
نمونه درخواست اجرای رای داوری
پس از طی مراحل دشوار یک اختلاف و رسیدن به رأی داوری که به نفع شخص صادر شده است، حس آرامش و رضایت جای خود را به انتظار و هیجان می دهد. این لحظه، نقطه ی عطفی در پرونده حقوقی هر فرد یا شرکت محسوب می شود، اما حقیقت آن است که صدور رأی پایان ماجرا نیست. مرحله ای حیاتی و شاید پیچیده تر، یعنی اجرای این رأی، پیش روی او قرار دارد. برای بسیاری، این فرآیند همچون گام نهادن در مسیری ناآشنا است که نیازمند راهنمایی دقیق و گام به گام است تا بتوانند به هدف نهایی خود، یعنی احقاق حق، دست یابند. در این مقاله جامع، تمامی ابعاد حقوقی و اجرایی مربوط به نمونه درخواست اجرای رأی داوری به شیوه ای کاملاً کاربردی و قابل فهم مورد بررسی قرار می گیرد تا فرد پس از مطالعه آن، با اطمینان کامل، بتواند دادخواست خود را تنظیم، ثبت و پیگیری کند.
درک مبانی اجرای رأی داوری: مسیری به سوی عدالت
پیش از آنکه بتوان به مراحل عملیاتی اجرای رای داوری پرداخت، درک عمیق از ماهیت داوری و جایگاه آن در نظام حقوقی ایران ضروری است. داوری، سازوکاری خصوصی برای حل وفصل اختلافات است که افراد یا اشخاص حقوقی، با توافق یکدیگر، حل دعوای خود را به جای مراجع قضایی، به یک یا چند نفر (داور یا داوران) می سپارند. داور، پس از بررسی مستندات و شنیدن اظهارات طرفین، رأیی صادر می کند که معمولاً برای طرفین الزام آور است.
داوری چیست و چه مزایایی دارد؟
تصور کنید دو طرف در یک معامله تجاری یا قراردادی با یکدیگر به اختلاف برخورده اند. به جای مراجعه به دادگاه و طی کردن روندی طولانی و پرتشریفات، تصمیم می گیرند فردی متخصص و بی طرف را انتخاب کنند تا به موضوع رسیدگی کند و رأی بدهد. این فرآیند همان داوری است.
داوری در مقایسه با رسیدگی قضایی، مزایای متعددی دارد که آن را به گزینه ای جذاب تبدیل می کند:
- سرعت بیشتر: روند رسیدگی در داوری اغلب سریع تر از دادگاه هاست، چرا که داور مقید به بسیاری از تشریفات آیین دادرسی نیست.
- هزینه کمتر: در بسیاری از موارد، هزینه های داوری به نسبت دعاوی قضایی کمتر است.
- محرمانگی: جلسات داوری و محتوای آن ها معمولاً محرمانه باقی می ماند که برای بسیاری از کسب وکارها از اهمیت بالایی برخوردار است.
- تخصص: طرفین می توانند داوری را انتخاب کنند که در حوزه تخصصی مربوط به اختلاف آن ها دانش و تجربه کافی دارد.
- انعطاف پذیری: طرفین می توانند در مورد قواعد رسیدگی، محل داوری و زبان آن توافق کنند.
مبنای قانونی اجرای رأی داور در حقوق ایران
رأی داور، صرف نظر از مزایایش، تنها زمانی دارای ارزش عملی است که قابلیت اجرا داشته باشد. در حقوق ایران، این قابلیت از طریق مواد قانونی مشخصی پشتیبانی می شود. مهمترین ماده در این زمینه، ماده ۴۸۸ قانون آیین دادرسی مدنی است.
«هرگاه محکوم علیه تا بیست روز بعد از ابلاغ، رأی داوری را اجرا ننماید، دادگاه ارجاع کننده دعوا به داوری یا دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به اصل دعوا را دارد، مکلف است به درخواست طرف ذی نفع طبق رأی داور برگ اجرایی صادر کند. اجرای رأی برابر مقررات قانونی می باشد.»
این ماده به صراحت بیان می دارد که اگر محکوم علیه در مهلت مقرر (۲۰ روز پس از ابلاغ) رأی داوری را اجرا نکند، محکوم له (کسی که رأی به نفع او صادر شده) می تواند از دادگاه درخواست کند تا برگ اجراییه صادر شود. این برگ اجراییه، همانند اجراییه احکام دادگاه ها، مبنای قانونی برای اجبار محکوم علیه به اجرای مفاد رأی است.
