کنوانسیون حقوق کودک شامل ۵۴ ماده است. همه ماده های کنوانسیون دارای اهمیت یکسان هستند، اما چهار ماده آن راهبر بوده و ما باید هنگام خواندن ماده های دیگر، آنها در نظر بگیریم.همه بزرگسالان مسئولیت احترام، حفاظت و تقویت حق و حقوق کودکان را بر عهده دارند. دولت سوئد مسئولیت غائی و نهایی تحقق مفاد مندرج در کنوانسیون حقوق کودک را بر عهده دارد. مشاور حقوقی رایگان متنی یک زیرمجموعه مهم و حیاتی در حوزه مشاوره آنلاین است که به افراد و شرکت‌ها امکان می‌دهد در مسائل حقوقی خود به شکل چت‌کردن مشکل را حل کنند.
این چهار ماده اساسی کنوانسیون حقوق کودک به شرح زیر است:
- ماده ٢ در مورد ارزش یکسان همه کودکان و حق و حقوق مشابه آنهاست. هیچ کودکی نباید مورد تبعیض قرار بگیرد.
- ماده ٣ در مورد خیر و صلاح کودک است. سیاستمداران، ادارات دولتی و دادگاه ها همیشه باید در تصمیم گیری های خود که روی کودکان تأثیر می گذارد خیر و صلاح کودک را در نظر بگیرند.
- ماده ٦ در مورد برخورداری همه کودکان از داشتن حق زندگی و پیشرفت است.
- ماده ١٢ به کودکان حق اظهار نظر می دهد و اینکه بزرگسالان بایستی حرف کودکان را بشنوند.
چه کسی باید کنوانسیون حقوق کودک را رعایت کند؟
به عنوان مثال قوانین و مقررات کشور سوئد باید با حق و حقوق مندرج در کنوانسیون مطابقت داشته باشند. ادارات دولتی، دادگاه ها، کمون ها و نواحی بهداری نیز مسئولیت اجرای کنوانسیون حقوق کودک را بر عهده دارند. یعنی مثلاً اینکه:
- سیاستمداران یک کمون باید پیش از تصمیم گیری در مورد آنچه که روی کودک تاثیر می گذارد نظر او را جویا شوند.
- اگر قرار باشد پدر و مادر کودک طلاق بگیرند و در مورد محل سکونت کودک توافق ندارند، دادگاه باید هم نظر والدین و هم نظر کودک را جویا شود.
- کمون ها باید خیر و صلاح کودکان را به عنوان مثال هنگام ساخت و ساز خانه های جدید، زمین بازی و یا مدرسه در نظر بگیرند.
- بخش خدمات بهداشتی و درمانی و مدارس باید تلاش کنند هیچ کودکی مورد تبعیض قرار نگیرد.
والدین چگونه باید از کنوانسیون حقوق کودک تبعیت کنند؟
در کنوانسیون حقوق کودک آمده است که این دولت است که مسئولیت غائی و نهایی تضمین حق و حقوق کودکان را بر عهده دارد. اما شما به عنوان پدر و مادر یا سرپرست مهم هستید که از حقوق فرزندتان محافظت کرده و برای تحقق آنها تلاش کنید. کنوانسیون حقوق کودک می تواند یک راهنما و حمایت برای پرورش فرزند باشد.والدین باید از قوانین تبعیت کنند و کنوانسیون حقوق کودک باید در قوانین در نظر گرفته شود.
در کنوانسیون حقوق کودک آمده است که والدین یا سرپرست دیگری مسئول تربیت و رشد و نمو کودک هستند. این امر هم شامل حق و حقوق و هم وظایف است. رهنگ‌های مختلف درک متفاوتی از کودکی دارند که این برداشت‌های مختلف از مفهوم کودکی بر قانونگذار در حقوق کودکان نیز موثر بوده است چراکه در متون قانونی مختلف و در زمان‌های متفاوت تعاریف گوناگونی از دوران کودکی ارائه شده است
حقوق کودکان در قوانین و مقررات جمهوری اسلامی چگونه است؟
فرهنگ‌های مختلف درک متفاوتی از کودکی دارند که این برداشت‌های مختلف از مفهوم کودکی بر قانونگذار در حقوق کودکان نیز موثر بوده است چراکه در متون قانونی مختلف و در زمان‌های متفاوت تعاریف گوناگونی از دوران کودکی ارائه شده است.
