودرو را به صورت قانونی و مستند تنظیم کند که پایه محکمی برای اقدامات حقوقی آتی او خواهد بود.
نمونه کامل اظهارنامه فسخ معامله خودرو از طرف فروشنده
باسمه تعالی
اظهارنامه رسمی
مشخصات اظهارکننده:
نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی فروشنده]
نام پدر: [نام پدر فروشنده]
کد ملی: [کد ملی فروشنده]
اقامتگاه: [آدرس کامل و دقیق فروشنده، شامل شهر، خیابان، کوچه، پلاک، واحد]
شماره تماس: [شماره تماس فروشنده]
مشخصات مخاطب:
نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی خریدار]
نام پدر: [نام پدر خریدار]
کد ملی: [کد ملی خریدار]
اقامتگاه: [آدرس کامل و دقیق خریدار، شامل شهر، خیابان، کوچه، پلاک، واحد – ترجیحاً آدرس مندرج در مبایعه نامه]
شماره تماس: [شماره تماس خریدار]
موضوع اظهارنامه:
اعلام فسخ قرارداد بیع خودرو به شماره [شماره مبایعه نامه (اگر وجود دارد)] مورخ [تاریخ انعقاد مبایعه نامه] به دلیل عدم ایفای تعهدات از سوی خریدار.
با سلام و احترام؛
به استحضار جنابعالی می رساند:
- اینجانب [نام و نام خانوادگی فروشنده]، مالک یک دستگاه خودرو [نوع خودرو، مثال: پراید] مدل [مدل خودرو، مثال: ۱۳۹۵] رنگ [رنگ خودرو، مثال: سفید] به شماره پلاک [شماره پلاک خودرو، مثال: ایران ۷۷-۱۲۳ج۴۵]، به شماره شاسی [شماره شاسی] و شماره موتور [شماره موتور]، به موجب مبایعه نامه شماره [شماره مبایعه نامه] مورخ [تاریخ مبایعه نامه] که فی مابین اینجانب و جنابعالی منعقد گردید، خودروی فوق الذکر را به مبلغ [مبلغ کل ثمن به ریال] ریال به جنابعالی فروختم.
- مطابق بند [شماره بند مربوطه در قرارداد، مثال: ۳] مبایعه نامه مذکور و توافقات حاصله، جنابعالی متعهد گردیدید که:
- مبلغ [مبلغ ثمن پرداخت نشده به ریال] ریال از ثمن کل معامله را طی [نحوه پرداخت، مثال: چک بانکی شماره [شماره چک] عهده بانک [نام بانک] شعبه [نام شعبه] یا واریز نقدی به حساب اینجانب] در تاریخ [تاریخ سررسید پرداخت] پرداخت نمایید.
- در تاریخ [تاریخ مقرر برای حضور در دفترخانه] جهت انجام مراحل قانونی فک پلاک و انتقال رسمی سند مالکیت خودرو در دفترخانه اسناد رسمی شماره [شماره دفترخانه] واقع در [آدرس دفترخانه] حاضر شوید.
- [هر شرط دیگری که خریدار متعهد به انجام آن شده و تخلف کرده است، مثال: نسبت به تعویض پلاک خودرو ظرف مدت ۱۰ روز از تاریخ تحویل خودرو اقدام فرمایید.]
- متأسفانه، علیرغم تعهدات صریح و قبولی جنابعالی در قرارداد، به تعهدات خود عمل ننموده اید. دلایل عدم ایفای تعهدات به شرح ذیل است:
- چک شماره [شماره چک] به مبلغ [مبلغ چک] ریال که جهت پرداخت بخش یا باقیمانده ثمن معامله صادر شده بود، در تاریخ [تاریخ برگشت خوردن چک] به دلیل کسر موجودی برگشت خورده است و تا کنون وجه آن تأمین نگردیده است. گواهی عدم پرداخت چک به شماره [شماره گواهی عدم پرداخت] صادره از بانک [نام بانک] مورخ [تاریخ صدور گواهی] پیوست این اظهارنامه می باشد.
- در تاریخ مقرر [تاریخ مقرر برای حضور در دفترخانه] در دفترخانه اسناد رسمی شماره [شماره دفترخانه] جهت انجام مراحل انتقال سند حاضر نگردیده اید. گواهی عدم حضور صادره از دفترخانه مذکور مورخ [تاریخ صدور گواهی عدم حضور] پیوست این اظهارنامه می باشد.
- [در صورت تخلف از سایر شروط: به عنوان مثال، علیرغم گذشت بیش از [تعداد روز] روز از تاریخ تحویل خودرو، اقدامی جهت تعویض پلاک صورت نپذیرفته است و پلاک خودرو همچنان به نام اینجانب باقی مانده است که موجب مسئولیت های حقوقی و کیفری برای اینجانب می گردد.]