در کنار ماده ۴۸۸، مواد دیگری از قانون آیین دادرسی مدنی نیز در فرآیند داوری و اجرای رأی آن نقش دارند:
- ماده ۴۵۴: این ماده اهلیت اشخاص برای ارجاع اختلافات به داوری را مشخص می کند و بیان می دارد که هر فرد دارای اهلیت اقامه دعوا می تواند منازعه خود را به داوری ارجاع دهد.
- ماده ۴۵۵: این ماده به طرفین اجازه می دهد که ضمن معامله یا به موجب قرارداد جداگانه، توافق بر داوری نمایند و داور یا داوران خود را قبل یا بعد از بروز اختلاف تعیین کنند.
- ماده ۴۸۵: این ماده چگونگی ابلاغ رأی داوری را تشریح می کند. بر اساس آن، اگر طرفین در قرارداد داوری، طریق خاصی برای ابلاغ رأی تعیین نکرده باشند، داور مکلف است رأی خود را به دفتر دادگاه صالح تسلیم کند و دفتر دادگاه رونوشت گواهی شده آن را برای اصحاب دعوا ارسال می دارد.
علاوه بر قوانین عمومی، قانون داوری تجاری بین المللی و آیین نامه داوری در بخش تعاونی نیز به موارد اجرای رأی داور اشاره دارند و چارچوب های خاص خود را در این زمینه ها ارائه می دهند. نکته مهم در تمامی این قوانین، پذیرش و اعتبار رأی داور به عنوان یک تصمیم حقوقی الزام آور است که در صورت عدم اجرای اختیاری، از طریق مراجع قضایی قابل اجرا خواهد بود.
شرایط لازم و الزامی برای قابلیت اجرای رأی داور
اجرای رأی داور همچون گام برداشتن در زمینی است که باید شرایط خاصی برای آن مهیا باشد. هر رأی داوری بلافاصله پس از صدور، قابل اجرا نیست و برای اینکه دادگاه دستور اجرای رأی داوری را صادر کند، باید مجموعه ای از شرایط قانونی رعایت شده باشد. آشنایی با این شرایط، فرد را قادر می سازد تا پیش از هرگونه اقدام، از قابلیت اجرایی بودن رأی خود اطمینان حاصل کند.
چه زمانی یک رأی داوری، لازم الاجرا می شود؟ (چک لیست شرایط اساسی)
فرض کنید رأی داوری به نفع شما صادر شده است. قبل از اینکه به فکر ثبت دادخواست اجرای رای داوری باشید، باید مطمئن شوید که رأی شما تمامی شرایط زیر را داراست:
- قطعی بودن رأی: رأی داور باید قطعی باشد. این بدان معناست که مهلت های قانونی برای اعتراض به رأی داور (که عموماً ۲۰ روز برای ساکنان ایران و ۲ ماه برای مقیمان خارج از کشور است) منقضی شده باشد و هیچ گونه درخواست ابطال یا تجدیدنظری در مورد آن ثبت نشده یا اگر ثبت شده، رد شده و رأی داور اعتبار نهایی خود را به دست آورده باشد.
- ابلاغ صحیح و قانونی رأی داوری: رأی داور باید به شکل صحیح و قانونی به محکوم علیه ابلاغ شده باشد. ابلاغ صحیح رکن اساسی آگاهی طرف مقابل از مفاد رأی است. شیوه های ابلاغ می تواند بر اساس توافق طرفین در قرارداد داوری (مثلاً از طریق اظهارنامه یا پست سفارشی) یا در صورت عدم توافق، از طریق دفتر دادگاه صالح صورت گیرد. اثبات این ابلاغ، معمولاً با ارائه رسید یا گواهی معتبر صورت می گیرد.
- گذشت مهلت قانونی برای اجرای اختیاری: پس از ابلاغ صحیح رأی، محکوم علیه یک مهلت ۲۰ روزه دارد تا به صورت اختیاری و بدون نیاز به ورود دادگاه، مفاد رأی را اجرا کند. تنها پس از انقضای این مهلت و عدم اجرای رأی، محکوم له می تواند درخواست صدور اجراییه را مطرح کند.
- صدور رأی در حدود اختیارات داور و موافق با قوانین موجد حق: داور باید رأی خود را در چارچوب اختیاراتی که طرفین به او داده اند و همچنین در حدود قوانین موجد حق (قوانینی که باعث ایجاد یا اسقاط حق می شوند) صادر کرده باشد. اگر رأی داور از حیطه اختیارات او خارج باشد یا با قوانین آمره و نظم عمومی مغایرت داشته باشد، دادگاه می تواند از صدور اجراییه خودداری کند و حتی رأی باطل شود.