حیات واقعی با تولد آغاز می‌شود بنابراین دوران کودکی را باید از این لحظه محاسبه کرد، اما همان‌طور که قانون هم متذکر شده است.
کودکان از نظر علم حقوق در زمره افراد محجور هستند . یعنی با توجه به اینکه قوای عقلانی وی رشد نیافته حق انعقاد قراردادهای حقوقی را ندارد.
حق و ارتباط آن با رشد کودک
یکی از حقوق کودکان حق حضانت یا نگهداری آنان است که طبق قانون به عهده پدر و مادر گذاشته شده است درصورتی که والدین این حق را به خوبی ادا نمایند کودکشان خوب رشد نموده و به انسان کاملی تبدیل می شود و اگر این حق نادیده گرفته شود نه تنها کودک به کمال نمی رسد بلکه از مسیر انسانیت نیز ممکن است خارج شود.
ضرورت توجه به حقوق کودکان
اگر کودکان مورد تکریم باشند و از ابتدا به حقوق آنان توجه شود زبون و فرومایه بار نمی آیند و در خود احساس حقارت و پستی نمی کنند. دوران کودکی از نظر پی ریزی اساس زندگی ، اهمیت فوق العاده دارد. تربیت های صحیح و یا فاسد اطفال سرچشمه مهم نیک و بدهای دوران عمر آنها می باشد.
حقوق کودک در خانواده
حق حضانت
برترین حق کودک در خانواده حق یا نگهداری است .
ماده ۱۱۶۸ : ((نگهداری اطفال هم حق و هم تکلیف ابوین است ))
ماده ۱۱۷۳ قانون مدنی (اصلاحی ۱۱/۸/۱۳۷۶) : هرگاه در اثر عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی پدر یا مادری که طفل تحت حضانت اوست صحت جسمانی و یا تربیت اخلاقی طفل در معرض خطر باشد محکمه می تواند به تقاضای اقربای طفل یا به تقاضای قیم او یا به تقاضای رئیس حوزه قضایی هر تصمیمی را که برای حضانت طفل مقتضی بداند ، اتخاذ کند.
موارد ذیل از مصادیق عدم مواظبت و یا انحطاط اخلاقی هریک از والدین است:
اعتیاد زیان آور به الکل ، مواد مخدر و قمار
اشتهار به فساد اخلاقی و فحشا
ابتلا به بیماری روانی با تشخیص پزشکی قانونی
سوء استفاده از طفل یا اجبار او به ورود در مشاغل ضد اخلاقی مانند فساد و فحشا و تکدی گری و قاچاق
تکرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف
۲-حق نفقه (خرجی)
ماده ۱۱۹۹ قانون مدنی:«نفقه اولاد بر عهده پدر است . پس از فوت پدر یا عدم قدرت او به انفاق به عهده جد پدری است با رعایت الاقرب فالاقرب در صورت نبودن پدر و جد پدری و یا عدم قدرت آنها نفقه برعهده مادر است… .»
ماده ۱۲۰۴ قانون مدنی:«نفقه شامل مسکن ، لباس و غذا و اثاث البیت به قدر رفع حاجت و با در نظرگرفتن درجه استطاعت منفق می شود . البته موارد مذکور مهمترین نیازهای زندگی فردی است و هزینه بهداشت ، درمان و تعلیم و تربیت نیز جزء نفقه است.»
۳-حق تربیت و ادب آموزی
ماده ۱۱۷۸ قانون مدنی «ابوین مکلف هستند که در حدود توانایی خود به تربیت اطفال خویش برحسب مقتضی اقدام کنند و نباید آنها را مهمل بگذارند.»
۴- حق نظارت و مراقبت
ماده ۱۱۷۹ قانون منی اشعار می دارد : «ابوین حق تنبیه طفل خود را دارند ولی به استناد این حق نمی توانند طفل خود را خارج از حد تأدیب نمایند.»
سرپرست یک کودک بودن به معنای مسئول کودک بودن و فراهم کردن زندگی مطلوبی برای کودک است. در اغلب موارد سرپرست و پدر و مادر یکی هستند.والدین و سرپرست دیگر حق دارند از حمایت جامعه، به عنوان مثال از سوی کمون یا بخش خدمات بهداشتی و درمانی برخوردار شوند.