- با توجه به مراتب فوق، عدم ایفای تعهدات اساسی و نقض شروط مندرج در مبایعه نامه از سوی جنابعالی محرز است. لذا بدین وسیله، اینجانب مستنداً به بند [شماره بند مربوط به فسخ در قرارداد، اگر وجود دارد] مبایعه نامه فوق الذکر و همچنین مواد [مثال: ۳۹۵، ۴۰۲ و ۳۹۹] قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران (موضوع خیار تأخیر ثمن و خیار تخلف از شرط) و ماده ۱۵۶ قانون آیین دادرسی مدنی، اراده خود را بر فسخ قطعی و یک جانبه قرارداد بیع خودروی مذکور، از تاریخ ابلاغ این اظهارنامه، اعلام می نمایم.
- لذا از تاریخ ابلاغ این اظهارنامه، قرارداد فوق الذکر فسخ شده تلقی می گردد و از نظر قانونی فاقد اعتبار است. مقتضی است جنابعالی ظرف مدت ۷ (هفت) روز کاری از تاریخ ابلاغ این اظهارنامه، نسبت به استرداد [در صورتی که خودرو تحویل خریدار شده باشد: خودروی فوق الذکر به همراه کلیه متعلقات و مدارک آن] به اینجانب اقدام فرمایید.
- بدیهی است کلیه خسارات وارده بر اینجانب از جمله [مثال: خسارت تأخیر تأدیه ثمن، هزینه های نگهداری خودرو (از زمان تحویل تا استرداد)، افت قیمت احتمالی خودرو در اثر استفاده یا مرور زمان، و سایر خسارات قانونی و عرفی قابل اثبات] بر عهده جنابعالی بوده و در صورت عدم استرداد خودرو یا جبران خسارات، از طریق مراجع قضایی ذیصلاح مطالبه خواهد شد.
- در صورت عدم تمکین به مفاد این اظهارنامه و عدم استرداد [در صورت تحویل: خودرو] و جبران خسارات در مهلت مقرر، اینجانب ناگزیر به طرح دعوی حقوقی علیه جنابعالی در مراجع قضایی خواهم بود و کلیه هزینه ها و عواقب ناشی از آن، از جمله هزینه های دادرسی، حق الوکاله وکیل، و سایر هزینه های قانونی، بر عهده جنابعالی خواهد بود.
با احترام مجدد،
تاریخ: [تاریخ روز تنظیم اظهارنامه]
نام و نام خانوادگی اظهارکننده: [نام و نام خانوادگی فروشنده]
امضاء: [امضای فروشنده]
توضیحات تکمیلی برای تکمیل نمونه اظهارنامه:
- موارد داخل [ ] را با اطلاعات دقیق معامله خود تکمیل کنید.
- در صورت نیاز، بندها را اضافه یا حذف کنید.
- حتماً قبل از ارسال نهایی، با یک وکیل متخصص مشورت نمایید.
- کپی برابر اصل مبایعه نامه و کلیه مستندات (چک برگشتی، گواهی عدم حضور و …) را به اظهارنامه پیوست کنید.
نتیجه گیری و توصیه نهایی
معاملات خودرو، همانند بسیاری از تعاملات حقوقی، نیازمند دقت، آگاهی و اقدام به موقع هستند. زمانی که خریدار به تعهدات خود عمل نمی کند، فروشنده در موقعیتی حساس قرار می گیرد که می تواند منجر به ضررهای مالی و زمانی قابل توجهی شود. در چنین شرایطی، نمونه اظهارنامه فسخ معامله خودرو از طرف فروشنده به عنوان یک ابزار حیاتی و قانونی، راه را برای دفاع از حقوق فروشنده و پایان دادن به معامله ای ناکام هموار می کند. این اظهارنامه، نه تنها به صورت رسمی اراده فسخ را به خریدار اعلام می دارد، بلکه مبنایی محکم برای هرگونه اقدام حقوقی بعدی، از جمله استرداد خودرو و مطالبه خسارات، فراهم می آورد.
اهمیت اقدام به موقع و صحیح فروشنده در این مرحله، غیرقابل انکار است. یک اظهارنامه درست و مستند، می تواند مانع از بروز پیچیدگی های بیشتر حقوقی در آینده شود و به فروشنده کمک کند تا با کمترین هزینه و زمان، به نتیجه مطلوب دست یابد. تمامی جزئیات ذکر شده در این مقاله، از مبانی قانونی گرفته تا مراحل گام به گام تنظیم اظهارنامه، برای توانمندسازی فروشندگان در این مسیر طراحی شده است.
با این حال، با توجه به حساسیت و پیچیدگی های قانونی، تاکید مجدد بر ضرورت مشورت با وکیل متخصص، آخرین و مهمترین توصیه ما است. یک وکیل مجرب می تواند با بررسی دقیق شرایط خاص پرونده شما، اطمینان حاصل کند که تمامی اقدامات قانونی به درستی انجام شده، از خطاهای احتمالی جلوگیری به عمل آید و بهترین نتیجه ممکن برای شما حاصل شود. این اطمینان خاطر، سرمایه ای است که در مواجهه با چالش های حقوقی، ارزش بسیاری دارد و می تواند شما را از مسیرهای پرخطر و پرهزینه قانونی باز دارد.