- عدم صدور حکم ابطال رأی داوری: مهمترین شرط این است که هیچ حکم قضایی مبنی بر ابطال رأی داوری صادر نشده باشد. اگر محکوم علیه پیشتر درخواست ابطال رأی داوری را مطرح کرده و دادگاه نیز این درخواست را پذیرفته و حکم به ابطال رأی داده باشد، دیگر نمی توان آن رأی را اجرا کرد. مواد ۴۸۹ و ۴۹۰ قانون آیین دادرسی مدنی به تفصیل به موارد ابطال رأی داور پرداخته اند.
توجه به این چک لیست قبل از اقدام برای اجرای رای داوری، از هدر رفتن زمان و هزینه جلوگیری می کند و مسیر را برای احقاق حق هموار می سازد.
راهنمای عملی گام به گام درخواست و صدور اجراییه
اکنون که رأی داوری قطعی و لازم الاجرا شده و شما تمامی شرایط لازم را احراز کرده اید، نوبت به مرحله عملیاتی یعنی نحوه اجرای رای داور می رسد. این فرآیند، خود شامل چندین گام مشخص است که هر کدام نیازمند دقت و رعایت تشریفات خاص خود هستند.
مراحل کلی اجرای رأی داور در عمل
تصور کنید که در حال عبور از یک مسیر مشخص هستید. هر قدم شما را به مقصد نزدیک تر می کند. فرآیند اجرای رأی داوری نیز به همین صورت است:
- عدم اجرای اختیاری رأی توسط محکوم علیه: پس از ابلاغ رأی داوری، مهلت ۲۰ روزه ای به محکوم علیه داده می شود تا به صورت اختیاری رأی را اجرا کند. اگر این مهلت منقضی شد و او به تعهد خود عمل نکرد، شما می توانید گام بعدی را بردارید.
- تنظیم دادخواست (یا درخواست) صدور اجراییه: در این مرحله، فردی که رأی به نفع او صادر شده است (محکوم له) باید دادخواستی را تنظیم و طی آن، از دادگاه صالح تقاضای صدور برگ اجراییه کند.
- ثبت در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی: دادخواست تنظیم شده باید به همراه مدارک لازم، در یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت شود تا به دادگاه مربوطه ارسال گردد.
- بررسی شکلی توسط دادگاه صالح: دادگاه، دادخواست و ضمائم آن را از نظر شکلی بررسی می کند تا مطمئن شود تمامی شرایط قانونی برای صدور اجراییه فراهم است و رأی داوری، از موارد ابطال نیست.
- صدور برگ اجراییه و ابلاغ آن: در صورت تأیید شکلی، دادگاه برگ اجراییه را صادر کرده و آن را به محکوم علیه ابلاغ می کند. این برگ، دستوری رسمی برای اجرای مفاد رأی است.
- ارجاع پرونده به واحد اجرای احکام مدنی: پس از ابلاغ اجراییه و در صورت عدم اجرای آن در مهلت ۱۰ روزه توسط محکوم علیه، پرونده به واحد اجرای احکام دادگستری ارجاع می شود تا مراحل اجرایی از جمله توقیف اموال و وصول مطالبات، توسط این واحد پیگیری شود.
مرجع صالح برای درخواست صدور اجراییه
یکی از سوالات کلیدی این است که برای صدور اجراییه رای داور به کدام دادگاه باید مراجعه کرد. قانون آیین دادرسی مدنی، دو حالت را پیش بینی کرده است:
- دادگاه ارجاع کننده دعوا به داوری: اگر طرفین از ابتدا دعوای خود را در دادگاه مطرح کرده بودند و دادگاه، رسیدگی به آن را به داوری ارجاع داده بود، مرجع صالح برای صدور اجراییه همان دادگاهی است که دعوا را به داوری ارجاع داده بود.
- دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به اصل دعوا را دارد: در صورتی که طرفین از ابتدا توافق کرده بودند که اختلافاتشان از طریق داوری حل شود و هیچ پرونده ای در دادگاه مطرح نشده بود، مرجع صالح، دادگاهی خواهد بود که اگر قرار بود اصل دعوا در دادگاه مطرح شود، صلاحیت رسیدگی به آن را داشت. (معمولاً دادگاه محل اقامت خوانده یا محل انعقاد قرارداد).