رهنگ‌های مختلف درک متفاوتی از کودکی دارند که این برداشت‌های مختلف از مفهوم کودکی بر قانونگذار در حقوق کودکان نیز موثر بوده است چراکه در متون قانونی مختلف و در زمان‌های متفاوت تعاریف گوناگونی از دوران کودکی ارائه شده است حقوق کودکان در قوانین و مقررات جمهوری اسلامی چگونه است؟ فرهنگ‌های مختلف درک متفاوتی از کودکی دارند که این برداشت‌های مختلف از مفهوم کودکی بر قانونگذار در حقوق کودکان نیز موثر بوده است چراکه در متون قانونی مختلف و در زمان‌های متفاوت تعاریف گوناگونی از دوران کودکی ارائه شده است.
حیات واقعی با تولد آغاز می‌شود بنابراین دوران کودکی را باید از این لحظه محاسبه کرد، اما همان‌طور که قانون هم متذکر شده است. کودکان از نظر علم حقوق در زمره افراد محجور هستند . یعنی با توجه به اینکه قوای عقلانی وی رشد نیافته حق انعقاد قراردادهای حقوقی را ندارد.
حق و ارتباط آن با رشد کودک یکی از حقوق کودکان حق حضانت یا نگهداری آنان است که طبق قانون به عهده پدر و مادر گذاشته شده است درصورتی که والدین این حق را به خوبی ادا نمایند کودکشان خوب رشد نموده و به انسان کاملی تبدیل می شود و اگر این حق نادیده گرفته شود نه تنها کودک به کمال نمی رسد بلکه از مسیر انسانیت نیز ممکن است خارج شود.
ضرورت توجه به حقوق کودکان اگر کودکان مورد تکریم باشند و از ابتدا به حقوق آنان توجه شود زبون و فرومایه بار نمی آیند و در خود احساس حقارت و پستی نمی کنند. دوران کودکی از نظر پی ریزی اساس زندگی ، اهمیت فوق العاده دارد.
تربیت های صحیح و یا فاسد اطفال سرچشمه مهم نیک و بدهای دوران عمر آنها می باشد. حقوق کودک در خانواده حق حضانت برترین حق کودک در خانواده حق یا نگهداری است . ماده ۱۱۶۸ : ((نگهداری اطفال هم حق و هم تکلیف ابوین است )) ماده ۱۱۷۳ قانون مدنی (اصلاحی ۱۱/۸/۱۳۷۶) : هرگاه در اثر عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی پدر یا مادری که طفل تحت حضانت اوست صحت جسمانی و یا تربیت اخلاقی طفل در معرض خطر باشد محکمه می تواند به تقاضای اقربای طفل یا به تقاضای قیم او یا به تقاضای رئیس حوزه قضایی هر تصمیمی را که برای حضانت طفل مقتضی بداند ، اتخاذ کند.
موارد ذیل از مصادیق عدم مواظبت و یا انحطاط اخلاقی هریک از والدین است: اعتیاد زیان آور به الکل ، مواد مخدر و قمار اشتهار به فساد اخلاقی و فحشا ابتلا به بیماری روانی با تشخیص پزشکی قانونی سوء استفاده از طفل یا اجبار او به ورود در مشاغل ضد اخلاقی مانند فساد و فحشا و تکدی گری و قاچاق تکرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف ۲-حق نفقه (خرجی) ماده ۱۱۹۹ قانون مدنی:«نفقه اولاد بر عهده پدر است .
پس از فوت پدر یا عدم قدرت او به انفاق به عهده جد پدری است با رعایت الاقرب فالاقرب در صورت نبودن پدر و جد پدری و یا عدم قدرت آنها نفقه برعهده مادر است… .» ماده ۱۲۰۴ قانون مدنی:«نفقه شامل مسکن ، لباس و غذا و اثاث البیت به قدر رفع حاجت و با در نظرگرفتن درجه استطاعت منفق می شود . کاخ دادگستری تهران بنای تاریخی و اصلی دادگستری در ایران است که در خیابان خیام، تهران قرار دارد.
البته موارد مذکور مهمترین نیازهای زندگی فردی است و هزینه بهداشت ، درمان و تعلیم و تربیت نیز جزء نفقه است.» ۳-حق تربیت و ادب آموزی ماده ۱۱۷۸ قانون مدنی «ابوین مکلف هستند که در حدود توانایی خود به تربیت اطفال خویش برحسب مقتضی اقدام کنند و نباید آنها را مهمل بگذارند.» ۴- حق نظارت و مراقبت ماده ۱۱۷۹ قانون منی اشعار می دارد : «ابوین حق تنبیه طفل خود را دارند ولی به استناد این حق نمی توانند طفل خود را خارج از حد تأدیب نمایند.»