مدارک لازم و ضروری برای ثبت درخواست
آماده سازی مدارک، کلید یک فرآیند اجرایی روان و بدون وقفه است. تصور کنید همه چیز آماده است، جز یک سند! برای ثبت دادخواست اجرای رای داوری، مدارک زیر را با جزئیات کامل فراهم کنید:
- اصل رأی داوری و رونوشت مصدق آن: اصل رأی داور برای احراز اعتبار ضروری است. همچنین باید رونوشت مصدق (کپی برابر اصل شده) از آن را ارائه دهید. تصدیق معمولاً توسط داور، دفتر دادگاه یا دفاتر اسناد رسمی انجام می شود.
- قرارداد داوری یا سند حاوی شرط داوری: سندی که بر اساس آن طرفین به داوری ارجاع کرده اند (چه قرارداد مستقل داوری و چه بندی از قرارداد اصلی که به داوری اشاره دارد) باید ارائه شود. این سند، مشروعیت داوری را اثبات می کند.
- گواهی ابلاغ رأی داوری به محکوم علیه: ارائه مدرکی که نشان دهد رأی داوری به صورت صحیح و قانونی به اطلاع محکوم علیه رسیده است، بسیار حیاتی است. این مدرک می تواند رسید اظهارنامه، گواهی ابلاغ از دفتر دادگاه یا نامه رسمی داور باشد.
- مدارک هویتی محکوم له: شناسنامه و کارت ملی شخص حقیقی یا مدارک ثبتی و نماینده قانونی شخص حقوقی (مانند آگهی تأسیس، آخرین تغییرات و معرفی نامه نماینده) باید ارائه شود. اگر وکیل اقدام می کند، وکالت نامه معتبر نیز ضروری است.
- اطلاعات حساب کاربری ثنا: برای ثبت دادخواست و پیگیری های بعدی در دفاتر خدمات قضایی و دادگاه، داشتن حساب کاربری سامانه ثنا الزامی است.
- فیش های پرداخت هزینه دادرسی: هزینه های مربوط به ثبت دادخواست و دادرسی باید طبق تعرفه های جاری پرداخت شود و فیش های آن ضمیمه گردد.
هزینه های مربوط به درخواست و اجرای رأی داور
هر اقدام قانونی، مستلزم پرداخت هزینه هایی است. هزینه اجرای رای داوری شامل موارد زیر است:
- هزینه دادرسی ثبت دادخواست: این هزینه، مربوط به ثبت اولیه دادخواست در دفاتر خدمات قضایی است که بر اساس تعرفه های سال جاری (مثلاً مبلغی ثابت برای هر برگ دادخواست) محاسبه می شود.
- هزینه خدمات دفاتر الکترونیک قضایی: دفاتر خدمات قضایی بابت خدماتی که ارائه می دهند (مانند اسکن مدارک، ثبت اطلاعات و ارسال الکترونیکی پرونده) هزینه ای جداگانه دریافت می کنند.
- هزینه اجرایی (نیم عشر دولتی): پس از صدور اجراییه و ارجاع پرونده به واحد اجرای احکام، نیم عشر دولتی (۵% از مبلغ محکوم به در دعاوی مالی) محاسبه و از محکوم علیه دریافت می شود. این هزینه معمولاً در مرحله اجرا تعلق می گیرد. در برخی موارد خاص (مانند اعسار محکوم له)، امکان معافیت یا تقسیط وجود دارد.
شفاف سازی کامل این هزینه ها به فرد کمک می کند تا با آمادگی مالی کافی وارد فرآیند شود.
مهلت های قانونی کلیدی در فرآیند اجرا
رعایت مهلت های قانونی در امور حقوقی از اهمیت حیاتی برخوردار است. تأخیر یا بی توجهی به این مهلت ها می تواند عواقب جبران ناپذیری به همراه داشته باشد:
- مهلت ۲۰ روزه محکوم علیه برای اجرای اختیاری رأی: این مهلت از تاریخ ابلاغ صحیح رأی داوری آغاز می شود و همانطور که در ماده ۴۸۸ قانون آیین دادرسی مدنی ذکر شد، پس از انقضای آن، امکان درخواست صدور اجراییه فراهم می شود.
- مهلت ۱۰ روزه محکوم علیه پس از ابلاغ اجراییه دادگاه: پس از صدور اجراییه توسط دادگاه و ابلاغ آن به محکوم علیه، او ۱۰ روز مهلت دارد تا مفاد اجراییه را اجرا کند. در صورت عدم اجرا در این مهلت، محکوم له می تواند از واحد اجرای احکام درخواست توقیف اموال و سایر اقدامات اجرایی را داشته باشد.
- مهلت های اعتراض به رأی داور: مهلت اعتراض و درخواست ابطال رأی داور (۲۰ روز برای مقیمین ایران و ۲ ماه برای مقیمین خارج از کشور) بر روند اجرا تأثیرگذار است. اگر در این مهلت ها، درخواست ابطال ثبت شود، اجرای رأی متوقف می ماند تا تکلیف درخواست ابطال مشخص شود.
دقت در رعایت این مهلت ها و پیگیری مداوم، می تواند به تسریع فرآیند اجرای رأی داور کمک شایانی کند.
چالش ها، موانع و نکات حقوقی مهم در اجرای رأی داور
با وجود راهنمایی های دقیق، فرآیند اجرای رای داوری ممکن است با چالش ها و موانعی روبرو شود. شناخت این موانع و داشتن راهکارهای عملی برای غلبه بر آن ها، می تواند مسیر را برای فرد هموارتر سازد. گویی در یک سفر، شناختن راه های فرعی و چاه های احتمالی، به مسافر کمک می کند تا با آمادگی بیشتری حرکت کند.
نقش دادگاه در اجرای رأی داوری: نظارت شکلی، نه ماهوی!
یکی از تصورات نادرست رایج این است که دادگاه در مرحله صدور اجراییه رای داور، محتوای رأی داور را دوباره بررسی می کند و به ماهیت اختلاف وارد می شود. اما حقیقت چیز دیگری است.
وظیفه دادگاه در این مرحله صرفاً یک نظارت شکلی است. یعنی دادگاه بررسی می کند که:
- آیا رأی داوری از نظر ظاهری و شکلی صحیح صادر شده است؟
- آیا داور در حدود اختیارات خود رأی صادر کرده است؟
- آیا رأی داور با قوانین آمره و نظم عمومی جامعه مغایرت ندارد؟
- آیا شرایط لازم برای ابلاغ صحیح رأی رعایت شده است؟
دادگاه به این موضوع وارد نمی شود که آیا داور درست قضاوت کرده یا خیر، یا اینکه کدام طرف حق داشته است. این نظارت صرفاً به منظور جلوگیری از اجرای آرای داوری است که دارای ایرادات اساسی و قانونی هستند و ممکن است حقوق اساسی طرفین یا نظم عمومی را به خطر اندازند.
قرار رد درخواست اجرای رأی داور (چه زمانی صادر می شود؟)
تصور کنید فردی دادخواست اجرای رای داوری خود را ثبت کرده، اما دادگاه به جای صدور اجراییه، قرار رد درخواست را صادر می کند. این اتفاق زمانی رخ می دهد که دادگاه پس از بررسی شکلی، یکی از موارد ابطال رأی داور را مشاهده کند. ماده ۴۸۹ قانون آیین دادرسی مدنی موارد بطلان رأی داور را به صراحت بیان می کند:
- رأی صادره مخالف با قوانین موجد حق باشد.
- داور نسبت به مطلبی که موضوع داوری نبوده، رأی صادر کرده باشد.
- داور خارج از حدود اختیار خود رأی صادر نموده باشد (در این صورت فقط آن قسمت از رأی که خارج از اختیار داور است ابطال می گردد).
- رأی داور پس از انقضای مدت داوری صادر و تسلیم شده باشد.
- رأی داور با آنچه در دفتر املاک یا بین اصحاب دعوا در دفتر اسناد رسمی ثبت شده و دارای اعتبار قانونی است، مخالف باشد.
- رأی داور به وسیله داورانی صادر شده باشد که مجاز به صدور رأی نبوده اند.
- قرارداد رجوع به داوری بی اعتبار بوده باشد.
در صورت صدور قرار رد، محکوم له دیگر نمی تواند آن رأی را اجرا کند. او ممکن است مجبور شود دعوای خود را از ابتدا در دادگاه مطرح نماید. تفاوت اصلی قرار رد درخواست اجرا با حکم ابطال رأی داوری این است که قرار رد، مستقیماً توسط دادگاه صادرکننده اجراییه و در مرحله بررسی شکلی است، در حالی که حکم ابطال، نتیجه یک دعوای مستقل برای ابطال رأی داوری است که در مهلت های قانونی مطرح می شود.
موانع رایج در اجرای رأی داور و راه حل های عملی
ممکن است در فرآیند اجرای رای داوری با موانع پیش بینی نشده ای روبرو شوید. دانستن این موانع و راهکار مقابله با آنها، اهمیت بسزایی دارد:
- عدم شناسایی اموال محکوم علیه: یکی از شایع ترین موانع، عدم دسترسی به اموال یا دارایی های محکوم علیه برای توقیف و وصول مطالبات است.
- راه حل: واحد اجرای احکام می تواند استعلامات لازم را از مراجعی مانند اداره ثبت اسناد و املاک (برای شناسایی املاک)، بانک مرکزی (برای شناسایی حساب های بانکی)، پلیس راهور (برای شناسایی خودرو) و سایر نهادها به عمل آورد. همکاری فعال محکوم له در ارائه اطلاعات اولیه می تواند بسیار مؤثر باشد.
- مخفی بودن یا متواری بودن محکوم علیه: در مواردی که محکوم علیه عمداً خود را مخفی کرده یا متواری شده است.
- راه حل: می توان از طریق درخواست صدور جلب حقوقی (در صورت احراز شرایط خاص و ناتوانی در توقیف اموال) یا ابلاغ از طریق روزنامه کثیرالانتشار اقدام کرد.
- ابطال رأی داوری: اگر درخواست ابطال رأی داور مطرح و به تأیید دادگاه برسد، اجرای رأی متوقف می شود.
- راه حل: پیشگیری از ابطال با اطمینان از صحت شکلی و ماهوی رأی داوری و همچنین رعایت دقیق تشریفات ابلاغ و سایر مراحل. در صورت ابطال، دیگر امکان اجرا وجود ندارد و باید از طرق دیگر حقوقی پیگیری شود.
- اعتراض به رأی داور: تا زمانی که مهلت اعتراض به رأی داور باقی است و طرف مقابل اعتراض خود را مطرح کرده باشد، اجرای رأی معلق می ماند.
- راه حل: صبر تا پایان مهلت اعتراض یا رد اعتراض توسط دادگاه.
توصیه های کاربردی برای تسریع فرآیند اجرا
برای اینکه فرآیند قانونی اجرای رای داور با کمترین اصطکاک و بیشترین سرعت پیش برود، رعایت چند نکته کاربردی می تواند بسیار مؤثر باشد:
- مشاوره با وکیل متخصص: بهره گیری از دانش و تجربه وکیل متخصص در امور داوری و اجرای احکام، از همان ابتدا، می تواند راهگشا باشد و از بروز اشتباهات احتمالی جلوگیری کند.
- تکمیل دقیق و بدون نقص مدارک: کوچکترین نقص در مدارک می تواند به تأخیر در روند پرونده منجر شود. همیشه یک چک لیست دقیق از مدارک مورد نیاز تهیه و اطمینان حاصل کنید که تمامی اسناد به صورت کامل و صحیح ارائه شده اند.
- پیگیری مستمر و منظم پرونده از طریق سامانه ثنا: با استفاده از سامانه ثنا، می توان به صورت آنلاین وضعیت پرونده را پیگیری کرد و از هرگونه ابلاغیه یا دستور دادگاه مطلع شد. پیگیری منظم، به شما کمک می کند تا در زمان مناسب، اقدامات لازم را انجام دهید.
- همکاری با واحد اجرای احکام: ارائه هرگونه اطلاعات مفید درباره اموال یا محل سکونت محکوم علیه به واحد اجرای احکام، می تواند به تسریع روند توقیف و وصول مطالبات کمک کند.
نمونه درخواست اجرای رأی داوری (کامل ترین و کاربردی ترین نمونه)
بخش نهایی و شاید مهم ترین بخش این راهنما، ارائه یک نمونه دادخواست اجرای رای داوری است. این بخش طراحی شده است تا به شما کمک کند تا با کمترین سردرگمی، دادخواست خود را تنظیم و ثبت کنید. این نمونه با توضیحات دقیق هر فیلد، ابزاری قدرتمند در دستان شما خواهد بود.
معرفی اجزای یک دادخواست کامل و استاندارد
هر دادخواست، ساختاری مشخص و استاندارد دارد که شامل اجزای زیر است:
- خواهان: مشخصات کامل فرد یا شرکتی که درخواست را مطرح می کند (محکوم له).
- خوانده: مشخصات کامل فرد یا شرکتی که رأی علیه او صادر شده است (محکوم علیه).
- خواسته: به طور خلاصه بیانگر هدف از ثبت دادخواست است (مثلاً: تقاضای صدور اجراییه نسبت به رأی داوری).
- دلایل و منضمات: فهرست مدارک و مستنداتی که به همراه دادخواست ارائه می شود.
- شرح دادخواست: توضیح تفصیلی ماجرا، ریشه ی اختلاف، صدور رأی داوری، ابلاغ آن و عدم اجرای رأی توسط محکوم علیه.
- تعیین بهای خواسته: در دعاوی مالی، ارزش مالی موضوع خواسته مشخص می شود (مثلاً مبلغ ریالی که در رأی داوری به آن حکم شده).
نمونه دادخواست اجرای رأی داوری (متن کامل و با فیلدهای توضیحی)
برای درک بهتر، یک نمونه فرضی از یک رأی داوری مالی (مثلاً پرداخت مبلغی) و یک رأی غیرمالی (مثلاً الزام به تنظیم سند) را در نظر می گیریم و نحوه تکمیل دادخواست را تشریح می کنیم. این نمونه باید به دقت تکمیل و سپس در دفاتر خدمات قضایی ثبت شود.
به نام خداوند حق و عدالت
مشخصات خواهان:
نام و نام خانوادگی/نام شرکت: [نام کامل خواهان یا نام شرکت]
نام پدر/شماره ثبت: [نام پدر خواهان / شماره ثبت شرکت]
کد ملی/شناسه ملی: [کد ملی خواهان / شناسه ملی شرکت]
نشانی کامل: [نشانی دقیق محل سکونت یا دفتر مرکزی شرکت]
کد پستی: [کد پستی دقیق]
شماره تلفن: [شماره تلفن همراه یا ثابت]
مشخصات وکیل (در صورت وجود):
نام و نام خانوادگی: [نام وکیل]
شماره پروانه وکالت: [شماره پروانه]
نشانی کامل: [نشانی دفتر وکالت]
شماره تلفن: [شماره تلفن دفتر]
مشخصات خوانده:
نام و نام خانوادگی/نام شرکت: [نام کامل خوانده یا نام شرکت]
نام پدر/شماره ثبت: [نام پدر خوانده / شماره ثبت شرکت]
کد ملی/شناسه ملی: [کد ملی خوانده / شناسه ملی شرکت]
نشانی کامل: [نشانی دقیق محل سکونت یا دفتر مرکزی شرکت]
کد پستی: [کد پستی دقیق]
شماره تلفن: [شماره تلفن همراه یا ثابت]
خواسته:
«تقاضای صدور اجراییه و الزام خوانده به اجرای مفاد رأی داوری شماره [شماره رأی داوری] مورخ [تاریخ صدور رأی داوری] صادره توسط [نام داور/مرکز داوری] به انضمام کلیه خسارات دادرسی و هزینه اجرایی (نیم عشر دولتی)»
تعیین بهای خواسته (در دعاوی مالی):
[در صورت مالی بودن خواسته، مبلغ ریالی که در رأی داور به آن حکم شده است را با حروف و عدد بنویسید، مثلاً: مبلغ یک میلیارد و پانصد میلیون ریال (۱,۵۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال). اگر خواسته غیرمالی است، این بخش را حذف کنید.]
دلایل و منضمات:
۱. تصویر مصدق رأی داوری شماره [شماره رأی داوری] مورخ [تاریخ صدور رأی داوری].
۲. تصویر مصدق قرارداد داوری/شرط داوری مندرج در قرارداد [نام قرارداد اصلی] مورخ [تاریخ قرارداد].
۳. تصویر مصدق گواهی ابلاغ رأی داوری به خوانده (به شماره [شماره ابلاغیه] مورخ [تاریخ ابلاغ]).
۴. تصویر مصدق شناسنامه و کارت ملی خواهان/آگهی تأسیس و آخرین تغییرات شرکت خواهان.
۵. تصویر مصدق وکالت نامه (در صورت اقدام وکیل).
ریاست محترم شعبه [شماره شعبه در صورت مشخص بودن] دادگاه عمومی حقوقی شهرستان [نام شهرستان]
با سلام و احترام،
احتراماً به استحضار عالی می رساند:
بین اینجانب/موکل اینجانب (خواهان) و خوانده محترم، اختلافی در خصوص [موضوع اختلاف را به اختصار بنویسید، مثلاً: قرارداد مشارکت در ساخت مورخ 1400/01/10] بروز نمود. طرفین به موجب [قرارداد داوری مستقل/بند داوری مندرج در قرارداد اصلی] مورخ [تاریخ قرارداد داوری یا اصلی]، حل اختلاف خود را به داوری [نام داور/مرکز داوری] ارجاع دادند.
داور محترم پس از رسیدگی های لازم، در تاریخ [تاریخ صدور رأی داوری] اقدام به صدور رأی داوری به شماره [شماره رأی داوری] نمودند که به موجب آن، خوانده محترم به [مفاد رأی داوری را به طور کامل و دقیق بنویسید، مثلاً: پرداخت مبلغ ۱,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال وجه نقد به اینجانب / الزام به تنظیم سند رسمی انتقال شش دانگ یک باب آپارتمان واقع در ...].
رأی داوری مذکور در تاریخ [تاریخ ابلاغ رأی] به صورت قانونی و صحیح به خوانده محترم ابلاغ گردیده است (گواهی ابلاغ پیوست می باشد). با وجود انقضای مهلت ۲۰ روزه مقرر در ماده ۴۸۸ قانون آیین دادرسی مدنی، خوانده محترم تا کنون از اجرای مفاد رأی داوری خودداری نموده است.
لذا، مستنداً به ماده ۴۸۸ قانون آیین دادرسی مدنی، از محضر محترم دادگاه تقاضای صدور برگ اجراییه و متعاقباً اجرای مفاد رأی داوری فوق الذکر و همچنین مطالبه کلیه خسارات دادرسی شامل هزینه های قانونی و نیم عشر دولتی (هزینه اجرایی) از خوانده محترم مورد استدعاست.
با تشکر و احترام فراوان
نام و نام خانوادگی خواهان/وکیل خواهان
امضا
تاریخ
توضیحات تکمیلی برای هر فیلد:
- خواهان/خوانده: اطلاعات را دقیق و کامل بنویسید. اگر شخص حقوقی است (مثلاً شرکت)، نام شرکت، شناسه ملی، شماره ثبت و نشانی دقیق دفتر مرکزی را درج کنید.
- خواسته: این بخش باید دقیقاً بیانگر آنچه از دادگاه می خواهید باشد. به شماره و تاریخ رأی داوری حتماً اشاره کنید.
- بهای خواسته: در دعاوی مالی، مبلغ را با عدد و حروف بنویسید. این مبلغ، مبنای محاسبه برخی هزینه ها و صلاحیت دادگاه قرار می گیرد.
- دلایل و منضمات: تمامی مدارکی که در بخش مدارک لازم ذکر شد را به صورت لیست و با جزئیات دقیق شماره و تاریخ ذکر کنید. از تصویر مصدق استفاده کنید تا نشان دهید کپی برابر اصل شده است.
- شرح دادخواست: این بخش، قلب دادخواست است. ماجرا را به صورت کوتاه، اما با ذکر تمامی نکات حقوقی مهم (مانند وجود قرارداد داوری، صدور رأی، ابلاغ و عدم اجرا در مهلت مقرر) شرح دهید. به مواد قانونی مورد استناد، به ویژه ماده ۴۸۸ ق.آ.د.م، اشاره کنید.
نتیجه گیری
فرآیند اجرای رای داوری، نقطه پایان یک مسیر حقوقی و آغاز احقاق عملی حق است. این مقاله سعی داشت تا به زبانی ساده و کاربردی، تمامی ابعاد این فرآیند را از مبانی قانونی و شرایط لازم تا مراحل عملی، هزینه ها، مهلت ها و موانع احتمالی، برای شما روشن سازد. در این مسیر، آگاهی از جزئیات و رعایت دقیق تشریفات قانونی، همچون قطعات یک پازل، کنار هم قرار می گیرند تا تصویر نهایی، یعنی اجرای موفقیت آمیز رأی داور، شکل گیرد.
موفقیت در این مرحله، نیازمند دقت، صبر و پیگیری است. هرچند با مطالعه این راهنما، فرد می تواند با اطمینان بیشتری گام بردارد، اما ماهیت پیچیده مسائل حقوقی همواره نیازمند احتیاط است. بنابراین، در مواجهه با ابهامات یا موارد خاص، همواره توصیه می شود که از مشاوره با وکلای متخصص در امور داوری و اجرای احکام بهره مند شوید تا با اطمینان کامل و تکیه بر دانش حقوقی صحیح، به نتیجه مطلوب دست یابید. امید است این راهنما، چراغ راه شما در این مسیر باشد و تجربه احقاق حق از طریق داوری را برای شما به یک تجربه رضایت بخش تبدیل کند.